Năm 2014, cùng với các phong trào thi đua sôi nổi chào mừng 55 năm Ngày thành lập lực lượng, 70 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và các ngày lễ lớn của đất nước, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã giành được những thành tích lớn, toàn diện: Tập trung lãnh đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra trong nghị quyết đại hội nhiệm kỳ, chuẩn bị cho đại hội đảng bộ BĐBP các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Làm tốt công tác tham mưu, dự báo, đánh giá tình hình. Triển khai đồng bộ, toàn diện các chủ trương, giải pháp thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao. Tham mưu, đề xuất với Chính phủ, Bộ Quốc phòng nhiều văn kiện quan trọng về xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia và Đề án “Xây dựng lực lượng BĐBP vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”. Mở các đợt cao điểm đấu tranh thắng lợi một số chuyên án, vụ án lớn liên quan đến đường dây, tổ chức tội phạm về ma tuý, mua bán vũ khí, vật liệu nổ, buôn lậu, gian lận thương mại qua biên giới. Lực lượng BĐBP đã phối hợp với các cơ quan chức năng đấu tranh, xử lý 1.290 vụ với 1.460 đối tượng buôn bán ma túy (thu 668 bánh hê-rô-in, 53,3kg nhựa thuốc phiện, 35.373 viên, 43,175kg ma túy tổng hợp); đấu tranh ngăn chặn nạn buôn bán trái phép qua biên giới (chặn bắt, thu giữ 12.612 tấn than, 4.805 tấn quặng, 5.477.000 lít xăng dầu); giải cứu 72 người dân bị tội phạm khống chế, thu 204 khẩu súng, 2.429 viên đạn các loại... Công tác đối ngoại đạt được nhiều kết quả tích cực. Chủ động tham mưu cho Nhà nước giải quyết các điểm tồn đọng, mâu thuẫn phát sinh trong quá trình cắm mốc trên tuyến biên giới Việt Nam - Căm-pu-chia, đến nay đã xác định được 253/314 vị trí (đạt 80,5%), xây dựng được 292/371 cột mốc (đạt 78,7%); phân giới được 880/1.137 km (đạt 77,4%). Tổ chức thành công chương trình giao lưu “Biên cương thắm tình hữu nghị” giữa các lực lượng bảo vệ biên giới 4 nước Việt Nam - Trung Quốc - Lào - Căm-pu-chia. Tích cực tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, giúp dân xóa đói, giảm nghèo (cử 339 cán bộ tăng cường cho các xã biên giới thuộc 26 tỉnh, thành phố; trong đó có 234 đồng chí giữ các chức danh trong cấp ủy, chính quyền xã, trực tiếp tham gia xây dựng, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức đảng, phát triển đảng viên vùng đồng bào dân tộc thiểu số), phối hợp với ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tập đoàn Viettel, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tổ chức Chương trình “Bò giống giúp người nghèo biên giới”, đã mua và chuyển giao 4.194 con bò giống cho các hộ nghèo tại các xã vùng sâu, vùng xa biên giới. Tích cực tham gia phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, dịch bệnh ở khu vực biên giới, biển đảo (điều động 2.821 lượt cán bộ, chiến sĩ và các phương tiện tham gia tìm kiếm cứu nạn trên biển, trên bộ)...

Một số kinh nghiệm chủ yếu

1. Thường xuyên quán triệt, nắm vững quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách Nhà nước về lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại; tuyệt đối chấp hành sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp về mọi mặt của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đối với nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia; chủ động nắm chắc tình hình, dự báo, phân tích đúng âm mưu, phương thức, thủ đoạn của kẻ địch và đối tượng để kịp thời tham mưu, đề xuất giải quyết các vấn đề xảy ra trên biên giới, vùng biển đúng chủ trương, đối sách, sáng tạo, linh hoạt, mềm dẻo, khôn khéo, không gây đối đầu căng thẳng, không tạo sơ hở để kẻ địch, các đối tượng lợi dụng kích động chống phá.

2. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Đề cao vai trò nòng cốt, chuyên trách của BĐBP. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong xây dựng nền biên phòng toàn dân. Kết hợp chặt chẽ các biện pháp công tác biên phòng, tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, khâu yếu, mặt yếu. Xác định rõ đối tác, đối tượng, thực hiện đúng phương châm vừa hợp tác, vừa đấu tranh. Coi trọng sơ, tổng kết. Kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới với tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; giữa bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, lợi ích quốc gia, tài nguyên môi trường, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN với phát triển kinh tế đất nước, xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị với các nước láng giềng.

