Hội nghị Cấp cao Diễn đàn hợp tác Á-Âu lần thứ 10 (ASEM 10) vừa kết thúc sau 2 ngày (16 + 17-10 -2014) tại Mi-lan (I-ta-li-a). Hội nghị đã thông qua Tuyên bố Chủ tịch với nhiều quyết định quan trọng. Các nhà Lãnh đạo thông qua 27 sáng kiến mới do các thành viên đề xuất và thành lập 16 Nhóm hợp tác chuyên ngành nhằm hiện thực hóa các định hướng hợp tác trong giai đoạn 2014-2016. Trong 27 sáng kiến, có ba sáng kiến của Việt Nam “Hội thảo ASEM về quản lý bền vững nguồn nước nhằm bảo đảm an ninh lương thực”, “Tuần lễ thanh niên ASEM: Hành động mạnh mẽ hơn nhằm giải quyết thách thức về không đói nghèo” và “Hội nghị về kỹ năng xanh hướng tới tăng trưởng toàn diện và bền vững”. Những sáng kiến có giá trị thiết thực của Việt Nam đã được Hội nghị đánh giá cao và nhiều thành viên tham gia đồng bảo trợ.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề xuất ASEM cần tiếp tục nâng cao vai trò và cùng nỗ lực củng cố các cơ chế đối thoại và hợp tác khu vực, liên khu vực và toàn cầu; tăng cường các biện pháp ngoại giao phòng ngừa, góp phần hình thành một cấu trúc an ninh bền vững, minh bạch, có khả năng đáp ứng thay đổi của tình hình và bảo đảm lợi ích của tất cả các quốc gia. Thủ tướng bày tỏ quan ngại đặc biệt của Việt Nam về những diễn biến nghiêm trọng, vi phạm luật pháp quốc tế gần đây tại Biển Đông. Thủ tướng khẳng định Việt Nam luôn kiên định và nhất quán cùng các thành viên ASEAN và cộng đồng quốc tế, trong đó có các thành viên ASEM, thúc đẩy đối thoại và thực hiện mọi nỗ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế nhằm duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không và cùng hợp tác phát triển ở Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương. Cần phải kiềm chế, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, không để tái diễn các hành động gây căng thẳng, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS, thực hiện nghiêm chỉnh và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên (DOC) và cùng nhau xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Việt Nam nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình và sẽ tiếp tục cùng các thành viên ASEM đóng góp tích cực và có trách nhiệm vào việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở Đông Nam Á cũng như ở hai châu lục Á - Âu và trên toàn thế giới.
Tiếp tục các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEM lần thứ 10, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã có các cuộc gặp với Tổng thống Thụy Sỹ, Tổng thống Pháp, Thủ tướng Lúc-xăm-bua, Thủ tướng Ba Lan, Thủ tướng I-ta-li-a, Thủ tướng Thụy Điển, Thủ tướng Phần Lan, Thủ tướng Ai-len.... Bên lề Hội nghị Cấp cao ASEM 10, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cũng có các cuộc tiếp xúc với Tổng thống Mông Cổ, Tổng thống Bun-ga-ri, Thủ tướng Na Uy, Thủ tướng Hung-ga-ri , Tổng thống Mi-an-ma, Thủ tướng Thái Lan… Tại các cuộc gặp, các bên đã trao đổi những biện pháp thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với các nước trong thời gian tới. Cũng tại Trung tâm Hội nghị Mi-lan, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã có các cuộc tiếp xúc với lãnh đạo các nước Ca-dắc-xtan, Hà Lan, Xlô-ven-ni-a, Ô-xtrây-li-a.
Trước đó, trong chuyến thăm chính thức CHLB Đức, tại chương trình nghị sự với Thủ thướng Đức An-giê-la Méc-ken (Angela Merkel), những vấn đề được đề cập đến bao gồm hợp tác kinh tế, văn hóa giữa hai nước, tăng đầu tư vào Việt Nam, ủng hộ Việt Nam trong đàm phán Hiệp định thương mại tự do EU- Việt Nam (EVFTA), đặc biệt Đức ủng hộ lập trường của Việt Nam trong giải quyết tranh chấp trên Biển Đông.
Tại Trung tâm Hội nghị Mi-lan, Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn và Quốc vụ khanh Ru-ma-ni Ca-rơ-men Bu-rơ-la-cu đã chứng kiến Lễ ký Bản ghi nhớ về hợp tác giữa UBND tỉnh Bến Tre (Việt Nam) và Hội đồng tỉnh Tun-chê-a (Ru-ma-ni). Hai bên sẽ hợp tác triển khai các dự án trong khuôn khổ kế hoạch hợp tác Mê Công - Đa-nuýp của ASEM, do các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và EU điều phối với sự hỗ trợ của EU về quản lý nguồn nước, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, các vấn đề môi trường xuyên quốc gia, du lịch sinh thái… Đây là hoạt động hợp tác cấp địa phương đầu tiên của Việt Nam với một nước thành viên EU trong khuôn khổ hợp tác liên tiểu vùng của ASEM.
Truyền thông nhiều nước châu Âu đã đưa tin, bài về tình hình, khả năng hợp tác phát triển trong nhiều lĩnh vực với Việt Nam, về những thách thức an ninh ở khu vực châu Á được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề cập tại một diễn đàn do Viện Kô-rbơ phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Đức tổ chức và quan điểm của Việt Nam trong vấn đề này. Trong đó, các báo đều nhấn mạnh phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về tầm quan trọng của việc giải quyết xung đột trên cơ sở luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hiệp quốc. Liên quan vấn đề này, hãng tin Đức DPA dẫn lời Thủ tướng Đức An-giê-la Méc-ken kêu gọi giải quyết hòa bình những căng thẳng trên Biển Đông, khẳng định tự do hàng hải là lợi ích của Đức.
Diễn đàn ASEM tiếp tục là một cơ chế hợp tác quan trọng ở tầm liên khu vực để thúc đẩy các lợi ích, quan tâm về kinh tế, phát triển và an ninh cũng như nâng cao vị thế của nước ta. Những cuộc tiếp xúc, trao đổi, những văn bản được ký kết giữa Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam và các nước đã mở ra khả năng hợp tác mới. Đó là những cơ hội đầy tiềm năng để các bộ, ngành, địa phương tận dụng thực hiện mục tiêu giai đoạn phát triển cao hơn.
Nguyễn Hoàng Giang