Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội ta, công tác đảng, công tác chính trị luôn được xác định là bộ phận rất quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội; thâm nhập sâu vào từng tổ chức, lực lượng, đơn vị và trong từng nhiệm vụ. Có thể nói, ở đâu có bộ đội, ở đó có hoạt động công tác đảng, công tác chính trị, nhằm giữ vững định hướng chính trị tư tưởng cho bộ đội trước mọi tình huống. Nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ là nhân tố cơ bản hàng đầu quyết định sức mạnh chiến đấu của Quân đội, bảo đảm cho Quân đội luôn là lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.

Nhận thức rõ điều đó, thời gian qua, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tập trung quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Tổng cục Chính trị về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của Quân đội, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng, nhất là vai trò cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp; duy trì nền nếp, chế độ, đổi mới nội dung, hình thức, nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn, công tác quân sự, quốc phòng địa phương, xây dựng cơ sở chính trị địa phương nơi đóng quân, v.v. Nhờ đó, công tác đảng, công tác chính trị đã góp phần rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất, nhân cách của người quân nhân cách mạng, nâng cao nhận thức cho bộ đội về tình hình nhiệm vụ, gắn bó mật thiết với nhân dân; nhận rõ đối tượng, đối tác, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch và tính chất, đặc điểm, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc hiện nay; nắm vững và vận dụng sáng tạo các quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp, phương châm vào từng nội dung, khoa mục huấn luyện; gắn kết chặt chẽ giữa huấn luyện với giáo dục chính trị, quản lý tư tưởng với xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật, tạo sự chuyển biến vững chắc trên mọi lĩnh vực công tác. Hoạt động công tác đảng, công tác chính trị đã đóng góp tích cực vào việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho các đối tượng; phát huy vai trò của cơ quan quân sự địa phương trong tham mưu cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội gắn với tăng cường, củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng khu vực phòng thủ của các địa phương ngày càng vững chắc; nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang địa phương, thực hiện tốt công tác xây dựng lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ, tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ. Đồng thời, quán triệt, giáo dục, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ tinh thần sẵn sàng xả thân cứu dân trong hoạn nạn; phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng trong dự báo, cảnh báo, thông báo và ứng phó có hiệu quả các tình huống thiên tai,… góp phần củng cố niềm tin của nhân dân, tỏa sáng phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được là cơ bản, hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ vẫn còn những hạn chế cần khắc phục. Đó là, ở một số cơ quan, đơn vị, nội dung, hình thức hoạt động chưa có nhiều đổi mới, sáng tạo; thiếu biện pháp đột phá để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ mới, khó, phức tạp, v.v. Năng lực tiến hành công tác đảng, công tác chính trị của một số cán bộ, nhất là ở cơ sở có mặt chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Công tác tham mưu, chỉ đạo, phối hợp của cơ quan chính trị các cấp có lúc chưa kịp thời, v.v.

Thời gian tới, nhiệm vụ công tác quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc đặt ra những yêu cầu mới, ngày càng cao, đòi hỏi Quân đội phải không ngừng nâng cao chất lượng chính trị, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu; chủ động nắm chắc tình hình, xử lý tốt những vấn đề thực tiễn đặt ra; tham gia ứng phó kịp thời, hiệu quả thiên tai, dịch bệnh, thảm họa môi trường và phối hợp bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Cùng với đó, phải tích cực, chủ động đấu tranh làm thất bại những quan điểm, tư tưởng sai trái, âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” Quân đội của các thế lực thù địch, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, góp phần tạo môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước. Để đáp ứng yêu cầu đó, một trong các yếu tố đặc biệt quan trọng là phải đổi mới nội dung, biện pháp, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ.

Trước hết, phải phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, đề cao trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp trong tiến hành công tác đảng, công tác chính trị.

