Học viện Hải quân là một trong những trung tâm đào tạo cán bộ và nghiên cứu khoa học của Quân chủng Hải quân và Quân đội. Trong những năm qua, Học viện Hải quân hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị và các nhiệm vụ khác được giao. Học viện luôn đạt tiêu chuẩn đơn vị vững mạnh toàn diện, Đảng ủy Học viện đạt trong sạch vững mạnh (TSVM), tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao. Trong giáo dục và đào tạo, huấn luyện và nghiên cứu khoa học, kết quả phân loại học tập của học viên trung bình hằng năm 98,2% đạt yêu cầu, có 47,5% khá, giỏi; kết quả thực tập tốt nghiệp, diễn tập tổng hợp cuối khóa đạt 100% khá, giỏi. Công tác nghiên cứu khoa học được đẩy mạnh, nhiều đề tài được ứng dụng vào thực tế giảng dạy tại Học viện và huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu ở các đơn vị cơ sở của Quân chủng. Công tác đánh giá chất lượng đảng viên, tổ chức đảng và cấp ủy các cấp được tiến hành có nề nếp và đảm bảo thực chất. Công tác phát triển đảng được quan tâm chỉ đạo thực hiện đúng phương châm, phương hướng. Năm 2013, có 79,3% tổ chức cơ sở đảng đạt TSVM; 87,3% đảng viên hoàn thành xuất sắc và hoàn thành tốt nhiệm vụ, so với năm 2012 tăng 2,6%. 100% học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội bậc đại học tốt nghiệp ra trường vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng.

Có được kết quả và thành tích trên, Đảng uỷ Học viện đã có nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo đồng bộ, hiệu quả trên các mặt công tác, trong đó tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ) được xác định là một trong những biện pháp quan trọng hàng đầu. Từ thực tiễn công tác xây dựng đảng những năm qua, Đảng bộ Học viện đã  rút ra một số kinh nghiệm đó là:

1. Quan tâm bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực hoạt động công tác đảng cho đội ngũ cấp ủy viên các cấp, trước hết là bí thư và phó bí thư cấp ủy

Đảng ủy Học viện xác định đây là giải pháp quan trọng hàng đầu. Bởi, đội ngũ cấp ủy viên, trước hết là bí thư và phó bí thư cấp ủy là trung tâm đoàn kết, hạt nhân lãnh đạo ở các phòng, khoa, ban, đơn vị; là những cán bộ trực tiếp quán triệt, tổ chức thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của đảng ủy các cấp trong xây dựng tổ chức đảng vững mạnh, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện.

Hằng năm, căn cứ vào tình hình cụ thể, Đảng ủy Học viện tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng cấp ủy viên. Phòng Chính trị đã làm tốt công tác tham mưu cho Đảng ủy Học viện về nội dung, hình thức, phân loại đối tượng cấp ủy viên để tiến hành tập huấn, bồi dưỡng. Đảng ủy Học viện trực tiếp bồi dưỡng đội ngũ cấp ủy viên các TCCSĐ. Các đảng ủy cơ sở chịu trách nhiệm bồi dưỡng đội ngũ chi ủy viên các chi bộ trực thuộc. Thông qua hình thức phân cấp tập huấn, bồi dưỡng đã phát huy được vai trò trách nhiệm và tính chủ động, năng động cho các tổ chức đảng. Sau các đợt tập huấn, bồi dưỡng, Đảng ủy Học viện đều tổ chức đánh giá kết quả, qua đó nắm chắc nhận thức, trình độ, năng lực của từng cấp ủy viên. Cùng với  việc tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng tập trung, Đảng ủy Học viên còn quan tâm bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực hoạt động công tác đảng cho đội ngũ cấp ủy viên thông qua hoạt động thực tiễn; thông qua các buổi sinh hoạt; qua giao ban, hội ý; qua triển khai, giao nhiệm vụ năm học.

Nội dung tập huấn, bồi dưỡng cấp ủy viên toàn diện, song có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng đối tượng. Chú trọng nội dung những nguyên lí cơ bản về xây dựng Đảng của Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, nhất là những quan điểm mới về quốc phòng, an ninh, về tình hình biển, đảo; những kỹ năng về hoạt động công tác đảng, công tác chính trị, hoạt động xây dựng cấp ủy, chi bộ đảng.

