Qua tìm hiểu, điều tra, khảo sát về việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của cán bộ, đảng viên và quần chúng ở cơ sở, chúng tôi nhận thấy: Sau 5 năm, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã được cấp ủy cơ sở triển khai rộng khắp và thực hiện khá nghiêm túc, góp phần làm chuyển biến nhiều mặt công tác của các tổ chức, cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên vẫn có những nơi, những lúc, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ còn mang tính hình thức, chưa đạt hiệu quả như mong muốn.
Từ hình thức thể hiện
Khẩu hiệu “bắt mắt” nhưng sai chính tả
Hưởng ứng việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nhiều tổ chức, cơ quan, đơn vị đã đầu tư xây dựng các bảng tin, pa-nô, áp-phích, khẩu hiệu tuyên truyền cổ động rất đẹp, rất bắt mắt. Tuy nhiên trích dẫn những lời huấn thị của Bác, những câu khẩu hiểu học tập Bác lại mắc lỗi chính tả, văn phong. Có nơi ghi “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thực sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”. (Từ đúng phải là thật sự). Nơi khác thì ghi “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền / Đào núi và lấp biển / Quyết chí cũng làm nên” (Câu đúng là “Quyết chí ắt làm nên”); hay “Đạo đức cách mạng không phải trên trời xa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. (Từ đúng là sa)…
Pa-nô, áp-phích, khẩu hiệu để tuyên truyền cổ động, ngày ngày xuất hiện trước mắt mọi người thì không thể để những lỗi sai như vậy. Mặt khác, nếu chỉ đơn thuần làm đẹp một cách hào nhoáng bên ngoài là không thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ: phải kiên quyết tẩy sạch khuyết điểm ham chuộng hình thức, như Người đã nhắc nhở trong “Thư gửi các đồng chí Bắc Bộ” ngày 1-3-1947.
Nghị quyết, văn bản dài dòng, thiếu thuyết phục
Học và làm theo Bác, nhiều cơ quan, đơn vị, tổ chức đảng đã đổi mới lề lối, phong cách làm việc sao cho khoa học, sát thực tế, chú ý duy trì nền nếp, chế độ sinh hoạt đảng phù hợp với điều kiện thực tế đơn vị. Tuy nhiên, việc soạn thảo nghị quyết ở chi bộ có khi còn chưa rõ nét, thiếu thiết thực. Xem xét sổ nghị quyết ở một số chi bộ, chúng tôi thấy việc soạn thảo nghị quyết còn dàn trải, dài dòng. Có chi bộ tháng nào cũng viết nghị quyết dài 5-6 trang, nhiều nội dung trùng lắp, tháng sau sao chép lại tháng trước, chưa xác định nhiệm vụ lãnh đạo trọng tâm, trọng điểm. Việc làm đó vừa mất thời gian, tốn công sức, không mang lại hiệu quả cụ thể nào cho chi bộ, đơn vị.
Viết báo cáo, nhiều văn bản sơ kết, tổng kết các chỉ thị, nghị quyết (trong đó có cả việc tổng kết 4 năm thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”) ở các chi bộ cơ sở thường có mô-típ như nhau, lý luận thì nhiều, biện pháp cụ thể, kết quả thực tế thì lại ít.
Có thể thấy, một hai năm đầu thực hiện Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, phần lớn các tổ chức, cơ quan, đơn vị đã làm rất sôi nổi và thu được những kết quả đáng khích lệ. Nhưng càng về sau, việc học tập và làm theo Bác ở không ít nơi có biểu hiện chững lại, không khí trầm lắng hơn, thậm chí có nơi “đuối dần”. Nguyên nhân là do chưa thường xuyên, liên tục “hâm nóng” bầu không khí học và làm theo Bác một cách thiết thực, vẫn nặng về hô hào hình thức, chưa tìm ra những biện pháp khả thi để hiện thực hóa việc học và làm theo Bác như mục đích, yêu cầu đặt ra.
Đến việc thực hiện của mỗi cán bộ, đảng viên
Để việc học và làm theo Bác có hiệu quả, mỗi cán bộ, đảng viên phải kiên trì học và làm theo Bác trong mỗi việc làm thiết thực, cụ thể. Đội ngũ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu cần căn cứ vào điều kiện, đặc điểm đơn vị mình xác định rõ nội dung trọng tâm, trọng điểm để giáo dục, động viên, tổ chức cho cán bộ, đảng viên, quần chúng thực hiện học và làm theo Bác một cách phù hợp, sát thực tế. Đồng thời cần tích cực đổi mới cách nghĩ, cách làm để không dẫm phải “lối mòn” trong công tác lãnh đạo, quản lý. Phải coi trọng hơn nữa tính thiết thực, hiệu quả trong việc học và làm theo tấm gương đạo đức của Bác, không để nói hay, báo cáo tốt mà thực tế chất lượng công việc đơn vị, phẩm chất đạo đức cá nhân lại không chuyển biến là mấy.
Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một việc làm đầy ý nghĩa nhân văn, giàu tính giáo dục. Thành công của việc làm này phụ thuộc vào cái tâm, cái đức của người cán bộ. Thực tế từ trước đến nay, chưa có cuộc vận động nào trong Đảng và toàn xã hội mà nhân dân lại quan tâm và đòi hỏi sự tiền phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên như Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nếu chỉ hô hào, yêu cầu cấp dưới, quần chúng làm mà bản thân và gia đình lại không noi gương, không thực hiện là chưa làm tròn bổn phận của người cán bộ, đảng viên chân chính.
Theo Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14-5-2011 của Bộ Chính trị, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã trở thành việc thường xuyên của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta. Phát biểu khai mạc tại Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã nêu rõ, cần “cải tiến, nâng cao chất lượng việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Vì vậy, để tránh mọi sự hô hào, có “phát” mà không “động”, hay việc duy trì khi lên, khi xuống, thiết nghĩ các tổ chức, cơ quan, đơn vị mà trước hết đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt và người đứng đầu các cấp phải luôn luôn “nói đi đôi với làm”, thực hiện việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ một cách kiên trì, bền bỉ, sáng tạo để mang lại hiệu quả thiết thực nhất.
Nguyễn Văn Hải
Báo Quân đội Nhân dân