Công tác đảng, công tác chính trị là mặt công tác cơ bản của cấp ủy, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy; tiến hành công tác đảng, công tác chính trị là trách nhiệm của mọi tổ chức, lực lượng, của cán bộ, đảng viên, trong đó tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ chính trị các cấp giữ vai trò nòng cốt. Thực tiễn cho thấy, ở đâu, đơn vị nào mà hiệu lực và vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy được phát huy thì ở đó công tác đảng, công tác chính trị sẽ được tăng cường, đạt hiệu quả cao và ngược lại. Để phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động công tác đảng, công tác chính trị phải tập trung xây dựng các cấp ủy, tổ chức đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức theo Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu và tính sáng tạo, thực sự là hạt nhân lãnh đạo chính trị của đơn vị; gắn xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Tập trung quán triệt, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87 của Thường vụ QUTW về “Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, ngăn chặn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Chú trọng đổi mới phương thức, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức quán triệt, thực hiện nghị quyết, chỉ thị về công tác đảng, công tác chính trị cho cấp ủy viên các cấp, nhất là bí thư cấp ủy và người chỉ huy; coi lãnh đạo nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ là hoạt động thường xuyên của cấp ủy, tổ chức đảng. Nội dung lãnh đạo về công tác đảng, công tác chính trị đảm bảo tính toàn diện, song phải có trọng tâm, trọng điểm, đi sâu vào những nhiệm vụ cơ bản, nhiệm vụ mới, khâu then chốt, những vấn đề cụ thể, thiết thực từ thực tiễn đặt ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Hiệu quả lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng phải được thể hiện ở việc quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết, hướng dẫn của trên về các nhiệm vụ: huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật; điều chỉnh tổ chức, biên chế; cải cách hành chính; cơ cấu lại, đổi mới sắp xếp các doanh nghiệp Quân đội; công tác quân sự, quốc phòng địa phương; phòng, chống lụt, bão, cháy, nổ, tìm kiếm cứu nạn; tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, v.v. Cùng với đó, cần nâng cao trách nhiệm, bồi dưỡng trình độ, năng lực, phương pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị với rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, tác phong công tác, tính tiền phong gương mẫu, “nói đi đôi với làm” cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì; giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa lãnh đạo và chỉ huy, gắn trách nhiệm của cán bộ chủ trì với kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị.

Hai là, tăng cường công tác giáo dục chính trị, quản lý tư tưởng, nâng cao  nhận thức cho các đối tượng về tình hình nhiệm vụ, giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng trong Quân đội.

Một trong những vấn đề cơ bản của công tác đảng, công tác chính trị là không ngừng tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, bản chất giai cấp công nhân trong Quân đội, làm cho cán bộ, chiến sĩ luôn trung thành tuyệt đối với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tin tưởng và thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ của Quân đội. Để làm được điều đó, toàn quân cần tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình hiện nay. Nội dung giáo dục phải toàn diện, nhưng tập trung vào giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính trị, quân sự của Đảng, phẩm chất đạo đức cách mạng, giữ vững và phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”; nhiệm vụ củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Chú trọng tuyên truyền, giáo dục nhiệm vụ của đơn vị, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân; từ đó, xác định mục đích, động cơ, thái độ, ý chí quyết tâm, tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, khắc phục khó khăn, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trước mắt, tập trung nghiên cứu đổi mới, cải tiến hình thức, phương pháp giáo dục chính trị tại đơn vị, giáo dục khoa học xã hội và nhân văn trong các nhà trường Quân đội, theo hướng: thiết thực, hiệu quả, hướng về cơ sở. Nâng cao cảnh giác cách mạng, chủ động, nhạy bén, kiên quyết đấu tranh trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, nhất là với quan điểm sai trái, thù địch và âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”,  “phi chính trị hóa”, “dân sự hóa” Quân đội của các thế lực thù địch; không mơ hồ, mất cảnh giác, giảm sút ý chí chiến đấu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tạo sự thống nhất cao về chính trị, tư tưởng trong từng cơ quan, đơn vị và toàn quân.

Ba là, tiếp tục đổi mới nội dung, đa dạng hóa hình thức, biện pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong giai đoạn hiện nay.

