Ngày ấy…

Bạch Long Vĩ nằm ở vị trí tiền tiêu đông - bắc Tổ quốc, là đảo xa bờ nhất trong vịnh Bắc Bộ, cách Hải Phòng 133km. Đảo là một trong 8 ngư trường lớn của vịnh, có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế, an ninh - quốc phòng biển của Việt Nam ở vịnh Bắc Bộ. Năm 1992, thực hiện chủ trương của Chính phủ về xây dựng đảo Bạch Long Vĩ, dưới sự chỉ đạo của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Thành ủy Hải Phòng, ngày 26-2-1992, Tổng đội thanh niên xung phong (TNXP) Hải Phòng đã thành lập Đội TNXP Bạch Long Vĩ. Đội có nhiệm vụ đưa TNXP ra đảo định cư, lập nghiệp, phát huy vai trò xung kích của tuổi trẻ cùng quân, dân huyện đảo xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền vùng biển quốc gia.

Đúng ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh 26-3 cách đây 21 năm, 62 TNXP đầu tiên đại diện cho tuổi trẻ thành phố cảng Hải Phòng đã xung phong đi xây dựng, kiến thiết huyện đảo Bạch Long Vĩ. Không thể kể hết những vất vả, gian nan của những chàng trai, cô gái gánh trên vai nhiệm vụ “mở cõi” vùng đất mới. Khi đó đảo Bạch Long Vĩ còn hoang sơ với cát, đá, xương rồng và bom mìn chiến tranh để lại. Khí hậu khắc nghiệt, mùa nắng chói chang, cháy da thịt; mùa rét gió lùa từng cơn rát buốt, chỉ cần cơn gió cấp 5 cũng tạo thành trận cuồng phong. Suốt nhiều năm trời, không điện, không nước ngọt, “trồng rau thì rau chết, nuôi gà thì gà mù mắt”... cuộc sống sinh hoạt của các TNXP phụ thuộc hoàn toàn vào đất liền. Sự giao tiếp duy nhất giữa đảo và đất liền là qua điện thoại quân sự, tàu đánh cá và tàu từ đất liền ra đảo mỗi tháng một lần.

Khi được hỏi cảm nhận những ngày đầu đến đảo, chị Nguyễn Thị Ngân - một trong những người gắn bó với đảo Bạch Long Vĩ từ những ngày đầu tiên, chia sẻ: Điều kiện sinh hoạt khó khăn, xa gia đình, hằng đêm ánh sáng của ngọn đèn dầu tù mù hòa với tiếng sóng biển làm cho nỗi nhớ nhà như nhân lên gấp bội. Không tránh khỏi cảm giác yếu lòng, nhưng không ai có ý định từ bỏ. Tất cả động viên nhau cùng chung ý chí, giữ vững nhiệt huyết tuổi trẻ “đâu khó có thanh niên”. Khát khao được tôi luyện, xông pha dạn dày nơi đầu sóng, ngọn gió, mà cội nguồn sức mạnh là tình yêu biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, động lực mạnh mẽ giúp cán bộ, đoàn viên Đội TNXP vượt mọi khó khăn, sát cánh cùng chính quyền, quân dân huyện đảo xây dựng Bạch Long Vĩ ngày một đẹp giàu.

Có sức người, sỏi đá cũng thành cơm

Vượt qua hàng trăm cây số với sóng, gió biển, đặt chân lên hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc, các TNXP bắt tay vào xây dựng cuộc sống. Đầu tiên, mọi người sửa chữa lán trại cũ của bộ đội để ở tạm, rồi dần dần xây dựng cơ sở vật chất, tăng gia sản xuất tự cung, tự cấp lương thực. Sau 5 năm, Đội TNXP đã ổn định cuộc sống. Với kết quả đó, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho phép xây dựng Bạch Long Vĩ thành đảo thanh niên đầu tiên của cả nước. Như có thêm động lực, các TNXP Bạch Long Vĩ xác định đây là trách nhiệm nặng nề nhưng cũng đầy vinh dự, tự hào. Trong suốt hơn hai thập kỷ, với ý chí quyết tâm, các đội viên đã kiên cường bám trụ với đảo và đạt được nhiều kết quả.

Với 60 đội viên, Đội TNXP Bạch Long Vĩ được nâng cấp thành Liên đội, có cơ cấu tổ chức theo ngành nghề chuyên sâu như: xây dựng, trồng trọt, chăn nuôi, dịch vụ, dân quân, tự vệ… Trong đó, hai trung đội dân quân, tự vệ: một trung đội cơ động trực chiến, một trung đội súng máy thường xuyên luyện tập, kết hợp chặt chẽ với lực lượng vũ trang bảo vệ an ninh - quốc phòng, phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, các đội viên TNXP luôn là lực lượng xung kích nòng cốt đi đầu trong các hoạt động văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường, phòng chống bão lụt, tìm kiếm cứu nạn.

Với sức trẻ, nhiệt tình, sáng tạo, những bàn tay, khối óc của TNXP đã để lại dấu ấn ở nhiều công trình, phần việc thanh niên. Từ việc xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh, đến thực hiện các dự án bảo vệ và phát triển môi trường, dự án hạ tầng kinh tế - kỹ thuật trọng điểm đều có sự góp sức của TNXP Bạch Long Vĩ: cải tạo khu TNXP từ dãy nhà tập thể bộ đội để lại thành hội trường, nhà khách 2 tầng; xây dựng 15 căn hộ gia đình khép kín, đài tưởng niệm liệt sĩ, nhà trẻ, mẫu giáo, trung tâm văn hóa - thể thao thanh thiếu niên huyện đa chức năng; trồng 53 ha rừng phòng hộ, xây dựng công viên, hệ thống vườn cây cảnh; tham gia dự án trồng mới trên 1 vạn cây ăn quả, dự án đóng lắp tàu khách cao tốc có sức chở từ 80 đến 100 hành khách...

