Thực hiện Hướng dẫn số 10-HD/BTCTW, ngày 10 tháng 10 năm 2007 của Ban Tổ chức Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Đồng Tháp đã chỉ đạo Ban Tổ chức Tỉnh uỷ cụ thể hoá thành Hướng dẫn số 28-HD/BTCTU về việc thành lập chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn (gọi tắt là cấp xã) và triển khai, quán triệt đến ban thường vụ các huyện, thị, thành uỷ.
Căn cứ các hướng dẫn của Trung ương và của tỉnh, ban thường vụ các huyện, thị, thành uỷ đã xây dựng kế hoạch và mở hội nghị triển khai, quán triệt các văn bản của Trung ương, tỉnh cho các cấp uỷ cấp xã, cán bộ làm công tác tổ chức, kiểm tra, tuyên giáo cấp xã, cấp uỷ cấp xã triển khai, quán triệt đến đảng viên. Các cấp uỷ tổ chức khảo sát đảng viên công tác tại các cơ quan, các khối thuộc đảng bộ cấp xã, qua đó xây dựng phương án lập các chi bộ cơ quan thuộc đảng bộ mình. Sau khi được ban thường vụ các huyện, thị, thành uỷ phê duyệt phương án, đảng uỷ cấp xã quyết định thành lập các chi bộ cơ quan và tiến hành củng cố, kiện toàn, sắp xếp các chi bộ theo tinh thần gọn nhẹ, hiệu lực, hiệu quả trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của tổ chức đảng ở cơ sở.
Đến nay có 144/144 xã, phường, thị trấn của tỉnh Đồng Tháp thành lập chi bộ cơ quan, đến tháng 6-2013, tổng số chi bộ cơ quan cấp xã là 288 chi bộ, tổng số đảng viên là 32.015 đồng chí (238 chi bộ cơ quan xã với 3.607 đảng viên, 34 chi bộ cơ quan phường với 481 đảng viên và 16 chi bộ cơ quan thị trấn với 248 đảng viên). Căn cứ hướng dẫn của Ban Tổ chức Tỉnh uỷ về quy chế làm việc của chi uỷ chi bộ cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp… trực thuộc đảng uỷ cơ sở, các chi bộ cơ quan cấp xã đã xây dựng quy chế hoạt động, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của chi bộ là lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị; giáo dục, quản lý và phân công công tác cho đảng viên; làm công tác vận động quần chúng và công tác kết nạp đảng viên; kiểm tra, giám sát thi hành kỷ luật đảng viên; thu, nộp đảng phí; chi bộ, chi uỷ họp mỗi tháng một lần theo quy định của Điều lệ Đảng.
Nội dung sinh hoạt, phương thức hoạt động đều bám sát quy chế hoạt động của chi bộ; việc ra nghị quyết và tổ chức thực hiện nghị quyết sát với nhiệm vụ chính trị cơ quan, đơn vị và đúng theo Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 30 tháng 3 năm 2007 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW ngày 02 tháng 3 năm 2012 của Ban Tổ chức Trung ương về nội dung sinh hoạt chi bộ và các Hướng dẫn của Ban Tổ chức Tỉnh uỷ về hình thức, nội dung, chương trình sinh hoạt chi bộ. Đồng thời, thông qua sinh hoạt chi bộ định kỳ, cấp uỷ theo dõi sát tình hình thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đảng viên, kịp thời động viên, phát huy những người hoàn thành tốt nhiệm vụ; phát hiện, ngăn chặn các vi phạm, tiêu cực của đảng viên; việc nhận xét, đánh giá chất lượng đảng viên hằng năm sát đúng với chức trách, nhiệm vụ được giao.
Việc tổ chức sinh hoạt đảng của chi bộ cơ quan cấp xã thuận lợi hơn so với chi bộ khóm, ấp; trong sinh hoạt chi bộ, cấp uỷ hoặc cán bộ lãnh đạo xã, phường, thị trấn kịp thời phổ biến, quán triệt các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên và thông tin tình hình địa phương, thời sự trong nước, quốc tế đến đảng viên; duy trì công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đảng viên và quần chúng trong cơ quan. Việc theo dõi, quản lý và phân công công tác đối với đảng viên rõ ràng, chặt chẽ sát nhiệm vụ cơ quan giao và được đánh giá, kiểm điểm hàng tháng làm cơ sở cho việc đánh giá chất lượng đảng viên cuối năm chính xác, đúng thực chất; đảng viên chi bộ cơ quan cấp xã được giới thiệu về sinh hoạt với chi uỷ nơi cư trú theo Quy định số 76-QĐ/TW ngày 15 tháng 6 năm 2000 của Bộ Chính trị và hầu hết đảng viên đều chấp hành tốt chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước, quy định của địa phương, tham gia sinh hoạt nơi cư trú đúng quy định, thực hiện nghiêm nghĩa vụ công dân nơi cư trú. Định kỳ hằng năm, cấp uỷ cơ sở tổ chức để quần chúng tham gia, góp ý xây dựng Đảng; bí thư cấp uỷ cơ sở, chủ tịch hội đồng nhân dân; chủ tịch uỷ ban nhân dân tự phê bình trước đại diện nhân dân và chịu trách nhiệm khi để xảy ra quan liêu, tham nhũng, lãng phí ở địa phương.
