Tính đến ngày 5-5-2015, 22 tỉnh khu vực phía Nam có 652 trong tổng số 670 đảng bộ cơ sở được chọn tổ chức đại hội điểm (trong đó có 335 đại hội thí điểm bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư, phó bí thư đảng ủy) đã tiến hành đại hội, đạt tỷ lệ 97,3%. Các đảng bộ còn lại sẽ tiến hành trước 20-5, tập trung ở các tỉnh: Vĩnh Long 7 đơn vị, Bạc Liêu 5 đơn vị, An Giang 3 đơn vị, Tiền Giang 3 đơn vị…
Các đảng bộ tổ chức đại hội điểm cấp cơ sở đã tích cực triển khai, quán triệt, tổ chức đại hội theo kế hoạch của tỉnh ủy, thành ủy. Các đảng bộ xây dựng kế hoạch, lập các tiểu ban phục vụ đại hội, phân công rõ trách nhiệm đối với từng thành viên ban thường vụ và các ngành của xã trong việc tổ chức thực hiện kế hoạch. Trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch tổ chức đại hội, tổ chỉ đạo đại hội điểm, các ban xây dựng đảng của các tỉnh ủy, thành ủy đã chủ động phối hợp cùng huyện ủy, quận ủy theo dõi, kiểm tra, hướng dẫn, hỗ trợ đảng ủy xã, phường, thị trấn thực hiện công tác chuẩn bị đại hội và tổ chức đại hội.
Báo cáo chính trị trình đại hội được chuẩn bị theo đúng quy trình, hướng dẫn. Nội dung khá tốt, đánh giá toàn diện kết quả đạt được, những hạn chế yếu kém và nguyên nhân, kinh nghiệm, đề ra phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp đồng bộ, xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm và các khâu đột phá. Báo cáo đã được lấy ý kiến của các chi bộ trực thuộc, đảng viên và nhân dân để bổ sung hoàn chỉnh. Báo cáo kiểm điểm của BCH đảng bộ được chuẩn bị với tinh thần cầu thị, thẳng thắn và nghiêm túc, nêu rõ ưu, khuyết điểm, nguyên nhân và biện pháp khắc phục những yếu kém, khuyết điểm trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Nghị quyết đại hội được đổi mới về nội dung, bố cục theo hướng dẫn của Trung ương. Đối với dự thảo văn kiện Đại hội XII của Đảng được các đại hội tập trung thảo luận, mỗi đơn vị có từ 40 - 50 lượt ý kiến đóng góp (có 2 - 3 ý kiến góp ý trực tiếp tại hội trường). Hầu hết đại biểu thống nhất cao với dự thảo văn kiện, trong đó có nhiều ý kiến tâm huyết tập trung vào các lĩnh vực kinh tế, chính trị và quốc phòng - an ninh và công tác xây dựng đảng trong tình hình mới. Các văn kiện đại hội của Đảng bộ các tỉnh, thành phố và đảng bộ cấp trên trực tiếp, được đảng ủy xã, phường, thị trấn tổ chức thảo luận, đóng góp ý kiến đúng hướng dẫn và được tổng hợp báo cáo đại hội thông qua.
Công tác chuẩn bị nhân sự được thực hiện đúng theo Hướng dẫn số 26-HD/TW của Ban Tổ chức Trung ương và hướng dẫn của các BTV tỉnh ủy, thành ủy, từ khâu rà soát, bổ sung quy hoạch đến việc xây dựng đề án, phương án nhân sự, gắn với chuẩn bị nhân sự lãnh đạo HĐND, UBND xã, phường nhiệm kỳ 2016-2021. Phương án nhân sự được giới thiệu tham gia BCH đảng bộ khóa mới bảo đảm yêu cầu, tiêu chuẩn và cơ cấu, tỷ lệ nữ, trẻ trong cấp ủy theo quy định. Bầu cử cấp ủy, BTV, bí thư, các phó bí thư, ủy ban kiểm tra, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra đảng ủy và bầu đại biểu dự đại hội đảng bộ cấp trên được tiến hành đúng Quy chế bầu cử trong Đảng và Hướng dẫn số 26-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương. BCH khóa mới của hầu hết các đảng bộ đều bầu đủ số lượng, đổi mới hơn 1/3 và bảo đảm 3 độ tuổi theo quy định của Trung ương; bầu BTV, bí thư, phó bí thư, ủy ban kiểm tra và chủ nhiệm ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ bản theo dự kiến. Tỷ lệ cấp ủy viên là nữ, trẻ tuổi, trình độ lý luận chính trị, chuyên môn được nâng lên. BCH Đảng bộ phường An Thới, quận Bình Thủy (TP. Cần Thơ) có 40% nữ, cán bộ trẻ 40%, BTV có 20% nữ; BCH Đảng bộ xã Sơn Kiên, huyện Hòn Đất (Kiên Giang) có 33% nữ, BTV có 50% nữ, 100% đại học, 33% cao cấp lý luận chính trị...
Việc bầu đoàn đại biểu dự đại hội cấp trên có sự tập trung cao, các đơn vị đều bầu 1 lần là đủ số lượng. Công tác điều hành đại hội khá tốt, đúng nguyên tắc, phát huy dân chủ, bám sát chương trình, thực hiện đầy đủ các nội dung đề ra. Không khí đại hội trang nghiêm, dân chủ, đoàn kết, những vấn đề đoàn chủ tịch trình bày đều được chuẩn bị bằng văn bản theo hướng dẫn của cấp trên, được đại biểu thống nhất cao. Công tác kiểm phiếu bầu cử nhiều nơi được thực hiện bằng máy vi tính, nên cho kết quả nhanh, chính xác. Kiểm phiếu bầu BCH đảng bộ nhiều đơn vị dưới 15 phút.
Công tác khánh tiết khá chu đáo. Hội trường trang trí đúng quy định. Tài liệu được in ấn rõ ràng, đóng thành cuốn (kể cả các văn kiện và danh sách ứng cử viên), cấp phát đầy đủ cho đại biểu.
Công tác tuyên truyền trước và trong đại hội được chú trọng, thu hút được sự quan tâm theo dõi của các tầng lớp nhân dân ở địa phương. Trên các đường phố chính, nơi công cộng đều trang trí cờ, khẩu hiệu, panô, áp phích... Các đảng bộ đều thực hiện tốt việc phát động các phong trào thi đua yêu nước, khởi công xây dựng công trình phúc lợi, các hoạt động tình nghĩa, đồng thời tổ chức nhiều hoạt động văn nghệ, thể thao, tạo không khí phấn khởi trong đảng bộ và nhân dân. Tại đại hội có tổ chức văn nghệ chào mừng, chiếu phim tư liệu, trưng bày hình ảnh về thành tựu của địa phương trong nhiệm kỳ qua. Công tác hậu cần, an ninh trật tự bảo đảm.
Tuy nhiên, đại hội điểm đảng bộ cấp cơ sở khu vực còn một số hạn chế: Một số báo cáo chính trị còn dài, nội dung trùng lặp, chưa nêu bật tiềm năng, lợi thế và những giải pháp phát triển kinh tế trong nhiệm kỳ tới. Một số báo cáo chưa đánh giá sâu kỹ việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và việc thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị "Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", nhất là việc khắc phục những hạn chế, khuyết điểm đã chỉ ra sau kiểm điểm và việc nêu gương của cán bộ, đảng viên. Một số nơi báo cáo tổng hợp ý kiến đóng góp vào dự thảo văn kiện đại hội đảng bộ các cấp chưa rõ ràng, còn thiếu báo cáo tổng hợp ý kiến đóng góp của các chi bộ trực thuộc đối với đề án ban chấp hành đảng bộ cơ sở. Nhiều nơi, các đại biểu chủ yếu tham luận tại hội trường, ít ý kiến thảo luận, tranh luận; chưa đi sâu làm rõ nguyên nhân hạn chế, yếu kém và giải pháp khắc phục; chưa đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp để phát triển báo cáo chính trị trên từng lĩnh vực; chưa có sự tranh luận về các mục tiêu chủ yếu. Đoàn chủ tịch điều hành đại hội một số nơi còn lúng túng ở một số nội dung. Một số nơi tiến hành đại hội chưa đúng các bước theo quy định. Nhiều nơi khi đại điện đoàn chủ tịch xin ý kiến đại hội về vấn đề nào đó chưa chú ý việc dành một khoảng thời gian nhất định trước khi kết luận và chuyển sang nội dung tiếp theo. Trong điều hành bầu trực tiếp bí thư, một số nơi sau khi lấy phiếu giới thiệu người ứng cử, chưa chú ý việc báo cáo cấp ủy cấp trên trực tiếp mà lại công bố kết quả tại đại trước khi tiến hành bầu cử. Một số nơi BCH giới thiệu danh sách BTV có số dư cao (giới thiệu 4 bầu 3) nên việc đề cử, ứng cử thêm gặp khó khăn (do quá tỷ lệ số dư quy định). Tỷ lệ nữ, người dân tộc thiểu số trong trong BCH ở một số đảng bộ chưa đạt yêu cầu theo quy định của Trung ương.
