Đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược là một bộ phận trọng yếu của Quân đội, giữ trọng trách lãnh đạo, chỉ huy, quản lý trong các cơ quan tham mưu chiến lược của Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị, các quân khu, quân đoàn, quân binh chủng, các tổng cục và cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng. Đây là lực lượng nòng cốt trong nghiên cứu, xây dựng, hoạch định và tổ chức thực hiện đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; là lực lượng chủ yếu quyết định tới việc hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ của Quân đội. Trước những yêu cầu đặt ra đối với sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới, nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược có số lượng, chất lượng, cơ cấu phù hợp là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ của Quân đội.

Trong 70 năm qua, được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương thường xuyên chăm lo xây dựng, đội ngũ cán bộ các cấp trong Quân đội ngày càng trưởng thành, kiên định về bản lĩnh chính trị, năng lực tổ chức chỉ huy ngày một nâng cao, thực sự trở thành lực lượng nòng cốt trong lãnh đạo, chỉ huy và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Quân đội qua các thời kỳ. Quán triệt và triển khai thực hiện đường lối lãnh đạo của Đảng về “Chiến lược cán bộ trong thời kỳ mới”, những năm gần đây, Quân ủy Trung ương, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong Đảng bộ Quân đội đã đặc biệt quan tâm, chú trọng đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược và coi trọng việc đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn cán bộ này. Đã kết hợp chặt chẽ các loại hình đào tạo, gắn đào tạo theo chức vụ với nâng cao trình độ học vấn. Công tác quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ có những bước đột phá, nhiều cán bộ trẻ có năng lực được lựa chọn, bố trí đảm nhiệm những chức vụ chủ trì cấp chiến dịch, chiến lược và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Kết quả đã góp phần xây dựng nên đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với mục tiêu, lý tưởng của Đảng; có khả năng quán triệt, nắm vững và tham mưu đề xuất các chủ trương, giải pháp chiến dịch, chiến lược về quân sự, quốc phòng và tổ chức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ. Công tác luân chuyển cán bộ đã góp phần bổ sung và tích lũy kinh nghiệm trong thực tiễn lãnh đạo, chỉ huy, quản lý đơn vị; khả năng phân tích, dự báo, đánh giá và xử lý thông tin được nâng cao rõ rệt; phong cách, phương pháp công tác ngày càng được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, có thể nhận thấy những bất cập, tồn tại trong công tác quy hoạch, xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược hiện nay. Độ tuổi trung bình của đội ngũ cán bộ này cao dẫn đến quy hoạch gối nguồn 3 độ tuổi gặp nhiều khó khăn; số cán bộ đã trải qua thực tiễn chiến đấu ngày càng giảm; nguồn thay thế một số chức danh chủ chốt tại một số cơ quan tham mưu chiến lược còn gặp khó khăn do cán bộ chuyên gia đầu ngành mỏng. Mặt khác, do công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng còn dàn trải, có nội dung chưa sát thực tế, chưa chú trọng bồi dưỡng nâng cao tư duy lý luận; chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, nhất là bồi dưỡng năng lực tham mưu, chỉ huy, quản lý, truyền thụ kinh nghiệm thực tiễn dẫn đến những hạn chế nhất định về chất lượng công tác của cán bộ.

Từ những kết quả đã đạt được trong xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược những năm qua có thể rút ra những bài học kinh nghiệm sau:

Một là, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đặt ra trong “Chiến lược cán bộ thời kỳ mới” của Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược trong Quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, cấp ủy và cơ quan tổ chức - cán bộ các cấp trong toàn quân phải tập trung xây dựng và thực hiện tốt công tác quy hoạch, tuân thủ các nguyên tắc, quy trình quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; bảo đảm sự kế thừa liên tục, vững chắc trong quá trình chuyển tiếp giữa các thế hệ cán bộ chiến dịch, chiến lược. Quy hoạch là khâu trung tâm có liên quan chặt chẽ đến tất cả các khâu của công tác cán bộ, vì thế cấp ủy các cấp phải chủ động làm tốt công tác xây dựng quy hoạch cán bộ chủ trì các cấp. Lấy quy hoạch cán bộ cấp sư đoàn, bộ chỉ huy quân sự tỉnh, cấp cục và tương đương để làm cơ sở xây dựng quy hoạch cấp chiến dịch, chiến lược. Trong xây dựng quy hoạch cần thực hiện đồng bộ các khâu: nhận xét đánh giá, đào tạo bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ. Trong đó khâu đánh giá cán bộ là quan trọng nhất, đánh giá cán bộ đúng thì mới quy hoạch, sử dụng đúng cán bộ. Mạnh dạn bổ nhiệm cán bộ trẻ vào các vị trí chủ chốt để bồi dưỡng tạo nguồn cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược.

