Chi bộ sinh viên là mô hình khá mới, hình thành từ yêu cầu, nhiệm vụ công tác phát triển đảng trong sinh viên, học sinh các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên trong các trường đại học, cao đẳng. Trên quan điểm xác định chi bộ sinh viên là hạt nhân lãnh đạo các đảng viên trẻ trong sinh viên, đảng ủy các trường đã tập trung xây dựng chi bộ sinh viên trên tinh thần vừa “hồng” về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, vừa “chuyên” về thành tích trong học tập.
Tập trung xây dựng các chi bộ sinh viên
Trong thời gian triển khai, thực hiện Chỉ thị 02 - CT/TU đã có 28 cấp ủy trường đại học, cao đẳng thành lập 57 chi bộ sinh viên, nâng tổng số chi bộ sinh viên hiện nay lên hơn 140 chi bộ. Đảng viên trong chi bộ sinh viên có từ nhiều nguồn: đảng viên là cán bộ của trường, đảng viên được kết nạp từ địa phương, quân đội, các trường THPT chuyển về, sinh viên được kết nạp tại trường.
Trong số 140 chi bộ sinh viên, Đảng ủy Đại học Quốc gia TPHCM có 22 chi bộ; Đảng ủy Khối Đại học, Cao đẳng TP có 77 chi bộ; khối các bộ ngành trung ương có 38 chi bộ; khối sở, ngành TP có 5 chi bộ. Đảng bộ Trường Đại học Công nghiệp TPHCM, trực thuộc Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Công nghiệp Trung ương tại TPHCM có 4 chi bộ sinh viên với 86 đảng viên tham gia sinh hoạt. Theo đồng chí Hoàng Đơ, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Trường Đại học Công nghiệp TP, thời gian qua, Đảng bộ Trường đã chú trọng đề ra và thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả lãnh đạo xây dựng chi bộ sinh viên, trong đó tổ chức hợp lý cơ cấu chi bộ sinh viên theo liên khoa trong cùng khối ngành đào tạo, phù hợp với tình hình thực tế và chuyên môn đào tạo của đảng viên là sinh viên. Đảng ủy trường cũng chú trọng phân công đảng viên, viên chức trẻ tuổi, cán bộ đoàn thể chính trị - xã hội có phẩm chất, năng lực kinh nghiệm, tâm huyết tham gia chi ủy chi bộ sinh viên, đảm bảo tình hình ổn định, lâu dài về tổ chức của chi bộ sinh viên.
Theo Ban Tổ chức Thành ủy TPHCM, Chi bộ sinh viên là mô hình khá mới, hình thành từ yêu cầu, nhiệm vụ công tác phát triển Đảng trong sinh viên, học sinh các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp và chưa có văn bản hướng dẫn của Trung ương về chức năng, nhiệm vụ của loại hình tổ chức Đảng này. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của chi bộ sinh viên, Ban Thường vụ Thành ủy đã ban hành Quyết định số 1997 - QĐ/TU ngày 22-3-2013 “Quy định tạm thời về tổ chức, hoạt động của chi bộ sinh viên, học sinh trực thuộc đảng ủy các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn TPHCM”. Thực hiện quyết định này, cấp ủy các trường đã tiến hành rà soát, kiện toàn tổ chức chi bộ trực thuộc các khoa, phòng, ban… theo hướng nơi nào có điều kiện thì thành lập chi bộ độc lập, nơi chưa có đủ điều kiện thì thành lập chi bộ liên khoa; tách chi bộ có nhiều đảng viên là sinh viên.
Phó Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy TPHCM Ma Xuân Việt cho biết, nhìn chung, các chi bộ sinh viên đã xác lập được mô hình và phương thức hoạt động phù hợp, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của chi bộ sinh viên, trong phân công nhiệm vụ cho đảng viên là sinh viên và trong công tác tạo nguồn, bồi dưỡng, kết nạp đảng viên trong sinh viên.
“Sức trẻ” ở chi bộ sinh viên
Buổi sinh hoạt chi bộ của Chi bộ sinh viên 2, Trường Đại học Kinh tế TPHCM về chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh đã diễn ra sôi nổi thông qua mini show (biểu diễn nhỏ) với nội dung tìm hiểu tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Các đảng viên trong chi bộ hào hứng trả lời các câu hỏi được đưa ra. Đảng viên Nguyễn Thị Ngân, Chi bộ sinh viên 2, Trường Đại học Kinh tế TP cho biết, “Qua các buổi sinh hoạt chuyên đề này, chúng tôi đã được nghe thuyết trình về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, sau đó được tham gia các trò chơi tìm hiểu kiến thức. Các buổi sinh hoạt chi bộ sôi động như vậy đã cuốn hút được các sinh viên trẻ tuổi tham gia; giúp đảng viên cập nhật thông tin xã hội, bồi dưỡng trình độ lý luận và trưởng thành rất nhiều”.
