Nhằm tăng cường xây dựng, củng cố hệ thống chính trị vững mạnh, nhất là hệ thống chính trị cơ sở khu vực Tây Nguyên, địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước; đồng thời nhằm mục đích xây dựng tổ chức cơ sở đảng vững mạnh gắn với quy hoạch, luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ qua thực tiễn, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương khoá IX đã có chủ trương tăng thêm chức danh phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng ở một số tỉnh, thành phố.
Trong khoá IX, đã thực hiện ở 6 tỉnh (Thừa Thiên - Huế, Đắc Lắc, Đắc Nông, Gia Lai, Kon Tum, Kiên Giang). Qua sơ kết, đánh giá kết quả hoạt động từ thực tiễn, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá X đã cho tăng thêm đối với 18 tỉnh (Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Cao Bằng, Bắc Giang, Thanh Hoá, Nghệ An, Hoà Bình, Hải Phòng, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắc Lắc, Phú Yên, Bến Tre, Bà Rịa - Vũng Tàu, Vĩnh Long, Sóc Trăng). Đồng thời, Bộ Chính trị khoá X đã có chủ trương cho các tỉnh, thành phố được bố trí tăng thêm phó bí thư cấp uỷ, phó chủ tịch UBND cấp huyện không quá 1/3 số đơn vị hành chính trực thuộc để luân chuyển, đào tạo cán bộ. Khi xem xét, chuẩn bị nhân sự đại hội đảng bộ các tỉnh, thành phố tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, Bộ Chính trị đã cho tiếp tục bố trí tăng thêm 1 phó bí thư đối với 10 tỉnh, thành phố (Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Cao Bằng, Quảng Ninh, Thanh Hoá, Quảng Ngãi, Kon Tum, Lâm Đồng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Trà Vinh).
Như vậy, trong 3 nhiệm kỳ liên tiếp đã có 27/63 tỉnh, thành phố được bố trí tăng thêm chức danh phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng; trong đó: 7 tỉnh được bố trí 2 nhiệm kỳ (Cao Bằng, Thanh Hoá, Quảng Ngãi, Đắc Lắc, Gia Lai, Kon Tum, Bà Rịa- Vũng Tàu); 20 tỉnh được bố trí 1 nhiệm kỳ (Sơn La, Hoà Bình, Quảng Ninh, Nghệ An, Đà Nẵng, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Lào Cai, Yên Bái, Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Đắc Nông, Lâm Đồng, Phú Yên, Kiên Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Bến Tre, Trà Vinh). 35 lượt cán bộ được bố trí chức danh phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng; trong đó, 23 lượt cán bộ luân chuyển; 12 lượt cán bộ được bố trí từ nguồn nhân sự tại chỗ.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Tổ chức Trung ương đã phối hợp với các ban cán sự đảng, đảng đoàn và các tỉnh uỷ, thành uỷ tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư bố trí tăng thêm chức danh phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng từ nguồn cán bộ được luân chuyển từ Trung ương về và nguồn cán bộ tại chỗ trong quy hoạch; đồng thời, Ban Tổ chức Trung ương đã ban hành Công văn số 5180-CV/BTCTW ngày 17-12-2008 hướng dẫn về tăng thêm chức danh phó bí thư, phó chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp huyện để tăng cường cán bộ lãnh đạo cho những địa phương còn gặp khó khăn trong công tác tổ chức xây dựng đảng, những địa bàn trọng yếu về chính trị, an ninh, quốc phòng và Hướng dẫn số 28-HD/BTCTW, ngày 27-5-2009 về chức năng, nhiệm vụ của phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng.
Ưu điểm
Việc tăng thêm chức danh phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng cho một số tỉnh ủy, thành ủy là cần thiết nhằm góp phần tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ đối với việc xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng, trong sạch vững mạnh (đặc biệt là trong việc xây dựng hệ thống chính trị ở địa bàn các tỉnh Tây Nguyên); tạo vị trí công tác để luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng một số cán bộ trẻ, trong quy hoạch, có triển vọng phát triển của các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương; tạo điều kiện để các đồng chí đó được rèn luyện, bồi dưỡng kiến thức toàn diện, tích lũy thêm kinh nghiệm thực tiễn và góp phần tăng cường củng cố, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở; đồng thời, thực hiện chủ trương của Đảng từng bước bố trí một số cán bộ, lãnh đạo chủ chốt không phải là người địa phương.
Các địa phương nơi có cán bộ được tăng cường, công tác xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng, công tác đảng viên, công tác thi đua, khen thưởng được thực hiện có nền nếp và chất lượng tốt hơn; công tác nghiên cứu, chỉ đạo đề ra chủ trương, nghị quyết của các cấp uỷ được kịp thời; việc sơ kết, tổng kết, nhân rộng những điển hình tiên tiến về xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh, công tác phát triển đảng viên được quan tâm.
Những nơi được bố trí tăng thêm phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng, thường trực cấp uỷ có thêm thành viên để phân công phụ trách chỉ đạo chuyên sâu về hệ thống chính trị cơ sở. Những khó khăn, vướng mắc, các điểm nóng, những vấn đề bức xúc, nổi cộm ở cơ sở được tập trung chỉ đạo xử lý kịp thời, hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị xã hội ở cơ sở được quan tâm hơn trước.
Các đồng chí được tăng cường về tham gia thường trực tỉnh uỷ, thành uỷ đã tích cực học hỏi, rèn luyện, bồi dưỡng công tác lãnh đạo và nâng cao kiến thức thực tiễn nên đã phát huy tinh thần trách nhiệm, trình độ chuyên môn, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Hầu hết các đồng chí phó bí thư sau thời gian luân chuyển đều có bước trưởng thành, nhiều đồng chí làm bí thư tỉnh uỷ, lãnh đạo chủ chốt của các ban, bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương và tham gia ban Chấp hành Trung ương khoá X, khoá XI.
Hạn chế
Việc phân công nhiệm vụ và xây dựng quy chế, mối quan hệ công tác giữa đồng chí phó bí thư phụ trách xây dựng tổ chức cơ sở đảng với đồng chí phó bí thư thường trực cấp uỷ có nơi còn chưa cụ thể, vì vậy trong chỉ đạo, điều hành có lúc còn chồng chéo. Trong các đồng chí được luân chuyển có đồng chí chưa tham gia làm công tác đảng, chưa có thời gian công tác tại địa phương, nên việc tiếp cận công việc, chỉ đạo cơ sở còn gặp khó khăn, hiệu quả tham gia lãnh đạo, chỉ đạo còn hạn chế; có đồng chí chưa thực sự yên tâm công tác, chưa thấy được tác dụng của việc về công tác ở địa phương là thời cơ để học hỏi, cống hiến, rèn luyện toàn diện trong thực tiễn; còn lo giữ gìn để không vi phạm khuyết điểm, thiếu mạnh dạn và chậm hoà nhập với môi trường công tác mới, nên chưa đóng góp được nhiều cho địa phương.
Cá biệt, có nơi đề nghị tăng thêm chức danh chỉ là để giải quyết chính sách cán bộ dẫn đến có sự so bì giữa các địa phương. Một số đồng chí, thời gian tăng cường về địa phương còn ngắn, chưa đủ điều kiện để học hỏi, nắm bắt kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn, hiệu quả công tác chưa cao, có nơi tình hình xây dựng tổ chức cơ sở đảng, phát triển đảng viên chưa đạt yêu cầu.
Việc thực hiện chủ trương tăng thêm chức danh phó bí thư phụ trách công tác xây dựng tổ chức cơ sở đảng là một chủ trương phù hợp, đáp ứng yêu cầu công tác xây dựng đảng trong tình hình mới; quá trình thực hiện đã đạt được một số kết quả bước đầu, nhiều địa phương có cán bộ được tăng cường đều đánh giá có sự chuyển biến tích cực về công tác xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; đồng thời, góp phần quan trọng vào việc đào tạo, rèn luyện cán bộ qua thực tiễn.
Đánh giá việc thực hiện chủ trương này thời gian qua, Bộ Chính trị khẳng định chủ trương tăng thêm chức danh phó bí thư, phó chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh là một chủ trương đúng và cần thiết và đồng ý tiếp tục triển khai chủ trương này để thực hiện công tác luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách cán bộ trong thực tiễn. Đối tượng để luân chuyển, tăng thêm là cán bộ trẻ (nói chung từ 50 tuổi trở xuống) có trình độ, năng lực, uy tín và phẩm chất đạo đức tốt, có triển vọng phát triển, đang là cán bộ đương chức hoặc trong quy hoạch cán bộ chủ chốt, của các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương. Bộ Chính trị giao Ban Tổ chức Trung ương chủ trì phối hợp với các cơ quan và các địa phương có liên quan thống nhất danh sách cán bộ và địa bàn các tỉnh, thành phố được tăng thêm chức danh phó bí thư, phó chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh, trình Ban Bí thư quyết định.
Ngọc Thảo
Ban Tổ chức Trung ương