Trước là an ninh phải tốt
Bước chân vào Nhà Văn hóa Tổ dân phố số 4, tôi thấy lời khen của ông Sỹ hoàn toàn đúng. Có đến hàng trăm giấy khen, bằng khen của phường Quang Trung, thành phố, tỉnh tặng bà con Tổ 4 “quây” kín các bức tường. Văn nghệ, thể thao, an ninh trật tự, phòng chống bạo lực gia đình... tất tật, Tổ 4 đều được tuyên dương xuất sắc.
Tổ dân phố số 4 phường Quang Trung có địa hình khá đặc biệt: Bao quanh Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, có đường Đê Mỏ Bạch cắt ngang. 72 hộ dân ở rải rác, phân cách bởi các hồ, đê. Họ đa phần là cán bộ, nhân viên đương chức hoặc đã nghỉ hưu của trường Đại học Sư phạm cùng với các hộ dân lao động tự do hoặc kinh doanh phục vụ sinh viên như bán hàng, cho thuê nhà trọ, phô-tô-cóp-pi, quán ka-ra-ô-kê, ăn uống. Trong tổ luôn có 500-700 người thuê trọ hoặc ở nơi khác đến làm ăn. Việc quản lý nhân khẩu và tình hình an ninh trật tự vì thế khá phức tạp.
Ông Hoàng Minh Tần, Bí thư Chi bộ và Tổ trưởng Tổ dân phố 4 Vũ Văn Nguyên đưa chúng tôi đến khu vực Đê Mỏ Bạch và bãi cỏ Bồng ven đê. Theo hai ông, khoảng 10 năm trước, khu vực này mỗi ngày có hàng trăm lượt người công khai đến mua bán, tiêm chích ma túy . Buổi tối ít ai dám đi qua đây một mình vì sợ bị trấn lột, đánh đập, cướp giật. Trong tổ lúc đó có 7 đối tượng tàng trữ, buôn bán ma túy và đồ tiêm chích, 14 đối tượng nghiện ma túy. Tâm lý chung của nhân dân là lo mất mát tài sản và sợ con em bị ảnh hưởng bởi nạn ma túy. Các phong trào khác của tổ dân phố giai đoạn đó đều đứng tốp... cuối.
Nguyên là Trưởng khoa Giáo dục Thể chất (Đại học Sư phạm) về hưu, ông Hoàng Minh Tần đảm nhận vai trò Bí thư Chi bộ từ năm 2009. Ông cho biết: Sau khi phân tích tình hình của tổ, chi bộ đã thống nhất ra Nghị quyết về xây dựng nếp sống văn hóa, trọng tâm là xây dựng đời sống tinh thần phong phú, giữ vững an ninh trật tự và an toàn xã hội.
Để thực hiện Nghị quyết, chi bộ xác định đẩy lùi, tiến tới xóa bỏ nạn ma túy là nhiệm vụ hàng đầu. Chi bộ phân công đảng viên phối hợp với Ban Công tác mặt trận và cảnh sát khu vực thành lập 5 nhóm liên gia “4 tự” về an ninh trật tự gồm: tự quản, tự bảo vệ, tự phòng ngừa, tự hòa giải. Các chi hội đoàn thể như Cựu chiến binh, Phụ nữ, Người cao tuổi, Đoàn thanh niên được huy động phối hợp rà soát, phân loại đối tượng, thống nhất biện pháp cảm hóa, giáo dục.
Ông Vũ Văn Nguyên, Phó Bí thư Chi bộ, Tổ trưởng Tổ dân phố cho biết: Tâm lý chung của gia đình có người buôn bán hay nghiện ma túy là xa lánh xóm giềng, ngại tiếp xúc với cán bộ, chúng tôi lấy Chi hội Người cao tuổi làm nòng cốt, nhờ các cụ đến chơi, động viên, cảm thông, bàn bạc với các gia đình có người nghiện. Từ chỗ bớt mặc cảm, nhiều gia đình đã vay vốn mở quầy quán cho con em lao động, một số tự nguyện cai nghiện, được công nhận tái hòa nhập cộng đồng, xây dựng cuộc sống riêng no ấm. Đối với số đối tượng vẫn cố tình vi phạm, tổ phối hợp với công an phường, Thành phố lập hồ sơ cải tạo bắt buộc. Cách làm vừa “mềm” vừa “cứng” như thế, sau 10 năm Tổ dân phố 4 đã vận động được 3 đối tượng từ bỏ buôn bán ma túy và đồ tiêm chích cho người nghiện; 3 người tái hòa nhập cộng đồng; cung cấp tin cho công an bắt 5 đối tượng tàng trữ, buôn bán ma túy. Hiện trong tổ còn 9 người nghiện, trong đó có 6 người đang được cai bằng Methadone; các điểm “nóng” trước kia nay không còn người buôn bán, tiêm chích công khai.
