Nậm Chảy là một trong 9 đơn vị cấp xã biên giới của huyện Mường Khương (tỉnh Lào Cai), có đường biên giới Việt - Trung dài 17,721km, diện tích tự nhiên 4.721ha, 92,16ha lúa nước, 1193,33ha đất rừng; 565 hộ với 2.923 khẩu, 13 thôn, bản và 10 dân tộc anh em (Mông, Dao, Pa Dí, Tu dí, Phù lá, Kinh, Tày, Mường, Nùng, thái) cùng sinh sống.

Nhiều khó khăn, vướng mắc

Nậm Chảy là một trong những xã nhiều khó khăn trong công tác phát triển đảng viên, do một số yếu tố tác động, trong đó có yếu tố đặc thù là xã biên giới, những vấn đề liên quan đến lịch sử gia đình và lịch sử chính trị người vào Đảng dẫn đến những khó khăn trong công tác tạo nguồn, bồi dưỡng, kết nạp vào Đảng ở các chi bộ thôn, nhất là các thôn biên giới như: quan hệ thân tộc, dòng họ, quan hệ hôn nhân với người nước ngoài… Một số quần chúng bản thân phấn đấu tốt, lịch sử gia đình tốt, không vi phạm lịch sử chính trị người vào Đảng, trong quá trình hoàn thiện hồ sơ kết nạp vào Đảng thì vi phạm chính sách dân số. Số khác được chi bộ, các đoàn thể lựa chọn, bồi dưỡng, tạo nguồn kết nạp, trong quá trình hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp trên kết nạp thì có em gái bỏ đi lấy chồng nước ngoài (chi bộ 14, thôn Gia Khâu A)...

Những khó khăn, trở ngại nêu trên là một trong những nguyên nhân tác động đến công tác phát triển đảng viên ở các chi bộ trong nhiều năm qua. Trước năm 2000, Nậm Chảy có 1 chi bộ và 12 đảng viên (chi bộ thôn); năm 2000 còn 7/13 thôn chưa có đảng viên, có 3 chi bộ ghép (đảng viên ở 3-4 thôn khác nhau), có những chi bộ từ 2 đến 3 năm liền không kết nạp được đảng viên. Trước thực trạng này, Huyện ủy Mường Khương đã cử cán bộ xuống xã thực hiện nhiệm vụ phụ trách chỉ đạo công tác phát triển đảng viên, Đảng ủy xã Nậm Chảy triển khai và giao nhiệm vụ cho các đồng chí cấp ủy viên ở cơ sở chịu trách nhiệm từng chi bộ thôn. Kết quả, nhiệm kỳ 2001-2005 và nhiệm kỳ 2006-2010 xã Nậm Chảy kết nạp được 23 quần chúng ưu tú vào Đảng. Như vậy trong 10 năm từ 2000 đến 2010, bình quân mỗi năm Đảng bộ xã Nậm Chảy kết nạp được từ 2 đảng viên, góp phần tăng tỷ lệ đảng viên ở các chi bộ thôn và thôn có chi bộ độc lập. Tại thời điểm 31-12-2010, Đảng bộ xã Nậm Chảy có 5 chi bộ (3 chi bộ thôn; 2 chi bộ trường học); 56 đảng viên và còn 7 thôn chưa có chi bộ độc lập (chiếm tỷ lệ 53,8%), thực trạng này làm ảnh hưởng đến vai trò lãnh đạo của các chi bộ, nhất là ở các thôn vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Cách làm cụ thể, thiết thực

Thực hiện sự chỉ đạo của Huyện ủy Mường Khương, Đảng ủy xã Nậm Chảy đã ra Nghị quyết chuyên đề về công tác phát triển đảng viên, trong đó nhấn mạnh đến phát triển đảng viên ở các chi bộ thôn. Trong đó, tập trung chỉ đạo và giao chỉ tiêu cụ thể cho từng chi bộ, tăng cường công tác bồi dưỡng nguồn kết nạp đảng viên, đặc biệt là các chi bộ thôn có dưới 5 đảng viên. Bên cạnh đó, tập trung kiện toàn, tạo điều kiện tốt nhất cho các đoàn thể ở cơ sở phát triển, nhằm thông qua các phong trào hoạt động của đoàn thể để lựa chọn quần chúng ưu tú đưa vào nguồn bồi dưỡng kết nạp đảng. Thực hiện quản lý nguồn theo 3 bước: quản lý nguồn theo từng thời gian cụ thể (quý, 6 tháng, 1 năm); đánh giá chất lượng nguồn (định kỳ quý, 6 tháng, 1 năm); các chi bộ đánh giá nguồn của chi bộ về số lượng, điều kiện, tiêu chuẩn nguồn để làm cơ sở điều chỉnh, lập kế hoạch kết nạp đảng viên và phân công giao nhiệm vụ cho đảng viên theo dõi giúp đỡ quần chúng ưu tú và giới thiệu, giúp đỡ quần chúng ưu tú vào Đảng.  

