Hiện nay, toàn tỉnh Hải Dương có 1.426 thôn, khu dân cư (gọi tắt là thôn) thuộc 263 xã, phường, thị trấn. 100% số thôn có chi bộ đảng, trong đó có 1.248 thôn có 1 chi bộ và 178 thôn có từ 2 chi bộ trở lên. Trong những năm qua, chi bộ đảng ở các thôn đã hoạt động hiệu quả, phát huy vai trò lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội... Mối quan hệ công tác giữa chi uỷ, bí thư chi bộ với trưởng thôn và các đoàn thể quần chúng được duy trì, đội ngũ đảng viên thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, có một thực tế là ở các thôn có 1 chi bộ thường có đông đảng viên, việc tổ chức sinh hoạt cũng như hoạt động của chi uỷ, chi bộ gặp nhiều khó khăn. Việc thực hiện tự phê bình và phê bình còn nhiều hạn chế. Ở các thôn có nhiều chi bộ, mối quan hệ giữa các bí thư chi bộ và trưởng thôn gặp nhiều lúng túng, vai trò lãnh đạo của chi bộ đối với các đoàn thể và việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của thôn còn mờ nhạt….
Để khắc phục tình trạng trên, nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao chất lượng hoạt động của chi bộ thôn, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hải Dương đã chỉ đạo xây dựng, tổ chức thực hiện Đề án kiện toàn lại mô hình chi bộ đảng có đông đảng viên và thôn có nhiều chi bộ theo hướng giảm số chi bộ trong thôn hoặc cho phép chia tách các thôn có quá đông dân cư và có nhiều chi bộ. Theo đó, thôn có từ 50 đảng viên trở xuống, chỉ thành lập 1 chi bộ. Thôn có từ 51 đến 100 đảng viên, nơi nào đang có 1 chi bộ hoạt động ổn định thì giữ nguyên, nơi nào có 2 chi bộ trở lên, nói chung chỉ thành lập một chi bộ (trong trường hợp địa bàn dân cư độc lập, cách xa nhau và gặp khó khăn về địa điểm sinh hoạt thì thành lập tối đa không quá 2 chi bộ). Thôn có trên 100 đảng viên, nơi nào đang có 1 chi bộ hoạt động ổn định vẫn giữ nguyên, nơi nào có nhiều chi bộ cũng chỉ thành lập tối đa không quá 3 chi bộ. Các chi bộ đông đảng viên thành lập các tổ đảng, mỗi tổ đảng không quá 30 đảng viên. Đồng thời với chia tách, sắp xếp về số lượng đảng viên, chi bộ, Hải Dương chú trọng đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ có đông đảng viên và có nhiều tổ đảng.
Sau khi kiện toàn chi bộ, các tổ chức đoàn thể ở thôn được kiện toàn, sắp xếp tương ứng với sự sắp xếp của chi bộ (riêng ban mặt trận vẫn giữ nguyên theo các sắp xếp của thôn). Đối với thôn có từ 2 chi bộ trở lên, đảng uỷ cơ sở phân công 1 đồng chí đảng uỷ viên trực tiếp phụ trách. Việc bố trí các chức danh, phân công trách nhiệm trong ban chi uỷ thực hiện theo hướng: bí thư chi bộ phụ trách chung, đồng thời cử bí thư chi bộ hoặc chi uỷ viên tham gia hiệp thương làm trưởng ban công tác mặt trận. Đồng chí phó bí thư chi bộ hoặc chi uỷ viên giới thiệu ứng cử để nhân dân bầu chức danh trưởng thôn. Các chi bộ có trên 3 chi uỷ viên có thể phân công các chi uỷ viên làm tổ trưởng các tổ đảng (nơi có đông tổ đảng) và có thể giới thiệu bầu chức danh bí thư chi đoàn, chi hội trưởng các đoàn thể ở thôn. Những thôn quá rộng, dân số quá đông và có nhiều chi bộ, nếu các cấp đề nghị thì có thể thực hiện tách thôn.
Việc kiện toàn mô hình chi bộ ở Hải Dương sẽ được tiến hành vào cuối năm 2009 và quý I -2010 (trước đại hội chi bộ nhiệm kỳ 2010-2013).
Lê Thuỷ