Cũng như nhiều miền quê ven biển, Khu phố 5 (thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) là địa phương có nhiều tiềm năng trong phát triển kinh tế biển. Với đội tàu thuyền 29 chiếc chuyên đánh bắt xa khơi, 24 chiếc đánh bắt trung và ven bờ, cùng với nhiều hoạt động kinh doanh, thương mại, dịch vụ khác, Khu phố 5 trở thành trung tâm kinh tế của thị trấn. Bên cạnh sự nhộn nhịp của khu phố là những phức tạp về an ninh, trật tự xã hội. Trên bờ, dưới bến tình trạng sinh hoạt lộn xộn, cư trú trái phép, nhất là nạn trộm cắp ngư lưới cụ trên các thuyền khi về neo đậu diễn ra thường xuyên; nhiều tàu thuyền ra vào cửa sông tùy tiện, cố ý vượt trạm kiểm soát của lực lượng chức năng. Trên biển, sự phối hợp hỗ trợ cứu nạn, cứu hộ giữa các lực lượng chưa tốt, chưa giảm thiểu được thiệt hại cho bà con ngư dân mỗi mùa biển động; các hoạt động vi phạm chủ quyền, lấn át ngư trường, trộm cướp ngư lưới cụ, đâm va có chủ ý gây tổn thất cho ngư dân của tàu thuyền nước ngoài càng làm cho an ninh vùng biển thêm phức tạp v.v...

Để giải quyết tình trạng đó, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt cùng với cấp ủy, chính quyền thị trấn Cửa Việt, Ban cán sự khu phố 5 thống nhất phát động phong trào quần chúng tham gia tự quản tàu thuyền bến bãi, giữ gìn an ninh trật tự thôn xóm và giúp nhau làm ăn trên biển.

Dưới sự giúp đỡ, hướng dẫn trực tiếp của Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt, ngày 5-5-2009 Ban tự quản tàu thuyền, bến bãi, giữ gìn trật tự, giúp nhau làm ăn trên biển của Khu phố 5 ra đời. Từ đây, đội tàu thuyền Khu phố 5 dưới sự quản lý chung của Ban tự quản trở thành một thể thống nhất, đoàn kết giúp đỡ nhau. Trên bờ, Ban tự quản tham mưu với chính quyền thị trấn thống nhất bố trí lại nơi neo đậu các loại tàu thuyền; phối hợp với tổ bảo vệ dân phố thường xuyên tuần tra, tuyên truyền, nhắc nhở thuyền viên và con em thuyền viên giữ gìn trật tự thôn xóm, ngăn ngừa tệ nạn cắp vặt ngư lưới cụ; theo dõi tàu lạ, người lạ vào khu neo đậu. Trên biển, Ban chia thành 4 tổ theo đặc  điểm, phạm vi đánh bắt, trong đó có Tổ điều hành chung gồm 6 người, do anh Bùi Đình Sành, Trưởng ban phụ trách. Các tổ có nhiệm vụ liên kết thuyền trưởng, tuyên truyền giáo dục thuyền viên; liên lạc với nhau, với Đồn biên phòng, chính quyền và các lực lượng chức năng khác qua bộ đàm để thông báo tình hình trên biển và cùng phối hợp xử lý khi gặp sự cố.