Hai là, không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng và Nghị quyết của Quân ủy Trung ương về công tác giáo dục, đào tạo, các học viện, nhà trường trong Quân đội phải chú trọng đổi mới nội dung, chương trình đào tạo cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”, bám sát mục tiêu, yêu cầu, định hướng của chiến lược cán bộ gắn với sự phát triển của tình hình thế giới, trong nước cũng như thực tiễn Quân đội, phù hợp với sự phát triển của lý luận, nghệ thuật quân sự, khoa học kỹ thuật quân sự. Trong những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã giao cho Học viện Quốc phòng mở 7 lớp đào tạo cơ bản chiến dịch, chiến lược cho hàng trăm cán bộ chỉ huy, quản lý các cơ quan, đơn vị trong toàn quân; tiếp tục mở lớp Bổ túc cao cấp lý luận chính trị (lớp A) tại Học viện Chính trị cho cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược và nguồn quy hoạch đội ngũ cán bộ này; đồng thời, cử cán bộ tham gia các lớp dự nguồn cán bộ cao cấp của Trung ương nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo, năng lực tư duy ở tầm chiến lược để giải quyết những vấn đề thực tiễn của đất nước và Quân đội đặt ra. Tuy nhiên, cũng cần phải làm tốt hơn nữa công tác đánh giá cán bộ sau đào tạo và bồi dưỡng thông qua thực tiễn công tác, làm cơ sở để thực hiện quy trình bổ nhiệm cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược.

Ba là, thực hiện luân chuyển cán bộ nhằm nâng cao năng lực thực tiễn cho cán bộ. Đây là một nội dung quan trọng trong quy trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Thông qua luân chuyển công tác, cán bộ có cơ hội tu dưỡng, rèn luyện bản thân, khẳng định năng lực ở các môi trường công tác khác nhau, nhất là ở những nơi khó khăn, gian khổ; từ thực tiễn công tác, cán bộ tích lũy được kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng lãnh đạo chỉ huy, hoàn thiện tác phong công tác, trau dồi năng lực nghiên cứu, tổng hợp, phân tích, dự báo, tham mưu, đề xuất những vấn đề có tính cơ bản, chiến lược, những vấn đề phức tạp mà thực tiễn đặt ra. Việc tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc chủ trương luân chuyển cán bộ của Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng cần phải được tiến hành tốt hơn nữa, khắc phục những biểu hiện xem nhẹ công tác luân chuyển cán bộ, hoặc thực hiện chỉ mang tính hình thức. Đồng thời, cần ngăn ngừa, khắc phục tình trạng lợi dụng chủ trương luân chuyển để thực hiện mục đích cá nhân, làm ảnh hưởng đến cán bộ và công tác xây dựng đội ngũ cán bộ.

Bốn là, gắn xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược với xây dựng và kiện toàn cấp ủy, tổ chức đảng các cấp. Đây là một nguyên tắc trong công tác cán bộ của Đảng. Công tác quy hoạch cấp ủy phải luôn gắn với trách nhiệm của cán bộ chủ trì và cơ quan tham mưu trong xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược; thông qua quá trình rèn luyện và đảm nhiệm chức trách của cấp ủy viên, cán bộ trong quy hoạch có được thực tiễn và kinh nghiệm quản lý cán bộ, đảng viên; xây dựng ý thức tự quản, tự rèn, gương mẫu về tác phong công tác. Đây là một nội dung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hết sức quan trọng trong tình hình hiện nay, mỗi cán bộ, đặc biệt là cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược phải luôn nhận thức rõ và kiên quyết đấu tranh bảo vệ mục tiêu, lý tưởng của Đảng trước các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch.

Nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi phải nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội trên tất cả các mặt. Công tác cán bộ của Đảng trong Quân đội đòi hỏi phải phát triển lên tầm cao mới, đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược phải được xây dựng và kiện toàn theo hướng cơ bản, khoa học, có nhãn quan chính trị rộng và nhạy bén trong tham mưu chiến lược, chiến dịch, có sức sáng tạo và tầm trí tuệ mới, có năng lực toàn diện trong quản lý, tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chiến dịch, chiến lược của Quân đội cần phải được tiếp tục đổi mới với các giải pháp đồng bộ, cơ bản sau:

Thứ nhất, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác cán bộ trong Quân đội. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc để Quân đội không ngừng trưởng thành và lớn mạnh, đủ sức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó. Trong đó vai trò trực tiếp, quyết định thuộc về cấp ủy các cấp gắn với trách nhiệm của chính ủy, chính trị viên (bí thư), người chỉ huy và cơ quan chính trị trong công tác cán bộ. Kết hợp chặt chẽ xây dựng đội ngũ cán bộ với xây dựng đội ngũ đảng viên, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì với xây dựng cấp ủy các cấp trong sạch, vững mạnh. Trong công tác cán bộ, phải đề cao trách nhiệm chính trị, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng; thường xuyên quán triệt đường lối quan điểm, nguyên tắc của Đảng; chủ trương, phương hướng, nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương về công tác cán bộ; quán triệt và thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể cấp ủy thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý cán bộ; tiếp tục đổi mới, triển khai đồng bộ các chủ trương, biện pháp công tác cán bộ, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội thực sự ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Thứ hai, xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược phải đặt trong tổng thể chiến lược cán bộ của Đảng. Công tác cán bộ trong Quân đội phải liên thông với công tác cán bộ của Đảng trong toàn hệ thống chính trị, phù hợp với yêu cầu công tác xây dựng lực lượng của Quân đội. Tập trung nâng cao chất lượng toàn diện, trước hết là bản lĩnh chính trị, bảo đảm cho đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược tuyệt đối trung thành với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, có phẩm chất, trình độ, năng lực toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong điều kiện chiến tranh hiện đại, công nghệ cao và đấu tranh trên mặt trận chính trị - tư tưởng.

Thứ ba, xây dựng và thực hiện tốt quy hoạch cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý cấp chiến dịch, chiến lược; tiếp tục đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng toàn diện đội ngũ cán bộ này. Tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 30-11-2004 của Bộ Chính trị về công tác quy hoạch cán bộ quản lý thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, Kết luận số 24-KL/TW ngày 5-6-2012 của Bộ Chính trị về quy hoạch và luân chuyển cán bộ, Kế hoạch số 10-KH/TW ngày 12-12-2012 của Ban Chấp hành Trung ương về thực hiện Đề án quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021 và các năm tiếp theo, bảo đảm mỗi chức danh phải có nhiều nguồn, nhiều độ tuổi; chú trọng phát hiện, tạo nguồn cán bộ trẻ kết hợp với trọng dụng cán bộ qua thực tế chiến đấu, các chuyên gia đầu ngành trong nghiên cứu khoa học và nghệ thuật quân sự; kiên quyết thực hiện theo quy hoạch đã được xác định, bảo đảm cán bộ chủ trì cấp chiến dịch, chiến lược có đủ tiêu chuẩn, điều kiện, độ tuổi tham gia Ban Chấp hành Trung ương, cấp ủy các cấp nhiệm kỳ 2015-2020 và các nhiệm kỳ tiếp theo.

Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 86/NQ-ĐUQSTW ngày 29-3-2007 của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) về công tác giáo dục, đào tạo trong tình hình mới; trong đó, phải tập trung nâng cao chất lượng tạo nguồn và đào tạo nguồn cán bộ chiến dịch, chiến lược; bám sát quy hoạch, bảo đảm các tiêu chuẩn theo quy định, gắn đào tạo với bố trí sử dụng. Coi trọng tự đào tạo, tự nghiên cứu, nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ.

Xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược là vấn đề hệ trọng, có ý nghĩa quyết định đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội nhân dân “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy các cấp phải phát huy trách nhiệm cao, công tác cán bộ phải được quan tâm lãnh đạo, giữ vững các nguyên tắc và quy trình trong công tác cán bộ, giám sát và kiểm tra chặt chẽ, kết hợp với đánh giá đúng cán bộ là những điều kiện quan trọng góp phần xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn cách mạng mới.

Thượng tướng Ngô Xuân Lịch
Bí thư Trung ương Đảng,
Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam