Thời gian gần đây, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở nhiều chi bộ thường diễn ra dưới hình thức phân công đảng viên sưu tầm những câu chuyện về gương điển hình tiên tiến của địa phương để đọc, nghe trong các kỳ sinh hoạt chi bộ. Hình thức này phù hợp với nội dung chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18-5-2021 về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị khóa XII "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", đó là: “Đẩy mạnh việc phát hiện, bồi dưỡng, biểu dương, tuyên truyền, nhân rộng các tấm gương, điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo Bác”.

Ưu điểm của cách làm này đó là giới thiệu được những tấm gương người tốt việc tốt, điển hình tiên tiến trong học và làm theo gương Bác, xuất phát từ thực tiễn cuộc sống và công tác. Tuy nhiên, ở góc độ khác có thể thấy, đây mới chỉ là việc thuần túy kể lại thành tích, chưa có tác dụng khích lệ, động viên mỗi cán bộ, đảng viên học tập, làm theo. Trong mỗi câu chuyện đều có phần bài học kinh nghiệm để đề nghị đảng viên trong chi bộ học tập, làm theo, nhưng hiệu quả như thế nào thì hoàn toàn phụ thuộc vào nhận thức và ý chí của từng đảng viên. Chi ủy cũng không có kế hoạch theo dõi, giám sát cán bộ, đảng viên học tập, làm theo như thế nào. Có người nghĩ đơn thuần, sưu tầm câu chuyện, kể và nghe trong sinh hoạt chi bộ như vậy là đã hoàn thành nhiệm vụ trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Mặt khác, những câu chuyện về người tốt việc tốt, điển hình tiên tiến trong học và làm theo Bác nêu trên đều đã được các cấp uỷ, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị khen thưởng, biểu dương, tuyên truyền phổ biến qua nhiều kênh thông tin để cán bộ, đảng viên và nhân dân biết đến. Vì thế hình thức học tập và làm theo Bác như các chi bộ đang thực hiện còn hơi máy móc, kém hiệu quả và không gây hứng thú, không có tác dụng khích lệ, động viên cán bộ, đảng viên.

Trong Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị đã nêu rõ, bên cạnh những kết quả đạt được, việc tổ chức thực hiện Chỉ thị 05 còn bộc lộ một số hạn chế: “Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có nơi, có lúc chưa quyết liệt, chưa kịp thời, chưa sát thực tế; một số người đứng đầu cấp uỷ, cơ quan, đơn vị chưa thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm, còn thụ động, trông chờ, ỷ lại, thiếu sáng tạo trong triển khai thực hiện Chỉ thị. Việc tu dưỡng, rèn luyện, làm theo Bác, nhất là trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, đặc biệt người đứng đầu chưa thường xuyên; một số cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm các quy định của Đảng, vi phạm pháp luật. Việc thực hiện Chỉ thị 05 gắn với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thực hiện nhiệm vụ chính trị và giải quyết các khâu đột phá, các vấn đề cấp bách, bức xúc còn lúng túng, hiệu quả chưa cao. Đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch có lúc còn bị động, kết quả chưa cao. Việc phát hiện, biểu dương các tập thể, cá nhân điển hình trong học tập và làm theo Bác chưa kịp thời, thiếu sức thuyết phục. Công tác đấu tranh với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống chưa mạnh mẽ; tự phê bình và phê bình có nơi, có lúc còn hình thức; tình trạng thiếu tự giác nhận khuyết điểm, đổ lỗi, nể nang, né tránh, ngại va chạm còn diễn ra ở nhiều nơi. Công tác kiểm tra, giám sát của nhiều cấp uỷ đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, thiếu quyết liệt, phạm vi, đối tượng còn hẹp, hiệu quả cảnh báo, phòng ngừa vi phạm chưa đạt yêu cầu”.

Để việc thực hiện Chỉ thị 05 thời gian tới đạt hiệu quả thiết thực, Kết luận 01-KL/TW cũng nêu rõ, cần phải quán triệt, tập trung làm tốt ba nội dung: Học tập, làm theo Bác và nêu gương của cán bộ, đảng viên. Trong Kết luận đã nêu rõ 7 nhóm nhiệm vụ yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ, đảng viên tập trung thực hiện.