Bí thư Chi bộ sinh viên 2, Trường Đại học Kinh tế TPHCM Quan Hán Xương cho biết: Trong các buổi sinh hoạt chi bộ, chúng tôi đã chủ động lồng ghép các nội dung mới như bình luận các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội nổi bật thông qua hoạt động chuyên đề. Việc thay đổi cách thức truyền đạt thông điệp của các ngày lễ, sự kiện lớn thông qua tổ chức sinh hoạt chuyên đề, những câu chuyện, những trò chơi nhỏ, sáng tạo sẽ giúp cho việc truyền tải thông điệp nhẹ nhàng và hiệu quả hơn. Đặc biệt, mỗi năm Chi bộ tổ chức một chuyến về nguồn giúp cho các đảng viên trẻ có cơ hội về thăm di tích lịch sử, chăm sóc và phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng. Với đặc thù là nơi sinh hoạt của các đảng viên trẻ nên chi bộ chúng tôi luôn tìm nội dung sinh hoạt mới, phù hợp với các đảng viên là sinh viên.
“Từ kinh nghiệm thực tế cho thấy, để nâng cao hiệu quả của các chi bộ sinh viên, từng đồng chí trong cấp ủy phải chuẩn bị kỹ nội dung sinh hoạt chi bộ trong các buổi họp cấp ủy trước khi sinh hoạt định kỳ. Phân công công việc cụ thể từng đồng chí như nội dung sinh hoạt của từng tổ đảng được giao cho đồng chí phó bí thư. Nội dung sinh hoạt chi bộ định kỳ và sinh hoạt chuyên đề phải gắn với nhiệm vụ chính trị của chi bộ, phù hợp với đảng viên sinh viên” - Đồng chí Nguyễn Tấn Ý, Đảng ủy viên, Đảng bộ Trường Đại học Nguyễn Tất Thành chia sẻ.
Đánh giá về nội dung sinh hoạt chi bộ sinh viên, đồng chí Ma Xuân Việt cho biết, nội dung sinh hoạt chi bộ sinh viên thời gian qua đã bám sát Chỉ thị, Hướng dẫn của trung ương. Các chi bộ sinh viên đã chú trọng phối hợp với phòng công tác học sinh - sinh viên và đoàn thanh niên trường trong việc nắm bắt tâm tư, diễn biến tư tưởng của sinh viên đối với các vấn đề thiết thực của sinh viên. Các chi bộ cũng thường xuyên triển khai nội dung công tác tư tưởng giáo dục, học tập chính trị đến các học sinh, sinh viên của trường; tăng cường phối hợp với đoàn trường và các chi bộ khoa, phòng trong công tác phát triển đảng viên từ đoàn viên ưu tú là học sinh, sinh viên. Kết quả, từ năm 2011 đến nay đã có 77,3% chi bộ sinh viên có kết nạp đảng viên.
Chỉ thị số 14 - CT/TU được Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM ban hành từ giữa năm 2017 đã đặt ra mục tiêu các tổ chức Đảng trong khối trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, phấn đấu mỗi năm học kết nạp ít nhất từ 1.000 đảng viên trở lên; trong đó, trên 60% là đoàn viên ưu tú, trên 70% chi bộ trực thuộc, 100% chi bộ sinh viên kết nạp được đảng viên mới (tính trên số chi bộ thành lập từ 12 tháng trở lên). Để đạt mục tiêu này cần quan tâm tháo gỡ khó khăn, đề ra các giải pháp đồng bộ trong công tác phát triển tại các trường đại học, cao đẳng hiện nay.
Những khó khăn cần giải quyết
Trên thực tế việc phát triển đảng viên trong các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn TPHCM dù đạt nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn không ít khó khăn. Đó là, số lượng phát triển đảng viên hàng năm có tăng lên nhưng so với nguồn đối tượng tiềm năng vẫn còn thấp. Phó trưởng Ban Tổ chức Thành ủy TPHCM Ma Xuân Việt thẳng thắn nhìn nhận, việc chỉ đạo thực hiện công tác phát triển đảng chưa được một số cấp ủy thật sự quan tâm, chưa tập trung đầu tư đúng mức nên số lượng đảng viên kết nạp có tăng lên nhưng chưa tương xứng với nguồn quần chúng ưu tú trong đội ngũ giảng viên, giáo viên, sinh viên, học sinh. Nội dung sinh hoạt của nhiều chi bộ sinh viên còn đơn điệu, chưa bàn sâu về công tác xây dựng chi bộ, phát triển đảng viên.
Về những khó khăn trong công tác Đảng ở các trường đại học, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối Đại học-Cao đẳng TPHCM Phạm Thiên Kha cho biết, do quy chế học thay đổi, sinh viên phải đăng ký học theo tín chỉ, học phần nên thời gian tập trung ngắn, không ổn định vì vậy khó quản lý, đưa sinh viên vào nguồn. Bên cạnh đó, công tác quản lý đảng viên là sinh viên tốt nghiệp ra trường chưa có việc làm ổn định hoặc có việc làm ở các đơn vị chưa có tổ chức đảng vẫn nhiều khó khăn. Một số trường chưa hình thành được chi bộ sinh viên độc lập, do sinh viên học tập rải rác ở các khóa, các khoa khác nhau. Vấn đề này làm ảnh hưởng đến sự chủ động và tập hợp sức mạnh của lực lượng trẻ.