Chỉ sau 2 năm thành lập, hiệu quả hoạt động của Ban tự quản Khu phố 5 đã thể hiện rõ rệt. Tình hình an ninh trật tự bến bãi được ổn định, tình trạng neo đậu tàu thuyền, sinh hoạt lộn xộn, nhất là tệ mất cắp ngư lưới cụ giảm hẳn. Nhờ giúp nhau làm ăn hiệu quả, kết quả đánh bắt của các thuyền đều tăng, đời sống bà con thêm khấm khá. Đặc biệt, phong trào tương thân tương ái, cứu giúp nhau khi gặp sự cố, tai nạn trên biển của thành viên các tổ tự quản nổi lên nhiều điểm sáng. Thuyền trưởng tàu QT91019TS Võ Hồng Thanh, thuyền trưởng tàu QT9005TS Bùi Đình Cam chuyên đánh bắt rê khơi giữa biển Đông là những thành viên tích cực, thường xuyên giữ liên lạc với Đồn Biên phòng cửa khẩu Cảng Cửa Việt, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị và các tàu bạn để thông báo, chia sẻ mọi thông tin (thời tiết, vị trí tàu hoạt động và tình hình thiên tai, hoạn nạn trên biển), đặc biệt là thông tin liên quan đến chủ quyền biển đảo để các lực lượng chức năng có biện pháp ứng xử kịp thời. Thuyền trưởng tàu QT90163TS Bùi Đình Biểu, đội trưởng phụ trách lôi kéo tàu hỏng máy trôi dạt trên biển cùng các thành viên trong tổ nhiều lần cứu trợ thành công các tàu gặp nạn. Ngày 20-1-2010 tàu của anh Võ Đoán hỏng máy trôi dạt phía Bắc cảng Nhật Lệ; ngày 15-3-2010 tàu anh Đoạn Dũng cũng trôi gần cảng Nhật Lệ; ngày 18-6-2010 tàu anh Nguyễn Bằng bị nạn ngoài khơi đảo Cồn Cỏ... tất cả đã được cứu về an toàn. Ngày 02-10-2010, hai chiếc tàu của anh Nguyễn Văn Thanh và Hồ Văn Tài bị sóng lớn đánh chìm, trôi xa bờ 500m, các anh Trương Xuân Sự, Dương Đức Phú, Dương Đức Thịnh tình nguyện lội cứu nhưng không thành. Sau hội ý, Ban Tự quản Khu phố 5 điều động tàu anh Trương Xuân Thiệt cùng 4 thuyền viên Trương Xuân Lành, Phan Văn Bình, Dương Đức Niên, Dương Đức Quân tiếp cứu. Sau 4 giờ vật lộn, người và phương tiện trên 2 tàu nạn đã cập bờ.

Không chỉ giúp nhau, các Tổ tự quản còn sẵn sàng nhận nhiệm vụ giúp tàu các tỉnh bạn gặp nạn trong khu vực. Ngày 23-10-2009, tàu Toàn Thịnh của Thái Bình gặp sự cố gần cảng Cửa Việt, tập thể ngư dân tàu QT90163TS do thuyền trưởng Bùi Đình Biền chỉ huy nhận lệnh điều động của Ban phòng chống lụt bão tỉnh Quảng Trị, chỉ huy Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt và Ban tự quản Khu phố 5 đã bất chấp sóng gió, lũ cuốn, kịp thời ra ứng cứu, đưa tàu vào bờ an toàn. Ngày 29-11-2010, trong hành trình từ Cửa Việt ra cách bờ 5 hải lý, thuyền trưởng tàu QT90012TS Bùi Đình Thủy phát hiện một tàu không rõ số hiệu bị chìm cùng 5 ngư dân trôi dạt trên biển. Khẩn trương tiến hành các cứu nạn, đồng thời thông báo cho lực lượng Biên phòng tiếp ứng, sau hơn 4 giờ phối hợp, chiếc tàu và các ngư dân gặp nạn đã được đưa vào bờ an toàn…

Rất nhiều bằng khen, giấy khen của lãnh đạo tỉnh Quảng Trị, huyện Gio Linh và các xã cùng sự biết ơn sâu sắc của bà con từng được cứu giúp gửi đến tập thể Ban tự quản và các cá nhân có thành tích trong phong trào giữ gìn an ninh trật tự tàu thuyền, bến bãi, cứu trợ cứu nạn, giúp nhau làm ăn trên biển ở Khu phố 5. Những thành tích đó có sự lãnh đạo, hướng dẫn của cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp tổ chức của các ban ngành ở địa phương, đặc biệt là sự đồng hành của Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt, từ ý tưởng thành lập Ban, đến bàn bạc nhân sự, xây dựng phương hướng hoạt động, hướng dẫn cách thức tổ chức, tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ trang thiết bị chuyên dụng… Cán bộ, đảng viên, chiến sĩ Đồn Biên phòng gắn bó với Ban tự quản, với các thuyền trưởng, thuyền viên như người một nhà. Không chỉ vì mục tiêu làm ăn của bà con, qua hoạt động phối kết hợp, Ban tự quản trở thành đội quân quan trọng, đi đầu trong việc giúp lực lượng biên phòng nắm bắt thông tin trên biển. Đến nay, toàn Ban đã có 8 tàu chuyên đánh bắt xa bờ ký cam kết thường xuyên hỗ trợ, cung cấp thông tin và sẵn sàng đấu tranh chính trị trên biển khi có yêu cầu của các cơ quan chức năng.

Từ giữ gìn trật tự bến bãi, đến giúp nhau làm ăn trên biển, đến cứu hộ cứu nạn, hỗ trợ thông tin và sẵn sàng đấu tranh chính trị bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước - mô hình Ban tự quản Khu phố 5 thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị đang thực sự khẳng định hướng đi đúng trong phát triển kinh tế và góp phần xây dựng nền biên phòng toàn dân.