Trên cơ sở đó, để việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh trong mỗi chi bộ đạt hiệu quả thiết thực hơn, chúng tôi xin đề xuất một số ý kiến như sau:

1. Về học tập

Thứ nhất, cần tiếp tục quán triệt, giáo dục đảng viên trong chi bộ nâng cao nhận thức về giá trị của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời xác định rõ việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là công việc và trách nhiệm thiết thân của mỗi cán bộ, đảng viên. Vì đảng viên có nhận thức sâu sắc một vấn đề thì giải quyết vấn đề đó mới đạt hiệu quả cao; xác định rõ một công việc thì hoàn thành công việc đó mới đạt kết quả tốt nhất.

Thứ hai, duy trì hình thức kể những mẩu chuyện về tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh theo chuyên đề hằng năm của Ban Tuyên giáo Trung ương, hoặc kể gương điển hình tiên tiến của tập thể, cá nhân ở địa phương đã được tổ chức có thẩm quyền công nhận. Qua đó liên hệ đưa ra những nội dung làm theo thiết thực nhất để thảo luận, trao đổi trong chi bộ. Quan trọng là phải thống nhất được quan điểm về nội dung làm theo - điểm mới mà trong hình thức sinh hoạt chi bộ vừa nêu trên chưa có, nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm và sự hứng thú của đảng viên trong học tập và làm theo gương Bác. Đồng thời, đây cũng là một giải pháp để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Thứ ba, việc phân công đảng viên trong chi bộ sưu tầm, kể chuyện về tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh, hoặc kể gương điển hình tiên tiến cần có phương pháp khoa học, đảm bảo hài hoà, cân đối với từng đảng viên. Tránh tình trạng có đảng viên tham gia nhiều lần, có đảng viên ít tham gia, thậm chí không chủ động tìm hiểu, nghiên cứu, sưu tầm, chỉ thụ động nghe lại. Việc đó sẽ dẫn đến nguy cơ phát sinh tình trạng trì trệ, lười học tập, suy nghĩ trong đảng viên.

Chủ tịch Hồ Chí minh cũng đã căn dặn: Một dân tộc, một đảng viên và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân. Bởi vậy, rèn luyện và tu dưỡng đạo đức cách mạng hằng ngày, là việc nên làm của mỗi cán bộ, đảng viên.

2. Về làm theo

Thứ nhất, cấp ủy chi bộ căn cứ tinh thần Chỉ thị số 05, Kết luận số 01 của Bộ Chính trị và nhiệm vụ chính trị của chi bộ hằng năm để xây dựng kế hoạch làm theo. Theo đó mỗi cán bộ, đảng viên tự xây dựng kế hoạch làm theo cụ thể, thực hiện nghiêm túc, thực chất, định kỳ báo cáo kết quả với chi bộ. Cán bộ, đảng viên có trách nhiệm càng cao thì càng phải tích cực và gương mẫu nêu gương làm theo. Cấp ủy có kế hoạch theo dõi, giám sát, biểu dương kịp thời để khích lệ kết quả làm theo của từng cán bộ, đảng viên và tập thể chi bộ, nhằm tạo cho cán bộ, đảng viên thường xuyên duy trì ý thức học tập và làm theo đạo đức, tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh trong công tác và đời sống.

Thứ hai, lấy kết quả học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh làm một trong những tiêu chuẩn đánh giá, bình xét, phân loại cá nhân và tập thể hằng năm; thông qua đó phát hiện những điển hình tiên tiến để tuyên truyền, nhân rộng.

Tin rằng, với tinh thần “tự soi, tự sửa”, mỗi tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên sẽ nỗ lực, cố gắng hơn mỗi ngày trong học tập và làm theo gương Bác Hồ, để nhân rộng, lan toả những cái hay, cái đẹp trong xã hội như Bác hằng mong muốn.

---------------------------------------------

[1] Hồ Chí Minh toàn tập, NXB CTQG, H.2011, tập 1, tr.284.

[2] Sách đã dẫn, tập 15, tr.672.

Trần Cơ