Cấp uỷ cơ sở luôn quan tâm đến hoạt động của các ban, ngành, đoàn thể, thường xuyên kiểm tra, giám sát để kịp thời khắc phục những thiếu sót, đồng thời chỉ đạo đổi mới nội dung và phương thức hoạt động nhằm phát huy vai trò của các ban, ngành, đoàn thể trong việc tham gia đóng góp xây dựng đảng, chính quyền và vận động đoàn viên, hội viên, nhân dân tham gia các phong trào phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng nông thôn mới, thực hiện tốt quy chế giám sát cán bộ, công chức, đảng viên ở ấp, khu dân cư để tăng cường sự giám sát của quần chúng nhân dân đối với cán bộ, đảng viên và công chức cấp xã.
Công tác đào tạo cán bộ nguồn, cán bộ trẻ, cán bộ nữ luôn được các cấp uỷ quan tâm, có xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tập trung đào tạo đội ngũ cán bộ đương chức, cán bộ quy hoạch và cán bộ nguồn. Nhìn chung, cán bộ qua đào tạo bước đầu đã phát huy hiệu quả công tác, nhiều đồng chí đã được bổ sung vào cấp uỷ; cán bộ, công chức cơ bản đạt chuẩn theo quy định. Về công tác kết nạp đảng viên, căn cứ kế hoạch tạo nguồn kết nạp đảng viên hàng năm và cả nhiệm kỳ, cấp uỷ cơ sở xây dựng kế hoạch của cấp mình và hướng dẫn chi bộ trực thuộc thực hiện đảm bảo đúng quy trình, thủ tục, nguyên tắc kết nạp đảng.
Đảng uỷ cấp xã hằng năm đều phân công cấp uỷ viên, đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp xã phụ trách và trực tiếp dự sinh hoạt với các chi bộ; cấp uỷ viên và cán bộ chủ chốt được phân công hàng tháng đều dự họp cùng chi bộ để nắm tình hình tư tưởng đảng viên, đánh giá những mặt làm được, chưa được để cùng chi bộ tháo gỡ những khó khăn trong quá trình thực hiện; chi bộ cơ quan cấp xã có phân công đảng viên dự họp với các khu dân cư để nắm tình hình đời sống của quần chúng nhân dân, tình hình an ninh trật tự - an toàn xã hội, lắng nghe ý kiến, bức xúc của nhân dân kịp thời phản ánh về trên.
Nhìn chung, hầu hết các chi bộ cơ quan đều phát huy tốt vai trò hạt nhân chính trị, lãnh đạo đảng viên, công chức ở cơ quan cấp xã thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của đảng viên trong việc tham mưu, đề xuất với đảng uỷ, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể về những vấn đề thuộc chức trách, nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.
Qua 5 năm triển khai thực hiện chủ trương của Trung ương về thành lập chi bộ cơ quan cấp xã đã tạo sự thống nhất, đồng bộ giữa các tổ chức đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị. Chi bộ cơ quan cấp xã lãnh đạo chặt chẽ, kịp thời nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị. Việc quản lý, kiểm tra, giám sát đảng viên thực hiện chức trách, nhiệm vụ chặt chẽ, việc đánh giá, nhận xét cán bộ sát, đúng thực chất hơn; sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Tuy nhiên, vẫn còn một số chi bộ cơ quan cấp xã chậm xây dựng, sửa đổi, bổ sung quy chế làm việc; việc phân công nhiệm vụ cho chi uỷ, đảng viên có nơi còn lúng túng, sinh hoạt chi bộ một số nơi chưa đi vào nền nếp, quản lý đảng viên và công tác đảng vụ còn lỏng lẻo. Đảng viên là cấp uỷ cơ sở công tác các cơ quan cấp xã, do không tham gia sinh hoạt trực tiếp với chi bộ khóm, ấp, khu dân cư nên đôi khi thiếu thông tin về tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên nơi cư trú và những bức xúc của dân. Một số đảng uỷ cơ sở thiếu quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra; chậm chỉ đạo sơ kết rút kinh nghiệm để kịp thời chấn chỉnh những vướng mắc, bất cập ở những chi bộ loại hình này.
Việc thành lập chi bộ cơ quan cấp xã là cần thiết và phù hợp với tình hình thực tế, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của địa phương, giúp cấp uỷ cơ sở quản lý, phân công công tác cho đảng viên được rõ ràng, chặt chẽ hơn, đánh giá đúng thực chất cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ và cấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; tháo gỡ những khó khăn trong việc bố trí sinh hoạt đảng đối với số đảng viên là cán bộ, công chức cơ sở không phải người địa phương hoặc được tăng cường, luân chuyển, điều động từ nơi khác đến.
Hầu hết các chi bộ cơ quan cấp xã hoạt động, sinh hoạt đúng theo Điều lệ Đảng, quy định của Bộ Chính trị, hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, coi trọng xây dựng quy chế làm việc; chi uỷ và đảng viên các chi bộ cơ quan cấp xã chủ động hơn trong tổ chức sinh hoạt, đảng viên dự sinh hoạt đầy đủ. Việc tham gia đóng góp xây dựng nghị quyết của chi bộ thiết thực, sát hợp với tình hình và nhiệm vụ chi bộ.
Trần Lê Sơn Tra