Từ kết quả đại hội điểm đảng bộ cấp cơ sở, có thể rút ra một số kinh nghiệm sau:
Một là, tổ chức triển khai, quán triệt sâu sắc về ý nghĩa, yêu cầu, nội dung Chỉ thị số 36-CT/TW của Bộ Chính trị, các kế hoạch, hướng dẫn thực hiện của các ban, ngành Trung ương và cấp ủy cấp trên, tạo sự thống nhất trong cán bộ, đảng viên, trước hết là cấp ủy đảng và cán bộ chủ chốt, nhất là những vấn đề mới.
Hai là, xây dựng các kế hoạch, hướng dẫn, thể chế hóa, cụ thể hóa quy định, hướng dẫn của Trung ương sát hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương, nhất là về công tác chuẩn bị nhân sự đại hội đảng bộ, gắn với việc chuẩn bị nhân sự bầu cử HĐND, UBND các cấp nhiệm kỳ mới. Đồng thời, phải có kế hoạch tăng cường công tác tuyên truyền trước, trong và sau đại hội; đặc biệt coi trọng việc đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, thiết thực lập thành tích chào mừng đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.
Ba là, công tác chuẩn bị văn kiện phải chặt chẽ. Báo cáo chính trị cần được chuẩn chu đáo, ngắn gọn, xúc tích (từ 16-20 trang). Nội dung báo cáo chính trị phải sát hợp với đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ và cần nêu rõ những giải pháp cụ thể để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh và xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; gắn với kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị "Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Trong đại hội cần dành thời gian thỏa đáng để đại biểu tham luận, thảo luận đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện (kể cả các dự thảo văn kiện của cấp trên).
Bốn là, công tác chuẩn bị nhân sự phải thực hiện công khai, dân chủ, đúng nguyên tắc, quy trình, thủ tục, quy định, không được chủ quan, xem nhẹ bất kỳ khâu nào. bảo đảm cấp ủy khóa mới có đủ tiêu chuẩn, cơ cấu hợp lý; cán bộ nữ đạt từ 15% trở lên và cán bộ trẻ đạt từ 10% trở lên. Việc bầu cử trong đại hội phải thực hiện đúng quy định của Quy chế bầu cử trong Đảng và hướng dẫn của cấp ủy cấp trên. Cần mở rộng dân chủ hơn trong công tác bầu cử; dành thời gian nhất định để các đại biểu tham gia ý kiến về nhân sự trình đại hội. Các văn bản liên quan đến công tác bầu cử cần bảo đảm tính chính xác cao. Cần lựa chọn được những người có khả năng, trình độ, am hiểu các quy định của Đảng để giới thiệu đại hội bầu vào đoàn chủ tịch, ban thẩm tra tư cách đại biểu, ban kiểm phiếu.
Năm là, chuẩn bị tốt chương trình đại hội và nắm vững các nội dung theo chương trình đại hội, nhạy bén giải quyết những vẫn đề phát sinh theo đúng quy chế, quy định và hướng dẫn của cấp trên. Đồng thời, phải quan tâm tổ chức, kiểm tra chu đáo các khâu liên quan đến đại hội. Ban tổ chức các tỉnh ủy, thành ủy phối hợp chặt chẽ với các ban xây dựng Đảng, các quận ủy, huyện ủy và đảng ủy trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy tham mưu kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ cấp cơ sở và cấp trên cơ sở.
Trong thời gian tới, trên cơ sở kinh nghiệm rút ra từ các đại hội điểm cấp cơ sở các quận ủy, huyện ủy và đảng ủy trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đại hội cấp cơ sở đúng theo kế hoạch, là cơ sở quan trọng để đại hội cấp trên cơ sở thành công.
Thành Sáng