Kết quả thực hiện thu BHXH tự nguyện

Kết quả thực hiện về đối tượng tham gia và số tiền thu hằng năm đều tăng cao hơn so với năm trước với tỷ lệ tăng từ trên 10% đến 50%.

Đối tượng tham gia chủ yếu: Người đã có thời gian tham gia BHXH bắt buộc (70%), đóng tiếp BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu;

Số người tham gia BHXH tự nguyện mới còn hạn chế khoảng 30% (sau10 năm mới có 227.506 người), so với lực lượng lao động thì năm 2015 bằng 0,24%, năm 2016 bằng 0,22%, năm 2017 bằng 0,24% lực lượng lao động; tổng chung cả BHXH bắt buộc và tự nguyện năm 2017 khoảng trên 25% lực lượng lao động.

Người dân chưa quan tâm tới loại hình BHXH tự nguyện có nhiều nguyên nhân, một số nguyên nhân cơ bản:

Thứ nhất, thu nhập của người dân còn thấp, không ổn định, không thường xuyên và do trước ngày 1-1-2018 chưa được Nhà nước hỗ trợ mức đóng.

Thứ hai, do nhiều người dân Việt Nam chưa có thói quen tham gia BHXH tự nguyện lúc trẻ để hưởng lương hưu khi về già;

Thứ ba, công tác tuyên truyền chưa được sâu, rộng. Đến nay nhiều người vẫn chưa hiểu đầy đủ về chính sách BHXH tự nguyện;

Thứ tư, quy định việc hỗ trợ mức đóng BHXH cho người tham gia chưa linh hoạt và phương thức đóng cũng chưa được linh hoạt như nhiều người muốn truy đóng BHXH tự nguyện thời gian trước nhưng không thực hiện được.

Thứ năm, chính sách BHXH tự nguyện chưa hấp dẫn người tham gia:

- Chỉ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất (chưa được hưởng chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghệ nghiệp)

- Thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu phải từ đủ 20 năm trở lên và có tuổi đời 60 tuổi đối với nam, 55 tuổi đối với nữ mới được hưởng lương hưu là quá dài.

- Mức đóng còn cao so với thu nhập bình quân của người dân (thu nhập có hạn, ngoài tiền đóng BHXH tự nguyện, còn phải trang trải, chi tiêu cho việc sinh hoạt cấp thiết hàng ngày khác như tiền ăn, ở, đi lại, học phí cho con em…).

- Trước năm 2018 chưa được Nhà nước hỗ trợ mức đóng, từ năm 2018 được Nhà nước hỗ trợ mức đóng, nhưng việc hỗ trợ còn quá ít, chỉ mang tính chất tượng trưng, thiếu linh hoạt.

Thứ sáu, chính quyền một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến chính sách BHXH tự nguyện; chưa giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trong chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, chưa tổng kết, đánh giá, kiểm điểm những tồn tại, hạn chế nguyện nhân chậm phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.

Kết quả thực hiện BHYT hộ gia đình

Kết quả thực hiện về đối tượng tham gia và số tiền thu hằng năm đều tăng cao hơn so với năm trước.

Số người tham gia BHYT hộ gia đình: năm 2015 là 9,25% so với dân số và đạt 111,87% so với năm 2014; năm 2016 là 12,27% so với dân số và đạt 134,44% so với năm 2015; năm 2017 là 15,84% so với dân số và đạt 130,97% so với năm 2016.

Số người tham gia BHYT hộ gia đình so với tiềm năng còn rất hạn chế

Người dân chưa quan tâm tới tham gia BHYT hộ gia đình có nhiều nguyên nhân, một số nguyên nhân cơ bản:

Thứ nhất, thu nhập của người dân còn thấp, không ổn định, không thường xuyên.

Thứ hai, do nhiều người dân Việt Nam chưa có thói quen tham gia BHYT hộ gia đình để hưởng quyền lợi khi bị ốm đau;

Thứ ba, công tác tuyên truyền chưa được sâu, rộng. Đến nay nhiều người vẫn chưa hiểu đầy đủ về chính sách BHYT hộ gia đình;

Thứ tư, chính quyền một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến chính sách BHYT hộ gia đình; chưa giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình trong chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, chưa tổng kết, đánh giá, kiểm điểm những tồn tại, hạn chế nguyện nhân chậm phát triển đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình.

Giải pháp nhằm phát triển nhanh đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình

Giải pháp về chính sách: Tiếp tục kiến nghị cơ quan chức năng sửa đổi những điểm bất cập của chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình trong quá trình tổ chức thực hiện bộc lộ.

Giải pháp về truyền thông:

Tổ chức đối thoại với người lao động ở các khu công nghiệp, ở doanh nghiệp và dân cư với người dân ở nông thôn để tuyên truyền về về chế độ, chính sách BHXH, BHYT.

Ở địa phương xây dựng ngân hàng câu hỏi đáp về chính sách BHXH, BHYT để in tờ rơi tuyên truyền và phát trên đài truyền thanh xã, phường.

Đối với thành phố lớn thành lập phòng tuyên truyền để thực hiện công tác tuyên truyền; đối với các tỉnh bố trí cán bộ chuyên trách công tác tuyên truyền. Hằng năm tập huấn nghiệp vụ tuyên truyền cho cán bộ.

Hằng quý tổ chức hội nghị cung cấp thông tin cho phóng viên báo chí trong và ngoài ngành về kết quả thực hiện chính sách BHXH, BHYT để định hướng công tác tuyên truyền cho quý tiếp theo.

Giải pháp trong tổ chức thực hiện:

Cải cách thủ tục hành chính một cách triệt để. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Chuyển đổi tác phong làm việc từ hành chính sang phục vụ. Mở rộng mạng lưới đại lý thu: Đã mở nhiều đầu mối làm đại lý, mở điểm thu tới thôn, bản, xóm, ấp thuận lợi cho người dân khi tham gia. Đại lý thu được đào tạo kỹ năng khai thác và chính sách BHXH, BHYT.

Thu Huyền