Về phương pháp tập huấn, bồi dưỡng, Đảng ủy Học viện quan tâm chỉ đạo đội ngũ báo cáo viên, cán bộ chuyên môn sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp, bồi dưỡng đến đâu chắc đến đó.

2. Phát huy dân chủ rộng rãi

Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Để lãnh đạo tốt, các cấp ủy phải thật đoàn kết, thật dân chủ, phải thực hành chế độ tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”[1]. Quán triệt và triển khai thực hiện tốt Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 14-5-2011 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” với thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Đảng ủy Học viện và các cấp ủy đảng của cơ quan, đơn vị, khoa giảng viên đã đổi mới phương pháp tác, phong công tác, thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ; tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, trong đó coi trong phát huy dân chủ rộng rãi.

Trong sinh hoạt đảng đã quan tâm phát huy dân chủ, tập trung trí tuệ của đảng viên thảo luận kỹ các vấn đề cần tập trung lãnh đạo, bảo đảm sự thống nhất cao và tính thiết thực trong các nội dung, biện pháp, khắc phục được hiện tượng “áp đặt” của cấp trên đối với cấp dưới. Trong tổ chức thực hiện nghị quyết, các cấp ủy đảng đã làm tốt việc chỉ đạo các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân, dân chủ thảo luận, bàn bạc tìm ra những biện pháp khả thi để thực hiện. Do vậy, nghị quyết của đảng ủy, chi bộ được thực hiện có hiệu quả. Bên cạnh đó, Đảng ủy Học viện chỉ đạo phòng Chính trị triển khai tổ chức thực hiện tốt “Quy chế dân chủ ở cơ sở”; chế độ ngày chính trị, văn hóa tinh thần, nhất là ở các hệ, tiểu đoàn quản lí học viên. Việc đối thoại dân chủ giữa Ban Giám đốc Học viện với cán bộ, học viên; giữa thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, khoa giảng viên với học viên và quần chúng được thực hiện có nề nếp, với không khí cởi mở, dân chủ, công khai, minh bạch. Thông qua đó đã kịp thời giải quyết những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, đảng viên, học viên và quần chúng. Trên cơ sở phát huy dân chủ rộng rãi, các cấp ủy, tổ chức đảng đã phát huy được những ưu điểm, khắc phục được hạn chế, khuyết điểm và phương pháp, tác phong làm việc kiểu bàn giấy, xa rời quần chúng. Không có hiện tượng khiếu nại, tố cáo, hay mất dân chủ.

3. Dựa vào quần chúng để xây dựng Đảng

Đây là bài học có ý nghĩa sâu sắc đối với việc nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ ở Đảng bộ Học viện Hải quân. Để công tác xây dựng đảng đi vào thực chất, Đảng ủy Học viện và các cấp ủy đảng đã thường xuyên coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, làm cho mọi cán bộ, giảng viên, học viên, hạ sĩ quan-binh sĩ, công nhân viên quốc phòng luôn nhất trí cao và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; thực sự dân chủ, tôn trọng lắng nghe tâm tư nguyện vọng và ý kiến đóng góp của quần chúng để xây dựng đảng. Lãnh đạo, chỉ đạo mọi hoạt động của các tổ chức quần chúng đều hướng vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Học viện và của cơ quan, đơn vị. Đội ngũ cán bộ, đảng viên luôn gương mẫu trước quần chúng, nói đi đôi với làm, nhất là đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lí giáo dục luôn là tấm gương sáng cho học viên noi theo. Bên cạnh đó, đã luôn quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác quần chúng ở đơn vị cơ sở có phẩm chất đạo đức cách mạng và năng lực công tác hoàn thành tốt nhiệm vụ; quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần; đảm bảo kinh phí, thời gian cho các tổ chức quần chúng hoạt động.

