Cách đây hơn 20 năm, đúng ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, anh Đào Kính, hoạ sĩ vẽ tranh biếm họa, người ở cùng làng với tôi đã được đăng một bức tranh trên báo Nông nghiệp. Nội dung bức biếm họa đó là một ngôi nhà ngói mới xây, một ông cán bộ xã đứng ngắm ngôi nhà ấy, cạnh là một tấm biển "Đất 5%", một con lợn cao, gầy đứng bổng lên, hai chân trước quắp, mặt hướng thẳng về phía ông cán bộ nói: "Đất 5% để nuôi tôi sao ông lại làm nhà?"
Buổi chiều, báo về xã. Ông Bí thư Đảng uỷ xã ngồi trong phòng kế toán hợp tác xã thấy có tờ báo Nông nghiệp mới, ông cầm xem. Bỗng sắc mặt ông đỏ gay, hỏi kế toán: Thằng Kính vẽ tranh này à? (Kính là em vợ ông kế toán). - Báo cáo bác, chắc là thằng Thiện xui nó. Từ hôm đó, ông Bí thư Đảng uỷ xã phật ý ra mặt vì bức tranh đả kích ấy đã “chạm vào vía” ông ta. Vài hôm sau, dẫu có tới mấy hội nghị của xã, cánh “báo chí làng” chúng tôi không được "sử dụng” hoặc mời dự. Ngay chức Trưởng trạm bưu điện Kính giữ, Trưởng ban thông tin tôi đang làm bỗng nhiên cũng được chuyển cho người khác, mà không hề báo trước hay bàn giao. Thì ra cả hai chúng tôi đã bị “kỷ luật ngầm”, bị "mất chức" từ chiều hôm ông Bí thư Đảng ủy xã xem tranh biếm họa. Việc ông bí thư ngang nhiên làm nhà trên đất 5% là vi phạm luật đất đai, không ai dám nói, chỉ có "tranh vui, tranh châm" dám tố cáo mà thôi. Sau này, anh Kính nói với tôi: "Mình đâu biết ông Bí thư Đảng uỷ xã mình làm nhà trên đất 5%, đề tài này là chuyện có thật ở một vài hộ nông dân xã viên trong xã ta kia". Biết mình sai, ông không sửa mà còn tìm cách trù dập.
Bức tranh nhỏ, “tác dụng” lớn! Kết quả, ông Bí thư ấy đã phải “về hưu non” sau "sự kiện" bức tranh biếm họa về đề tài nông nghiệp ấy. Nếu ai cũng cứ trù ngầm, nhỏ nhen như ông Bí thư kia thì khối văn nghệ sĩ, nhà báo bị cách chức?
Lê Hồng Thiện