Sau là cuộc sống phải vui
Có môi trường sống lành mạnh, Chi ủy Tổ dân phố 4 tiếp tục xây dựng đời sống văn hóa. Câu lạc bộ Phòng chống bạo lực gia đình ra đời gồm 30 người với mục đích “giữ lửa” trong mỗi nhà. Thông qua các hoạt động như gặp gỡ, nắm bắt tâm tư tình cảm, thủ thỉ tâm tình giải quyết các mối bất hòa nhỏ, bồi dưỡng kiến thức về hôn nhân và gia đình, các buổi sinh hoạt thơ ca, hái hoa dân chủ… Câu lạc bộ (CLB) tạo sức hấp dẫn, nay có gần 100 người tham gia. Không chỉ gián tiếp mang lại cuộc sống bình đẳng, hạnh phúc trong mỗi gia đình, CLB đã chủ động hòa giải 5 cặp vợ chồng có đơn ly hôn, trong đó 4 cặp đã “hồi tâm chuyển ý”, rút đơn, phấn đấu trở thành gia đình văn hóa. CLB đã kịp thời ngăn chặn một vụ mẹ đuổi con vị thành niên ra khỏi nhà, hòa giải thành công 2 vụ con cháu ngược đãi cha mẹ; phối hợp với Tổ dân phố giải quyết 3 vụ tranh chấp tài sản thừa kế.
Bà Đỗ Thị Hậu, nguyên giảng viên Khoa Tâm lý (Đại học Sư phạm), Chủ nhiệm CLB Phòng chống bạo lực gia đình từ năm 2009 đến nay là người rất say sưa với công việc. Tranh thủ các diễn đàn, bà tư vấn để người dân hiểu về bạo lực gia đình, cách phòng chống, kỹ năng xử lý khi mâu thuẫn xảy ra. Bà Hậu và Ban Chủ nhiệm còn vận động các thành viên CLB, Chi hội Chữ thập đỏ quyên góp ủng hộ nạn nhân chất độc da cam, đồng bào miền Trung bị bão lũ, nhân dân Cuba và nhân dân Nhật Bản bị thiên tai với số tiền hơn 30 triệu đồng. Sự sẻ chia với những người không may mắn khiến mọi người trân trọng, giữ gìn hơn hạnh phúc mình đang có. CLB do bà Hậu làm Chủ nhiệm đã được UBND tỉnh tặng Bằng khen.
Đến nay, bà con Tổ dân phố số 4 có cuộc sống vật chất khá sung túc, trên 60% là hộ giàu, còn lại hộ khá và trung bình. 100% đường ngang ngõ tắt được bê tông hóa. Hằng năm, trên 98% gia đình được công nhận Gia đình văn hóa. Chi bộ liên tục đạt danh hiệu Trong sạch vững mạnh, Tổ dân phố giữ vững danh hiệu Tổ dân phố tiêu biểu xuất sắc của phường Quang Trung.
Cùng ông Tần, ông Nguyên, bà Hậu đến thăm một số gia đình trong tổ, tôi nhớ nhất câu nói của anh Nguyễn Đình Hưởng. Anh Hưởng từng có một quá khứ đặc biệt, nhưng anh đã bản lĩnh gây dựng cuộc sống mới. Giờ đây anh là một trong những nhân cốt bảo vệ an ninh trật tự, bắt 4-5 vụ trộm, can thiệp nhiều vụ đánh nhau. Tôi hỏi Hưởng: Nguyên do nào để Hưởng dám đối mặt với nguy hiểm? Hưởng trả lời đơn giản: Nghĩ đến các anh mình đang ở ngoài kia, tôi không thể làm ngơ. Các “anh mình” Hưởng nói đến chính là Bí thư, Tổ trưởng Tổ dân phố 4. Đủ thấy cư dân ở đây yêu quý, tôn trọng những người vì việc chung đến thế nào.
Rời Tổ 4, tôi dừng xe ở dốc đê Mỏ Bạch, con đường nhỏ hẹp gập ghềnh, nỗi sợ hãi của người qua lại một thời, nay là đường nhựa rộng thênh, được Thành phố chọn thực hiện Dự án trồng 111 cây Sao đen trên quãng vỉa hè dài 800 mét, mang tên hàng cây “Đời đời nhớ ơn Bác Hồ”. Bà Hậu nhớ như in ngày Tổ dân phố 4 tham gia Hội trồng cây là ngày 23-4-2015. Từ đó đã có 6 bài thơ của bà và cư dân các tổ sáng tác ca ngợi con đường và hàng Sao đen này.
Tôi lại nhớ đến nét mặt vui mừng của ông Chủ tịch UBND phường Tô Hạ Sỹ khi nói về Tổ dân phố 4: Từ tốp cuối nay đứng tốp đầu, Tổ dân phố 4 là niềm tự hào của chúng tôi.
Minh Hằng