4. Coi trọng phát triển đảng viên, nâng cao tỉ lệ lãnh đạo ở các chi bộ lớp học viên

Đây là một trong những nội dung rất quan trọng để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ ở Đảng bộ Học viện Hải quân. Thường vụ Đảng ủy Học viện và các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là các chi bộ lớp học viên đã thực hiện đúng phương châm, phương hướng, tiêu chuẩn, điều kiện kết nạp đảng viên, bảo đảm nguyên tắc, thủ tục và các bước tiến hành công tác phát triển đảng theo quan điểm của Đảng. Thường vụ Đảng ủy Học viện đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, chi bộ lớp học viên xây dựng kế hoạch, chỉ tiêu kết nạp  đảng theo tiến trình thời gian của khóa học, coi trọng chất lượng, không chạy theo số lượng; kiên quyết không kết nạp vào Đảng những quần chúng chưa đủ tiêu chuẩn. Các cấp ủy, tổ chức đảng đã thường xuyên quan tâm lựa chọn, bồi dưỡng, tạo nguồn, giao nhiệm vụ thử thách đối với quần chúng. Làm tốt công tác giáo dục, bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho quần chúng ưu tú, đảng viên mới, xây dựng động cơ, thái độ đúng đắn trước khi vào đảng. Đồng thời, các cấp ủy đảng đã làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, sàng lọc đảng viên, kịp thời phát hiện đưa ra khỏi Đảng những đảng viên thoái hoá, biến chất không đủ tiêu chuẩn để giữ vững sức mạnh và sức chiến đấu của Đảng. Do đó, đã tránh được biểu hiện “xếp hàng” để vào đảng, góp phần khắc phục được “Tư tưởng trung bình chủ nghĩa” trong học tập và rèn luyện của học viên.

1. Thường xuyên làm tốt công tác giáo dục nâng cao ý thức, đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp uỷ viên các cấp, trước hết là bí thư, phó bí thư chi bộ về sự cần thiết nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của TCCSĐ. Công tác giáo dục nâng cao ý thức trách nhiệm phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, mọi lúc, mọi nơi, nhất là trong quán triệt thực hiện nghị quyết của đảng các cấp. Cấp uỷ cấp trên phải chủ động giáo dục cho cấp uỷ cấp dưới; bí thư, phó bí thư giáo dục cho cấp uỷ viên.

2. Tích cực bồi dưỡng nâng cao kiến thức, năng lực, nghiệp vụ, kinh nghiệm công tác xây dựng đảng cho cấp uỷ các cấp, nhất là chi uỷ các chi bộ lớp học viên. Nội dung, hình thức bồi dưỡng phải đa dạng, phong phú, trong đó chú trọng hình thức tự bồi dưỡng. Bí thư đảng uỷ cơ sở các hệ, tiểu đoàn học viên cần chủ động làm tốt công tác bồi dưỡng, nhất là các đồng chí mới được bổ sung vào cấpi uỷ.

3. Luôn quan tâm củng cố, kiện toàn cấp uỷ các cấp đảm bảo sự lãnh đạo. Thường xuyên rà soát, đề nghị kiện toàn cấp uỷ các cấp đủ về số lượng, có chất lượng cao, đặc biệt chú ý kiện toàn đội ngũ cán bộ chủ trì với kiện toàn cấp uỷ.

4. Thực hiện nghiêm nguyên tắc tổ chức, chế độ, nề nếp sinh hoạt đảng và nâng cao chất lượng nghị quyết lãnh đạo. Cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp và mọi cán bộ, đảng viên phải thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Duy trì và thực hiện tốt nề nếp, chế độ sinh hoạt đảng theo quy định. Nghị quyết lãnh đạo của các đảng uỷ, chi bộ cần được đầu tư đúng mức. Bí thư đảng uỷ, bí thư chi bộ cần phải giành thời gian thích hợp để chuẩn bị nghị quyết. Nội dung cần ngắn gọn, rõ ràng, đi vào trọng tâm, trọng điểm. Trong sinh hoạt và hoạt động phát huy dân chủ rộng rãi, đề cao tính chiến đấu của đảng viên và quần chúng để xây dựng đảng.

5. Phát huy vai trò các tổ chức, các lực lượng tham gia xây dựng Đảng. Các cấp uỷ, tổ chức đảng cần phát huy tốt vai trò của tổ chức đoàn viên thanh niên, công đoàn, phụ nữ, hội đồng quân nhân, cấp uỷ, chính quyền địa phương trên địa bàn đóng quân trong tham gia xây dựng đảng và góp phần quản lí chặt chẽ đội ngũ cán bộ, đảng viên.

6. Tiếp tục đẩy mạnh “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” với thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” với nội dung, hình thức hoạt động phù hợp, tránh hình thức, không hiệu quả.

-----------------------------------

[1]. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 8, Nxb CTQG, H. 2000, tr.496.

ThS. Cao Ngọc Hải
Học viện Hải quân