Căn cứ vào nguồn bồi dưỡng kết nạp đảng viên ở cơ sở, Đảng uỷ xã Nậm Chảy đã thực hiện tốt việc lựa chọn quần chúng ưu tú cử đi học nâng cao nhận thức về Đảng, qua học tập quần chúng xác định được mục đích và động cơ đúng đắn khi vào Đảng. Từ đầu năm 2011 đến 31-5-2017 xã đã cử 55 quần chúng tham gia lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng, riêng năm 2016 là 13 quần chúng.

Từ năm 2011 đến 31-5-2017, Đảng bộ xã Nậm Chảy đã kết nạp được 46 đảng viên, trong đó có 25 đảng viên (54,3%) trong độ tuổi tham gia sinh hoạt đoàn thanh niên; 27 nữ (44,3%); 30 đảng viên là dân tộc ít người (trên 51%).

Đảng ủy xã Nậm Chảy rất chú trọng công tác bồi dưỡng nâng cao nhận thức về Đảng, về nhiệm vụ, tư cách đảng viên; tiếp tục bồi dưỡng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực công tác, tạo điều kiện cho đảng viên mới hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đủ điều kiện, tiêu chuẩn để chuyển thành đảng viên chính thức. Từ năm 2011 đến 30-6-2017 xã đã cử 44 đồng chí tham gia lớp bồi dưỡng đảng viên mới, riêng năm 2016 cử 16 đồng chí, chuyển đảng chính thức cho 32 đồng chí, nâng tổng số đảng viên trong toàn Đảng bộ hiện nay lên 106.   

Thực hiện mục tiêu 100% thôn của xã có chi bộ độc lập vào năm 2015 theo tinh thần Nghị quyết 05/NQ-TU ngày 17-8-2012 của Tỉnh ủy Lào Cai. Sau hơn 3 năm thực hiện Nghị quyết, công tác xây dựng tổ chức đảng của xã Nậm Chảy thu được một số kết quả đáng khích lệ, kết nạp được 23 đảng viên ở thôn, thành lập mới được 7 chi bộ, nâng tổng số thôn có chi bộ độc lập là 13/13 (100%). Tính đến 30-6-2017 Đảng bộ xã Nậm Chảy có 16 chi bộ, 106 đảng viên, trong đó có 61 đảng viên ở chi bộ thôn, chiếm tỷ lệ 57,5% so với tổng số đảng viên trong toàn đảng bộ. Trong tổng số 13 chi bộ thôn có: 3 chi bộ có 6-8 đảng viên; 1 chi bộ có trên 9 đảng viên và 9 chi bộ có dưới 5 đảng viên.

Từ một đơn vị khó khăn, Đảng bộ xã Nậm Chảy trở thành một trong những đơn vị điển hình trong công tác xây dựng Đảng, nhất là phát triển đảng viên ở nông thôn. Năm 2017 Đảng bộ xã Nậm Chảy được nhận Bằng khen của BCH Đảng bộ tỉnh Lào Cai vì có thành tích xuất sắc thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 17-8-2012 về “Đẩy mạnh công tác phát triển đảng, xây dựng chi bộ thôn, bản, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2012-2015”. Đạt được kết quả nêu trên, trước hết là sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Huyện ủy Mường Khương, sự cố gắng nỗ lực của cấp ủy cơ sở, từ việc xác định rõ vị trí, vai trò của chi bộ thôn cũng như các chi bộ khác trực thuộc đảng ủy cơ sở có nhiệm vụ chăm lo xây dựng chi bộ trong sạch vững mạnh, giáo dục, quản lý và phân công nhiệm vụ cho đảng viên, nâng cao chất lượng đảng viên và năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng trên địa bàn dân cư.

Kinh nghiệm rút ra

Một là, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và cấp ủy ở cơ sở về tầm quan trọng của công tác phát triển đảng viên ở các chi bộ thôn, đồng thời quán triệt phương châm kết nạp đảng viên. Trong các kỳ sinh hoạt ở chi bộ thôn, Đảng ủy xã tổ chức các buổi tuyên truyền cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và cấp ủy ở cơ sở về công tác phát triển đảng viên, góp phần phát triển của Đảng và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng trên địa bàn dân cư.

Quán triệt các chi bộ phải thực hiện nghiêm túc phương châm kết nạp đảng viên, coi trọng chất lượng, không chạy theo số lượng, bảo đảm nguyên tắc, quy trình chặt chẽ. Hướng dẫn các chi bộ thực hiện đầy đủ các khâu: khảo sát, đánh giá nguồn, thống kê số lượng, phân tích đánh giá về chất lượng nguồn kết nạp đảng, chú trọng chất lượng nguồn bồi dưỡng.