Qua tìm hiểu tại đảng bộ một số trường đại học cho thấy, hoạt động của các chi bộ sinh viên vẫn còn những chi bộ ghép, đảng viên sinh viên trong cùng chi bộ nhưng lại sinh hoạt và học tập tại các khoa khác nhau nên khó khăn trong việc sinh hoạt, gắn kết và phối hợp tổ chức hoạt động khi cần thiết. Một số đảng viên là sinh viên được kết nạp đảng viên từ cấp THPT nên còn chưa mạnh dạn trong phát biểu, góp ý cũng như kỹ năng còn hạn chế, chưa phát huy tốt vai trò của người đảng viên tại đơn vị. Cùng với đó, phương thức giáo dục chính trị tư tưởng chưa phù hợp với từng đối tượng đảng viên là cán bộ, giảng viên, sinh viên, viên chức, người lao động trong các trường; chưa gắn giảng dạy chuyên môn với công tác giáo dục chính trị tư tưởng, công tác bồi dưỡng phát triển đảng trong cán bộ, giảng viên, sinh viên.
Gắn công tác kết nạp đảng viên với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên
Để giải quyết những khó khăn hiện nay, đồng chí Phạm Thiên Kha, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối các trường ĐH, CĐ TP cho biết, Đảng ủy Khối đang xem xét nghiên cứu những mô hình hoạt động của chi bộ sinh viên cho phù hợp hơn với sinh viên đang được học theo tín chỉ, trong đó nghiên cứu việc xây dựng các chi bộ sinh viên tại các ký túc xá có nhiều đảng viên lưu trú. Đồng chí đề xuất, để làm tốt hơn công tác phát triển đảng viên trong các trường đại học, Thành ủy cần tiếp tục chỉ đạo cấp ủy địa phương quan tâm, tạo điều kiện trong công tác xác minh lý lịch, lấy ý kiến về chấp hành đường lối chính sách nơi cư trú của chi bộ khu phố cho đối tượng sinh viên cư trú trên địa bàn.
Theo đồng chí Ma Xuân Việt, thời gian tới, để công tác phát triển đảng viên trong các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn TP thực hiện hiệu quả, thì cấp ủy, ban giám hiệu các trường cần có nhiều giải pháp, trong đó cần đổi mới, đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho sinh viên; tạo điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí để nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa, thể thao, hoạt động ngoại khóa, hoạt động tình nguyện, môi trường lành mạnh để thu hút sinh viên tham gia; thường xuyên bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho sinh viên.
Để giải quyết những khó khăn trong công tác phát triển đảng viên trong các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn TP, Chỉ thị 14 CT/TU của Ban Thường vụ Thành ủy đã nêu rõ các giải pháp, nhiệm vụ của từng đơn vị liên quan với mục tiêu, tập trung rà soát, tạo nguồn, bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện đoàn viên, hội viên ưu tú để đẩy mạnh công tác kết nạp đảng viên trong các trường học, nhất là cán bộ quản lý, cán bộ chủ chốt các tổ chức chính trị - xã hội, trưởng, phó bộ môn, giảng viên, giáo viên trẻ, sinh viên, học sinh là đoàn viên ưu tú; gắn công tác kết nạp đảng viên với yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cụ thể, đảng ủy cấp trên cơ sở có chi bộ, đảng bộ trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp phải tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác kết nạp đảng viên của các trường, nhất là các trường chưa thực hiện tốt nhiệm vụ kết nạp đảng viên trong từng năm học. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là thực hiện tốt công tác tạo nguồn kết nạp đảng viên là sinh viên, học sinh ngay từ năm thứ nhất, thứ hai; đồng thời tiếp nhận, quản lý thông tin liên quan đến sinh viên đang học tập tại trường từ đảng ủy phường - xã, thị trấn (nơi sinh viên cư trú); quan tâm, giáo dục, bồi dưỡng, tạo nguồn kết nạp đảng viên từ các sinh viên học tập tốt và tham gia các hoạt động phong trào tại nơi học tập, nơi cư trú.
Có thể khẳng định, cùng với sự lãnh đạo sát sao của Thành ủy TPHCM, sự nỗ lực của các đảng bộ cấp trên cơ sở có tổ chức đảng tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và những cách làm sáng tạo từ các chi bộ, đảng bộ các trường chắc chắn sẽ tiếp tục tạo thêm những bước tiến trong công tác phát triển đảng viên tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên địa bàn thành phố, từ đó hoàn thành tốt các mục tiêu Chỉ thị 14 CT/TU đặt ra.