3. Thường xuyên nâng cao chất lượng tổng hợp của BĐBP, gắn xây dựng đơn vị vững mạnh, toàn diện với xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. Chú trọng bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước, nhân dân; ý chí quyết tâm cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ. Nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của các cấp uỷ, tổ chức đảng; giữ vững nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, xây dựng nội bộ đoàn kết thống nhất cao. Thường xuyên kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng, kịp thời kiện toàn hệ thống cấp ủy, chỉ huy, bảo đảm sự bền vững và liên tục trong lãnh đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Phương hướng

Một là, cấp ủy, chỉ huy BĐBP các cấp tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị trọng tâm: xây dựng, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới. Chủ động nắm, dự báo đúng tình hình để tham mưu với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xử lý hiệu quả các tình huống, góp phần giữ vững ổn định các tuyến biên giới, vùng biển, không để bị động, bất ngờ. Tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, các biện pháp công tác biên phòng, thực hiện có hiệu quả chương trình quốc gia về đấu tranh phòng, chống tội phạm. Tích cực tham gia các chương trình, mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống cho nhân dân và xây dựng khu vực biên giới ngày càng vững mạnh. Tập trung tạo sự chuyển biến thực chất về chấp hành kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy. Thường xuyên quan tâm, chăm lo cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ, nhất là những đơn vị ở vùng sâu, vùng xa, đơn vị còn khó khăn.

Hai là, lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục chính trị tư tưởng, pháp luật, giáo dục truyền thống cho BĐBP. Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; nhận thức đúng, đầy đủ về đối tượng, đối tác, qua đó định hướng tư tưởng, củng cố niềm tin cho cán bộ, chiến sĩ. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành các nội dung, mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ BĐBP nhiệm kỳ 2010-2015 đã đề ra. Tiếp tục triển khai đồng bộ, có hiệu quả các nhóm giải pháp thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) về xây dựng Đảng gắn với học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, lời dạy của Bác Hồ đối với BĐBP. Đổi mới phong cách, phương pháp công tác; chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình, giữ vững sự đoàn kết thống nhất trong Đảng bộ và trong toàn lực lượng. Tăng cường giáo dục, quản lý rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên; nhất là giáo dục kỷ luật, pháp luật, thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, đạo đức, lối sống. Kịp thời phát hiện, kiên quyết đấu tranh với những quan điểm lệch lạc, sai trái, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong BĐBP.

Ba là, quán triệt nghiêm túc Chỉ thị 36 của Bộ Chính trị và các hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương, Quân ủy Trung ương về công tác chuẩn bị và tiến hành đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Cấp ủy, tổ chức đảng BĐBP các cấp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ công tác chuẩn bị, tiến hành đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội Đảng bộ BĐBP lần thứ XIV. Quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội phải chấp hành nghiêm túc sự chỉ đạo của cấp ủy cấp trên; thực hiện đúng kế hoạch, thủ tục nguyên tắc, quy trình. Công tác chuẩn bị văn kiện đại hội phải chất lượng về nội dung, thể hiện sự đoàn kết nhất trí cao, phản ánh sâu sắc bài học kinh nghiệm lãnh đạo và những nhiệm vụ cụ thể cho nhiệm kỳ tiếp theo. Sau đại hội, từng cấp uỷ phải xây dựng quy chế, quy định, chương trình làm việc toàn khoá và chương trình hành động thực hiện nghị quyết đại hội sát thực, có tính khả thi cao. Phải chuẩn bị tốt nhân sự cấp ủy khóa mới trên cơ sở thực hiện Nghị quyết 769-NQ/QUTW ngày 21-12-2012 của Quân ủy Trung ương về “Xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội giai đoạn 2013-2020 và những năm tiếp theo” và quy hoạch đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp BĐBP nhiệm kỳ 2015 - 2020. Trong công tác cán bộ, thực hiện nghiêm quy trình, nhất là trong đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ các cấp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Tiếp tục điều động, luân chuyển cán bộ giữa các vùng, miền, giữa cơ quan, đơn vị, nhà trường để rèn luyện, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Chú trọng phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ trẻ được đào tạo cơ bản, các chuyên gia đầu ngành. Thực hiện tốt chính sách cán bộ, chính sách hậu phương quân đội, chú trọng cán bộ người dân tộc, công tác ở vùng sâu, vùng xa, nơi khó khăn gian khổ, làm nhiệm vụ nguy hiểm; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất với cấp trên chính sách đặc thù phù hợp với đặc điểm hoạt động của BĐBP.

Bốn là, phối hợp với các ban đảng của tỉnh, thành ủy thực hiện tốt các giải pháp về công tác xây dựng đảng. Kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên khối trực thuộc theo phương châm “giám sát mở rộng, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm”; chủ động phát hiện, phòng ngừa vi phạm xảy ra từ cơ sở; không để tình trạng đơn thư vượt cấp kéo dài. Thực hiện công khai, minh bạch về các chế độ, chính sách và phát huy vai trò kiểm tra, giám sát của quần chúng. Có cơ chế khuyến khích, bảo vệ những tập thể, cá nhân tích cực phát hiện, đấu tranh với các hành vi tham nhũng, tiêu cực.