Hiện nay, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, trong đó có chạy chức, chạy quyền đang diễn ra quyết liệt, không ngừng. Các lực lượng chủ công, “thanh bảo kiếm”, “lá chắn thép”, trong đó có ủy ban kiểm tra (UBKT) cấp ủy càng phải rõ trách nhiệm, thẩm quyền – cơ sở để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao.

Trước hết thể hiện 5 yêu cầu sau: Xây dựng và giúp cấp uỷ xây dựng, triển khai các quy định của Đảng về phòng ngừa chạy chức, chạy quyền có liên quan đến công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Tham mưu, giúp cấp uỷ định hướng công tác tuyên truyền, phổ biến các quyết định, kết luận của Đảng về các vụ việc chạy chức, chạy quyền và kinh nghiệm xử lý các vụ chạy chức, chạy quyền được phát hiện qua công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Tham mưu, giúp cấp uỷ kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định của Đảng và Nhà nước về phòng ngừa chạy chức, chạy quyền của tổ chức đảng, đảng viên. Thực hiện giám sát, kiểm tra việc kê khai tài sản của cán bộ thuộc diện cấp uỷ quản lý theo quy định. Áp dụng các biện pháp phòng ngừa chạy chức, chạy quyền trong nội bộ cơ quan, đơn vị trực thuộc UBKT.

Trách nhiệm của UBKT trong phát hiện dấu hiệu vi phạm về chạy chức, chạy quyền gồm có: Thu thập thông tin, nắm bắt dư luận xã hội; phân tích, tổng hợp những thông tin có căn cứ, cơ sở để phát hiện dấu hiệu vi phạm về chạy chức, chạy quyền. Đồng thời, tiếp nhận, xử lý kịp thời thông tin, phản ánh, báo cáo và tố cáo về hành vi chạy chức, chạy quyền.

Khi xử lý vi phạm về chạy chức, chạy quyền trách nhiệm của UBKT là: Phân tích, sàng lọc thông tin, xác định dấu hiệu vi phạm về chạy chức, chạy quyền trước khi quyết định kiểm tra hoặc đề nghị các cơ quan pháp luật xử lý theo thẩm quyền. Báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của cấp uỷ, UBKT cấp trên khi có khó khăn, vướng mắc trong kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm về chạy chức, chạy quyền). Có biện pháp bảo vệ hoặc yêu cầu các cơ quan pháp luật bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người phát hiện, thông tin, phản ánh, tố cáo về chạy chức, chạy quyền và quyền lợi của đảng viên bị vu khống là chạy chức, chạy quyền.

Trong công tác phối hợp, trách nhiệm của UBKT cần:  Phối hợp với các cơ quan tham mưu, giúp cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan nhà nước xây dựng, hoàn thiện pháp luật về phòng, chống chạy chức, chạy quyền. Phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan trong công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, nắm bắt tình hình, trao đổi thông tin về vi phạm của đảng viên liên quan đến chạy chức, chạy quyền. Cung cấp cho các cơ quan pháp luật các dấu hiệu chạy chức, chạy quyền của đảng viên được phát hiện qua công tác kiểm tra, giám sát của Đảng khi được yêu cầu.  Khi cần thiết, được trưng tập cán bộ, chuyên gia của các cơ quan chuyên môn tham gia công tác kiểm tra của UBKT.

Đề nghị tổ chức đảng và các cơ quan nhà nước xây dựng và hoàn thiện các quy định về phòng ngừa chạy chức, chạy quyền. Chỉ đạo, kiểm tra, giám sát cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên thực hiện các biện pháp phòng ngừa chạy chức, chạy quyền. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền thay đổi vị trí công tác của đảng viên mà định kỳ phải được chuyển đổi theo quy định hoặc khi nhận thấy đảng viên có biểu hiện tiêu cực nếu tiếp tục vị trí công tác đó sẽ gây ra chạy chức, chạy quyền. Công khai kết quả xử lý kỷ luật đảng viên, tổ chức đảng có vi phạm về chạy chức, chạy quyền theo quy định.

Trong phát hiện vi phạm về chạy chức, chạy quyền, UBKT được quyền: Giám sát thường xuyên, thu thập thông tin, tài liệu phục vụ việc phát hiện vi phạm liên quan đến chạy chức, chạy quyền của đảng viên. Được thu thập thông tin, tài liệu từ các báo cáo thanh tra, kiểm toán, điều tra phục vụ cho việc phát hiện chạy chức, chạy quyền. Được thực hiện điều tra xã hội học; khảo sát, thăm dò dư luận xã hội để nắm tình hình về những lĩnh vực có nhiều vi phạm về chạy chức, chạy quyền làm cơ sở phục vụ việc phát hiện, đề xuất kiểm tra.

Trong xem xét, xử lý về Đảng theo thẩm quyền, UBKT có quyền: Kiểm tra theo thẩm quyền tổ chức đảng và đảng viên để xác định các vi phạm về chạy chức, chạy quyền; trong quá trình kiểm tra được niêm phong các văn bản, tài liệu, chứng cứ vi phạm để phục vụ cho công tác kiểm tra. Đình chỉ sinh hoạt cấp uỷ, sinh hoạt đảng và kiến nghị đình chỉ chức vụ về chính quyền, đình chỉ công tác đối với đảng viên có dấu hiệu vi phạm về chạy chức, chạy quyền nhưng cố ý gây khó khăn, trở ngại cho việc xem xét, xử lý. Được yêu cầu đảng viên đến kiểm điểm, giải trình tại trụ sở cơ quan ủy ban kiểm tra nếu đảng viên có biểu hiện trì hoãn, trốn tránh việc kiểm điểm. Xử lý về trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong việc để xảy ra chạy chức, chạy quyền trong tổ chức, cơ quan đơn vị trực tiếp phụ trách hoặc bao che cho chạy chức, chạy quyền. Xem xét, xử lý kỷ luật hoặc đề nghị cấp ủy kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên vi phạm về chạy chức, chạy quyền theo quy định.

Về xử lý theo pháp luật, UBKT được quyền:  Đề nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét, xử lý kỷ luật về chính quyền đối với đảng viên có hành vi chạy chức, chạy quyền chưa đến mức xử lý hình sự. Đề nghị cơ quan nhà nước cấm xuất cảnh và phong tỏa tài sản đối với đảng viên có hành vi chạy chức, chạy quyền mà có dấu hiệu bỏ trốn hoặc tẩu tán tài sản. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều tra, truy tố, xét xử đối với đảng viên có hành vi chạy chức, chạy quyền đủ yếu tố cấu thành tội phạm; tịch thu, thu hồi tài sản chạy chức, chạy quyền hoặc tài sản hình thành từ chạy chức, chạy quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.