Đây là yêu cầu khách quan, thường xuyên, giúp cho công tác đảng, công tác chính trị thực sự là “linh hồn, mạch sống” của Quân đội. Việc đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính phải có sự thống nhất trong chỉ đạo từ Tổng cục Chính trị, các cơ quan chức năng đến đơn vị cơ sở; đồng thời, căn cứ vào đặc điểm, tình hình thực tiễn của mỗi cơ quan, đơn vị, cấp ủy, người chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp đề cao trách nhiệm, chủ động, năng động, sáng tạo trong tổ chức thực hiện. Căn cứ vào yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình hiện nay và những năm tiếp theo, việc đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị cần bảo đảm tính cơ bản, hệ thống, cập nhật những thông tin mới, kiến thức toàn diện, trực tiếp góp phần xây dựng phẩm chất, nhân cách người quân nhân cách mạng, xây dựng Quân đội “cách mạnh, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Trong quá trình tiến hành, cần nghiên cứu, vận dụng, tiếp thu những bài học kinh nghiệm quý báu được rút ra trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội hơn 70 năm qua; đồng thời, bám sát thực tiễn, phát huy trí tuệ tập thể, đề cao trách nhiệm cá nhân, dám nghĩ, dám làm, tích cực đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp cho phù hợp với nhận thức của bộ đội và sự phát triển của tình hình nhiệm vụ.

Bốn là, xây dựng đội ngũ chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị các cấp vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ.

Đội ngũ chính ủy, chính trị viên, cán bộ chính trị và cơ quan chính trị các cấp là lực lượng nòng cốt, trực tiếp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội. Bởi vậy, chất lượng, hiệu quả tiến hành công tác đảng, công tác chính trị phụ thuộc rất lớn vào số lượng, chất lượng của đội ngũ này. Để xây dựng đội ngũ chính ủy, chính trị viên đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 51/NQ-TW, ngày 20/7/2005 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam”. Trước mắt, cần rà soát về số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị trong toàn quân để có kế hoạch bố trí, sắp xếp cho phù hợp với biên chế, nhất là các đơn vị biên giới, hải đảo, những đơn vị đủ quân, mới thành lập; không để thiếu chính trị viên ở đơn vị cơ sở; nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ chính trị trong các nhà trường Quân đội; gắn đào tạo với sử dụng, đào tạo tại trường với bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực lãnh đạo, quản lý, tiến hành công tác đảng, công tác chính trị, phương pháp, kinh nghiệm giải quyết vấn đề phức tạp nảy sinh trong thực tiễn. Quan tâm, chăm lo xây dựng cơ quan chính trị các cấp vững mạnh; nâng cao chất lượng nghiên cứu, tham mưu, đề xuất, giúp cho cấp ủy, chính trị viên, người chỉ huy lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành hoạt động công tác đảng, công tác chính trị có nền nếp, đạt hiệu quả thiết thực.

Năm là, phát huy sức mạnh tổng hợp để nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ.

Công tác đảng, công tác chính trị trong Quân đội nhân dân Việt Nam bao gồm nhiều mặt công tác, nhiều hoạt động, với nhiều tổ chức, lực lượng tham gia, nhưng mỗi tổ chức, lực lượng đều có chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt động khác nhau, nên cần có sự phối hợp, hỗ trợ trong hoạt động, tạo sức mạnh tổng hợp để nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ. Mặt khác, cần quan tâm đảm bảo vật tư, kỹ thuật, kinh phí; đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động các thiết chế văn hóa ở cơ sở; bảo đảm tốt trang bị, phương tiện phục vụ hoạt động công tác đảng, công tác chính trị. Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện, vận hành có hiệu quả các quy chế, cơ chế phối hợp giữa Quân đội với các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương. Coi trọng công tác sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm trong từng nhiệm vụ, từng giai đoạn nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Nâng cao hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ là một nội dung cơ bản nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trong sự nghiệp tăng cường, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Trung tướng ĐỖ CĂN
Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam