Trong những năm qua, công tác thống kê Ngành Tổ chức xây dựng Đảng đã được lãnh đạo cấp ủy các cấp quan tâm chỉ đạo, nhất là công tác tổ chức bộ máy và xây dựng đội ngũ cán bộ. Việc tổ chức, phân công cán bộ làm công tác thống kê của Ngành có những biến chuyển tích cực. Chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê được quan tâm, từng bước đáp ứng việc cung cấp thông tin thống kê. Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ công tác thống kê của Ngành được tăng cường, góp phần công tác thống kê của Ngành cơ bản kịp thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong công tác lãnh đạo và chỉ đạo của cấp ủy các cấp. Tuy nhiên, việc tổ chức bộ máy làm công tác thống kê của Ngành vẫn chưa được kiện toàn; đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê còn thiếu về số lượng, thiếu tính chuyên nghiệp; cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị phục vụ công tác thống kê còn nhiều hạn chế... Bởi vậy, đánh giá đúng thực trạng và có những kiến nghị, giải pháp để nâng cao tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ và cơ sở vật chất cho công tác thống kê của Ngành Tổ chức xây dựng Đảng là điều rất quan trọng.
Từ thực trạng...
Tổ chức bộ máy làm công tác thống kê của Ngành. Đối với công tác tổ chức xây dựng đảng, các thông tin thống kê làm cơ sở cho việc đánh giá, nhận định về tình hình và kết quả hoạt động của lãnh đạo cấp uỷ các cấp; giúp phân tích về những tồn tại, hạn chế trong một số lĩnh vực công tác, đồng thời đề ra giải pháp đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp uỷ các cấp. Nhận thức được tầm quan trọng đó, lãnh đạo cấp ủy các cấp thời gian qua đã thường xuyên quan tâm hơn đến công tác tổ chức bộ máy làm công tác thống kê của Ngành; việc tổ chức, phân công cán bộ làm công tác thống kê của Ngành đã có những biến chuyển tích cực. Cán bộ làm công tác thống kê có trình độ ngày càng cao, cơ bản đáp ứng việc cung cấp thông tin thống kê. Việc sắp xếp bố trí cán bộ làm công tác thống kê đảm bảo phù hợp với chuyên ngành và mang tính ổn định hơn. Các ban tổ chức cấp ủy các cấp từ tỉnh đến huyện đều có cán bộ trực tiếp tổng hợp và phụ trách công tác thống kê của Ngành... Qua đó góp phần giúp cho công tác thống kê của Ngành luôn đảm bảo kịp thời, đáp ứng được những yêu cầu thực tiễn trong công tác lãnh đạo và chỉ đạo của cấp ủy các cấp.
Tuy nhiên, việc tổ chức bộ máy làm công tác thống kê của Ngành về cơ bản chưa được kiện toàn. Khảo sát tại 9 tỉnh, thành phố, phân bố cả 3 miền Bắc, Trung và Nam cho thấy những kết quả rõ hơn về thực trạng hiện nay của tổ chức bộ máy làm công tác thống kê của Ngành. Theo đánh giá chung, đa số người được khảo sát (55,93%) đều đánh giá sự quan tâm của lãnh đạo cấp ủy và lãnh đạo ban tổ chức cấp ủy các cấp dành cho công tác tổ chức bộ máy mới chỉ dừng lại ở mức độ nhất định; chưa có chế độ, chính sách đãi ngộ riêng đối với cán bộ làm công tác thống kê của Ngành. Thậm chí, ở góc độ ngược lại, có 14,41% số người được khảo sát đánh giá ở mức độ chưa quan tâm, ít quan tâm.
Các cán bộ thống kê kiêm nhiệm và cán bộ thống kê chuyên trách của Ngành ở cả Trung ương và địa phương đều đang xếp ngạch chuyên viên mà không xếp ngạch thống kê viên. Vì thế trước mắt chưa thể áp dụng chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với cán bộ, công chức làm công tác thống kê theo quy định tại Quyết định số 45/2009/QĐ-TTg ngày 27-3-2009 của Thủ tướng Chính phủ. Đây cũng là một khó khăn đối với người làm công tác thống kê của Ngành.
Đến nay, trong Ngành Tổ chức xây dựng Đảng chỉ duy nhất có Phòng Tổng hợp thuộc Văn phòng Ban Tổ chức Trung ương bố trí cán bộ kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tổng hợp thông tin thống kê chung của Ngành. Ở các ban tổ chức các tỉnh, thành, đảng ủy trực thuộc Trung ương chủ yếu bố trí cán bộ của Phòng Cơ sở đảng và Đảng viên trực tiếp làm công tác thống kê (76,27%); còn lại 36,44% do bộ phận Văn phòng đảm nhận; 29,66% do bộ phận Tổ chức đảm nhận; 25,42% do bộ phận Cán bộ đảm nhận; và chỉ có 6,78% là do bộ phận Bảo vệ chính trị nội bộ đảm nhận.
Đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê của Ngành. Trong thời gian qua, sự quan tâm thường xuyên của lãnh đạo cấp ủy và lãnh đạo ban tổ chức cấp ủy các cấp đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê của Ngành đã làm cho chất lượng đội ngũ cán bộ thống kê của Ngành được nâng cao. Mặc dù điều kiện còn khó khăn, cơ sở hạ tầng và việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa được đồng bộ, song cán bộ làm công tác thống kê của Ngành đã không ngừng nỗ lực, hoàn thiện kịp thời và cung cấp đầy đủ các số liệu cần thiết phục vụ cho công tác lãnh đạo và chỉ đạo của cấp ủy các cấp.
Tuy nhiên, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ và chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê của Ngành vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Trước hết, sự quan tâm của lãnh đạo cấp ủy và lãnh đạo ban tổ chức đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ và đội ngũ cán bộ mặc dù đã được thực hiện bước đầu nhưng mới chỉ dừng lại ở mức nhất định, chưa sâu sắc và đổi mới. Theo khảo sát, 52,54% số người khảo sát đánh giá sự quan của cấp ủy và ban tổ chức cấp ủy các cấp dành cho công tác này chỉ dừng lại ở mức độ nhất định; 11,02% đánh giá là chưa hoặc ít quan tâm; 27,12% đánh giá là chưa có chế độ phụ cấp đặc thù cho cán bộ làm công tác thống kê. Ngược lại, tỷ lệ đánh giá về mức rất quan tâm chỉ đạt 6,78%.
Bên cạnh đó, công tác bồi dưỡng nghiệp vụ thống kê dành cho cán bộ làm công tác thống kê của Ngành còn nhiều hạn chế; thiếu sự tuyên truyền về các quy định của Luật Thống kê và các văn bản dưới Luật để tổ chức thi hành và áp dụng vào hoạt động thống kê của Ngành; việc tổ chức tập huấn về công tác thống kê của Ngành đối với cán bộ làm công tác thống kê chưa được thực hiện; chưa có sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan thống kê Trung ương (Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch- Đầu tư) để tiến hành tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ thống kê cho các cán bộ làm công tác thống kê của Ngành.
Chưa có chương trình, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn về công tác thống kê của Ngành. Theo đánh giá, phần lớn cán bộ làm công tác thống kê trong Ngành Tổ chức xây dựng Đảng chủ yếu tốt nghiệp các chuyên ngành luật, xây dựng Đảng, kinh tế, sư phạm, triết học... chưa qua đào tạo về chuyên ngành thống kê, thiếu tính chuyên nghiệp, chưa được quan tâm đãi ngộ hợp lý. Một số cán bộ làm công tác thống kê còn thiếu tinh thần trách nhiệm nên việc tổng hợp xử lý số liệu thông tin còn làm qua loa, đại khái mang tính chất đối phó. Theo kết quả khảo sát, 50,85% số người được khảo sát đánh giá đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê chưa được đào tạo bài bản; 25,42% đánh giá còn thiếu tính chuyên nghiệp; 3,39% đánh giá còn chưa đáp ứng được yêu cầu công việc; 23,73% đánh giá đội ngũ này chỉ đáp ứng được một phần công việc. Có đến 66,95% số người được khảo sát đánh giá số lượng cán bộ làm công tác thống kê của Ngành còn thiếu, hoặc thiếu nhiều. Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cán bộ làm thống kê, khi phần lớn kiêm nhiệm hoặc tạm thời
Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công tác thống kê của Ngành. Để nâng cao hiệu quả công tác thống kê của Ngành, lãnh đạo cấp ủy các cấp đã từng bước nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và trang thiết bị phục vụ công tác thống kê của Ngành. Trong đó, cùng với việc triển khai ứng dụng phần mềm Quản lý cơ sở dữ liệu đảng viên và xây dựng Hệ thống thông tin chuyên ngành tổ chức xây dựng đảng thuộc Đề án tin học hoá hoạt động của các cơ quan Đảng giai đoạn 2006-2010 - Gọi tắt là Đề án 06 (trước đây là Đề án 47) tại các cấp, hệ thống mạng, hạ tầng kỹ thuật và trang thiết bị máy móc đã được trang bị tương đối đồng bộ ở cơ quan ban tổ chức cấp ủy các cấp. Bên cạnh đó, phòng làm việc, bàn ghế, hệ thống máy tính, máy in, máy fax, điện thoại liên lạc và hệ thống đèn điện bước đầu đã được trang bị đầy đủ phục vụ công tác tổ chức xây dựng đảng nói chung và công tác thống kê của Ngành nói riêng.
Mặc dù vậy, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác thống kê của Ngành còn nhiều hạn chế. Nhiều đơn vị ở địa phương, cán bộ làm thống kê chưa được trang bị máy tính riêng để chuyên phục vụ cho hoạt động thống kê. Tình trạng thống kê thủ công (điền tay vào bảng biểu) và việc gửi báo cáo thống kê theo đường bưu điện (không gửi qua mạng thông tin diện rộng của Đảng) còn khá phổ biến trong Ngành. Ở cấp huyện, nhiều phòng làm việc không có đủ máy in, máy fax và điện thoại bàn phục vụ công tác thống kê; 1 máy tính có đến 2-3 người chung. Bên cạnh đó, sự quan tâm của lãnh đạo cấp ủy và ban tổ chức cấp ủy các cấp đối với việc trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác thống kê của Ngành còn nhiều hạn chế. Có đến 61,86% số người được khảo sát đánh giá sự quan tâm của lãnh đạo cấp ủy và lãnh đạo ban tổ chức cấp ủy các cấp dừng lại ở mức độ nhất định; 12,71% đánh giá là chưa quan tâm hoặc ít quan tâm. Bên cạnh đó, Nhóm khảo sát cũng tiến hành đánh giá về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ Công tác thống kê của Ngành. Có đến 77,97% số người được khảo sát đánh giá còn lạc hậu, chưa đồng bộ.
... Đến giải pháp và kiến nghị
Để công tác tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ công tác thống kê Ngành Tổ chức xây dựng Đảng trong thời gian tới được nâng cao, có chất lượng, cần tăng cường thực hiện các giải pháp đồng bộ để phát huy những kết quả đạt được và khắc phục những hạn chế, yếu kém, đặc biệt là các giải pháp liên quan đến công tác tổ chức, cán bộ, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công tác thống kê của Ngành:
Thứ nhất, đổi mới và nâng cao nhận thức về công tác thống kê Ngành Tổ chức xây dựng Đảng. Đổi mới nhận thức các cấp uỷ và lãnh đạo ban tổ chức từ trung ương đến các tỉnh, thành phố. Các cấp uỷ và ban tổ chức các tỉnh, thành cần hiểu đúng tầm quan trọng của công tác thống kê của Ngành mình. Đồng thời, các cán bộ, đảng viên, chuyên viên trong các cơ quan cũng phải nâng cao nhận thức và thấy rõ vị trí của nhiệm vụ làm công tác thống kê. Để từ đó có sự quan tâm và đầu tư xứng đáng cho công tác thống kê.
Thứ hai, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thống kê Ngành Tổ chức xây dựng Đảng, trong đó tập trung nâng cao chất lượng, chuyên môn hóa cán bộ làm công tác thống kê; tổ chức tập huấn một số kỹ năng nghiệp vụ thống kê cho cán bộ làm công tác thống kê trong toàn Ngành, định kỳ tổ chức hội nghị tập huấn theo chuyên đề, khu vực và hằng năm; hoặc tổ chức hội đàm, mời chuyên gia.
Thứ ba, hoàn thành việc xây dựng chính sách về tuyển dụng, sử dụng cán bộ thống kê. Trên cơ sở các quy định chung về cán bộ, xây dựng văn bản hướng dẫn riêng phản ánh đặc thù của Ngành về chính sách tuyển dụng, sử dụng cán bộ thống kê theo hướng củng cố, phát triển bộ máy quản lý công tác thống kê Ngành và đảm bảo cán bộ thống kê chuyên trách trong Ngành Tổ chức xây dựng Đảng và đảm bảo áp dụng chế độ chính sách đãi ngộ cho cán bộ làm công tác thống kê của Ngành. Ngành Tổ chức xây dựng Đảng cần phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan liên quan nghiên cứu, ban hành văn bản hướng thực hiện Quyết định số 45/2009/QĐ-TTg ngày 27-3-2009 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề cho cán bộ, công chức làm công tác thống kê đối với cán bộ làm công tác thống kê kiêm nhiệm của Ngành, nhất là hiện nay, theo Quyết định 1755/QĐ-TTg ngày 30-9-2013 của Thủ tướng Chính phủ về báo cáo tình hình thực hiện các mục tiêu thiên nhiên kỷ, Ban Tổ chức Trung ương đang tham gia thực hiện một phần nhiệm vụ trọng tâm này.
Thứ tư, tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật và kinh phí bảo đảm cho hoạt động thống kê của Ngành được triển khai đồng bộ và có hiệu quả. Đặc biệt là cần đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động thống kê Ngành Tổ chức xây dựng Đảng; từng bước thực hiện tin học hoá các khâu trong công tác thống kê. Bảo đảm mỗi cán bộ làm công tác thống kê phải được trang bị 1 máy vi tính có kết nối internet; mỗi bộ phận thông kê phải có máy in, máy fax, điện thoại để phục vụ hoạt động... Đồng thời cần tăng cường công tác phối hợp trong và ngoài Ngành về công tác thống kê.
ThS. Nguyễn Văn Doanh
Chánh Văn phòng Ban Tổ chức Trung ương Đảng