Không định kiến, hẹp hòi, nhưng phải nêu cao tinh thần cảnh giác phát hiện và ngăn chặn những phần tử cơ hội, phản động chui vào Đảng. Bảo đảm tỷ lệ kết nạp giữa các đối tượng không chênh lệch nhiều: thành phần, giới tính, dân tộc. Thực hiện song song công tác kết nạp đảng viên với củng cố tổ chức của chi bộ, nhất là các chi bộ thôn.

Hai là, tăng cường chỉ đạo sát sao của Đảng ủy xã đối với các chi bộ thôn trong công tác phát triển đảng viên. Đảng ủy xã ra nghị quyết chuyên đề về công tác phát triển đảng viên ở các chi bộ thôn, đặc biệt là đối với các chi bộ có dưới 5 đảng viên đồng thời hằng năm cấp ủy cơ sở giao chỉ tiêu kết nạp đảng viên dựa trên điều kiện thực tế của từng chi bộ. Thực hiện nghiêm túc việc phân công nhiệm vụ cho đảng viên của chi bộ trong công tác phát triển đảng viên như: giới thiệu nguồn bồi dưỡng, quản lý nguồn; phân công giúp đỡ quần chúng ưu tú và đảng viên mới được kết nạp.

Chỉ đạo các chi bộ thường xuyên chăm lo củng cố, xây dựng các tổ chức đoàn thể quần chúng trên địa bàn dân cư, bồi dưỡng đoàn viên, hội viên ưu tú thành đội ngũ cốt cán ở thôn, qua đó lựa chọn nguồn bồi dưỡng kết nạp đảng viên.

Ba là, đẩy mạnh công tác tạo nguồn, quản lý nguồn và bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho quần chúng ưu tú. Đảng ủy tăng cường chỉ đạo các chi bộ phân công giao nhiệm vụ cho đảng viên chính thức làm công tác tạo nguồn và giúp đỡ quần chúng. Phân công cấp ủy viên phụ trách tổ chức đoàn thể ở cơ sở hướng dẫn củng cố tổ chức, phát triển hội viên, lựa chọn quần chúng tiêu biểu thông qua các phong trào hoạt động.

Các chi bộ thực hiện bảo đảm yêu cầu quản lý tốt nguồn kết nạp đảng viên, thực hiện bảo đảm 3 bước: quản lý nguồn; đánh giá chất lượng nguồn và phân công theo dõi giúp đỡ quần chúng ưu tú. Nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện các quy trình, hướng dẫn quần chúng khai lịch sử chính trị, các yêu cầu của hồ sơ, xác minh thẩm tra hồ sơ bảo đảm thời gian.

Bốn là, tổ chức kết nạp, quản lý và bồi dưỡng đảng viên mới. Đảng ủy chỉ đạo sát sao các chi bộ trong việc tổ chức kết nạp đảng viên theo quy định khi có quyết định chuẩn y của cấp ủy có thẩm quyền, yêu cầu các chi bộ tổ chức lễ kết nạp đảng viên bảo đảm trang trọng, thực hiện đầy đủ quy trình của buổi lễ theo hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng.

Các chi bộ phải tăng cường tuyên truyền, giáo dục ý thức phấn đấu của đảng viên mới được kết nạp về nhiệm vụ, tư cách đảng viên; bản thân đảng viên mới được kết nạp phải tiếp tục bồi dưỡng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống và nhiệm vụ chuyên môn để đủ điều kiện chuyển thành đảng viên chính thức.

Tăng cường công tác giáo dục rèn luyện đảng viên, quản lý đảng viên ở chi bộ thôn đi làm ăn xa ngoài địa bàn của huyện và tỉnh, đồng thời chỉ đạo các chi bộ thực hiện phân công nhiệm vụ cho đảng viên bảo đảm tất cả các đảng viên trong chi bộ đều được phân công nhiệm vụ. Rèn luyện và bồi dưỡng những đảng viên xuất sắc để tạo nguồn cán bộ cấp ủy ở cơ sở, nhất là những đồng chí đảng viên có nhiều năm tuổi đảng.

Năm là, tăng cường xây dựng, kiện toàn tổ chức đảng và các tổ chức đoàn thể quần chúng ở cơ sở. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện công tác phát triển đảng viên và tổng kết những kinh nghiệm thực tiễn trong công tác phát triển đảng viên của chi bộ thôn. Thường xuyên củng cố, xây dựng tổ chức đảng ở thôn nhất là các chi bộ có dưới 5 đảng viên. Lồng ghép nội dung sinh hoạt của tổ chức đoàn thể với n công tác phát trội dung công tác phát triển đảng viên, tạo điều kiện đoàn viên, hội viên tham gia các hoạt động xã hội, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao,... qua đó phát hiện, bồi dưỡng quần chúng ưu tú để giới thiệu cho Đảng. Tăng cường lãnh đạo phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập để đảng viên, quần chúng gắn bó với địa phương.

ThS. Bùi Thị Ánh Hồng
Khoa xây dựng Đảng, Trường Chính trị tỉnh Lào Cai