Trải qua quá trình rèn luyện, những đoàn viên TNXP Bạch Long Vĩ đã trưởng thành về mọi mặt. Sương gió nhiều năm nơi đảo xa đã tôi luyện nên những thanh niên ưu tú luôn tự tin, sẵn sàng, chủ động với khó khăn, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Khó khăn, gian khổ là môi trường, điều kiện để mỗi TNXP thử sức, rèn luyện, phấn đấu trở thành người chiến sĩ Cộng sản. Từ một đảng viên đầu tiên là đồng chí đội trưởng, đến nay chi bộ Liên đội đã có 21 đảng viên. Đó là lực lượng tiền phong, gương mẫu và là nguồn cán bộ cho huyện đảo. Trong số 56 TNXP được tuyển dụng làm việc trong hệ thống chính trị huyện có 2 đồng chí là Phó Chủ tịch UBND huyện, 7 đồng chí là trưởng, phó các phòng, ban. Những đảng viên như Nguyễn Thị Ngân, Đào Trọng Tuệ là những tấm gương trong xung kích, tình nguyện và làm kinh tế giỏi để các thế hệ TNXP và cư dân trên đảo noi theo.

… Bây giờ

Sau hơn 2 thập kỷ hiến dâng sức lực, trí tuệ, tuổi xuân vì biển đảo quê hương, lớp lớp TNXP đã khoác lên đảo chiếc áo mới muôn sắc màu. Vẫn còn đó nắng, gió, cát, xương rồng vùng đảo, nhưng thay khung cảnh hoang sơ, nghèo nàn ngày nào là màu xanh bạt ngàn của cây lá, những con đường dài rộng, kiên cố của âu cảng, những khu công viên, trụ sở cao tầng, khang trang, là góc phố rực rỡ sáng đèn mỗi đêm, những ngôi nhà vang tiếng cười đùa con trẻ... Trong lao động gian khó tình người luôn ấm áp, đong đầy, đảo đã “bén duyên” cho nhiều lứa đôi hạnh phúc. Khu TNXP đông vui tấp nập với hơn 40 gia đình, gần 70 cháu bé được sinh ra và lớn lên trên đảo là những mầm non kế tiếp sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đảo. Tất cả làm sáng lên màu của sự sinh sôi, nảy nở, của niềm tin, hy vọng... Thế mới biết sức người, sức trẻ, sức của những chàng trai, cô gái Liên đội TNXP Bạch Long Vĩ kỳ diệu biết chừng nào!

Liên đội trưởng Liên đội TNXP Bạch Long Vĩ Nguyễn Văn Hậu chia sẻ: Dù cuộc sống đã có nhiều đổi thay, nhưng vẫn còn đó những khó khăn. Công trình điện sức gió đã bị quật ngã sau cơn bão số 10, điện trên đảo phụ thuộc vào hệ thống máy phát, nhiều gia đình con cái còn phải xa bố mẹ, những TNXP đã luống tuổi về đất liền vẫn còn băn khoăn với chế độ đãi ngộ… Nhưng tạm gác những trăn trở sang một bên, tất cả thanh niên xung kích trên đảo vẫn tiếp tục cống hiến để xây dựng đảo thành khu du lịch trong tương lai. Những năm tháng xông pha, gắn bó, hăng say lao động, với mỗi đoàn viên, TNXP giờ đây đảo là quê hương, Liên đội như một gia đình lớn, các thành viên như anh em trong gia đình, đầm ấm bên nhau.

Đồng chí Nguyễn Minh Thơ, ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban TNXP Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cho biết: Những kết quả đạt được của TNXP Bạch Long Vĩ đã khẳng định thành công của mô hình đảo Thanh niên. Năm 2014, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án xây dựng đảo thanh niên toàn quốc giai đoạn 2013-2020 nhằm tiếp tục phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ, trực tiếp là TNXP tình nguyện ra đảo định cư lâu dài, ổn định. Lớp lớp thanh niên vừa là những người giữ đảo, bám biển; đồng thời khai thác tiềm năng lợi thế của đảo, từng ngày xây dựng những hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc trở thành điểm sáng về kinh tế, du lịch. Tiếp tục khẳng định chủ trương kiên quyết bảo vệ biển đảo quê hương, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. Kinh nghiệm xây dựng đảo thanh niên Bạch Long Vĩ rồi đây sẽ giúp cấp ủy các cấp, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xây dựng chiến lược phù hợp cho đảo Trần (Quảng Ninh), đảo Hòn Chuối (Cà Mau), đảo Thổ Châu (Kiên Giang) và đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị).

Những cây xương rồng sống trên sỏi đá vẫn nở hoa, những người lính TNXP, quân và dân đảo Bạch Long Vĩ trong khó khăn, gian khổ vẫn lập nên nhiều thành tích đáng tự hào. Bạch Long Vĩ đang vươn mình, từng ngày thay da đổi thịt. TNXP Bạch Long Vĩ trở thành biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam, nguồn động lực, cổ vũ niềm tin cho triệu triệu thanh niên trên cả nước thể hiện vai trò, sức mạnh của đội quân xung kích cách mạng, sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở những địa bàn biên giới, hải đảo, vùng khó khăn.

Chặng đường trước mắt dù còn nhiều gian nan, vất vả, nhưng tin rằng với tình yêu biển đảo quê hương, các thế hệ thanh niên sẽ viết tiếp khúc ca hùng tráng người TNXP, xây dựng những hòn đảo tiền tiêu giàu đẹp và kiên cường để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Nguyễn Công Diễn
Tổng đội trưởng Tổng đội TNXP Hải Phòng