Sáng 18-7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trung ương Hội Hữu nghị Việt Nam - Lào và TP. Hà Nội phối hợp tổ chức trọng thể Lễ mít tinh kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và 35 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tới dự và đọc diễn văn kỷ niệm. Tạp chí Xây dựng Đảng trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư.
"Thưa các vị đại biểu, các vị khách quý,
Thưa các đồng chí Lào và Việt Nam,
Hôm nay, chúng ta vui mừng họp mặt tại đây để trọng thể kỷ niệm hai sự kiện lịch sử vô cùng quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Lào; đó là 50 năm ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao và 35 năm Ngày ký kết Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam.
Trong ngày vui chung của hai dân tộc Việt Nam và Lào, chúng ta hết sức vui mừng được chào đón đoàn đại biểu cấp cao của Đảng và Nhà nước Lào anh em do đồng chí Bun-nhăng Vo-la-chít, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào dẫn đầu sang thăm hữu nghị chính thức Việt Nam và tham dự Lễ mít tinh trọng thể này, mang đến cho Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam những tình cảm hữu nghị thân thiết và nồng thắm. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, tôi xin gửi tới đồng chí Bun-nhăng Vo-la-chít, các đồng chí Lào có mặt tại đây, và qua các đồng chí, trân trọng gửi tới các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, cùng toàn thể nhân dân Lào anh em những lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Việt Nam và Lào là hai nước láng giềng thân thiết, núi liền núi, sông liền sông, nhân dân hai nước vốn có mối quan hệ hữu nghị truyền thống, gắn bó từ lâu đời và ngày càng phát triển. Đặc biệt là từ khi có sự ra đời và lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, sau này là Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào, mối quan hệ đó đã được nâng lên về chất; hai dân tộc Việt Nam và Lào đã cùng nhau chia ngọt, sẻ bùi, xây đắp nên mối tình hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện, trở thành tài sản chung vô giá và là nhân tố cực kỳ quan trọng bảo đảm cho sự thành công của cách mạng mỗi nước.
Cách đây 50 năm, vào ngày 05-9-1962, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam và Lào bước vào giai đoạn khó khăn, ác liệt, và nhất là sau Hiệp định Giơnevơ năm 1962 về Lào - một thắng lợi quan trọng có ý nghĩa chiến lược về chính trị, quân sự, ngoại giao của cách mạng Lào, hai nước Việt Nam và Lào chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Đây là sự kiện lịch sử trọng đại, đánh dấu một giai đoạn mới, khẳng định sự gắn bó vận mệnh của hai dân tộc trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Sau khi hai nước được giải phóng hoàn toàn vào năm 1975, mối quan hệ Việt Nam - Lào tiếp tục được phát triển toàn diện và ngày càng đi vào chiều sâu. Sự kiện quan trọng đánh dấu sự tăng cường mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào trong thời kỳ mới là việc hai nước ký kết Hiệp ước hữu nghị và hợp tác vào ngày 18-7-1977, trong đó nhấn mạnh: "Mối quan hệ đặc biệt và liên minh cùng chiến đấu Việt Nam - Lào không gì có thể lung lay được về tình cảm đồng chí vĩ đại giữa hai Đảng đã từng trải qua biết bao thử thách trong thời gian dài hơn mấy chục năm đồng cam cộng khổ, cùng chiến đấu và cùng đánh thắng giặc ngoại xâm, hợp tác giúp đỡ nhau trong việc xây dựng đất nước. Đó là truyền thống vô cùng quý báu, là sức mạnh chiến thắng của hai Đảng, hai dân tộc,...".
Kể từ ngày Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Lào được ký kết đến nay, thế giới đã và đang đổi thay nhanh chóng, đời sống quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, nhưng mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào do Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Chủ tịch Cay-xỏn Phôm- vi-hản và Chủ tịch Xu-pha-nu-vông kính mến đặt nền móng xây dựng và được các thế hệ lãnh đạo kế tiếp của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước dày công vun đắp, tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ, ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực, với nhiều hình thức hợp tác phong phú, đa dạng trên cả kênh Đảng, Nhà nước và nhân dân; cả ở cấp Trung ương và địa phương; cả hợp tác song phương và đa phương. Cơ chế gặp gỡ cấp cao giữa hai Đảng, hai nước đã tạo điều kiện tăng cường mối quan hệ gắn bó, tin cậy và phối hợp chặt chẽ các vấn đề có tính chiến lược cũng như xử lý những tình huống mới nảy sinh. Hợp tác về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học - kỹ thuật đã thu được nhiều kết quả tích cực, bổ sung những lợi thế cho nhau trong quá trình đổi mới và phát triển. Hợp tác an ninh, quốc phòng và đối ngoại tiếp tục được tăng cường, ngày càng chặt chẽ, đi vào thực chất, bảo đảm ổn định chính trị xã hội và sự phát triển của mỗi nước, nâng cao vị thế quốc tế của hai nước và góp phần tích cực vào việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở Đông Nam Á và trên thế giới.
Nhìn lại chặng đường cách mạng đã qua, vui mừng và tự hào về những thắng lợi vẻ vang của nhân dân hai nước đã giành được, chúng ta càng vui mừng và tự hào về mối quan hệ mẫu mực, vô cùng trong sáng, rất mực thủy chung giữa hai Đảng, hai nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Lào. Đó là mối quan hệ không giống bất cứ mối quan hệ nào trong lịch sử thế giới đương đại, được xây đắp và nuôi dưỡng, phát triển bằng công sức, mồ hôi, xương máu của nhiều thế hệ cách mạng Việt Nam và Lào trong suốt chiều dài lịch sử. Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn nhận thức sâu sắc rằng, mỗi thắng lợi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như mỗi thành tựu trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước ngày nay đều gắn liền với sự đoàn kết, ủng hộ, giúp đỡ quý báu, chí tình, chí nghĩa và có hiệu quả của Đảng, Nhà nước và nhân dân các dân tộc Lào. Là người đồng chí, anh em thân thiết, chúng ta hết sức vui mừng và tự hào về những thành tựu to lớn, toàn diện của Đảng, Nhà nước và nhân dân Lào đã giành được trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của mình. Trong điều kiện có nhiều khó khăn, thách thức, nhân dân Lào anh em, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Nhân dân cách mạng Lào, đã phát huy truyền thống anh hùng, giành được nhiều thành tựu to lớn, rất đáng khâm phục trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng, cải thiện đời sống nhân dân, nâng cao vị thế trên trường quốc tế.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Hiện nay, hai nước Việt Nam và Lào đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; nhân dân hai nước đang triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội của mỗi Đảng và cùng nhau phấn đấu xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam, đất nước Lào giàu mạnh; nhân dân hai nước có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, góp phần tích cực vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới. Hơn bao giờ hết chúng ta cần tiếp tục củng cố, tăng cường và phát triển hơn nữa mối quan hệ đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam và Lào, coi đây là lẽ sống, là nghĩa tình trước sau như một, dù gian nan nguy hiểm đến đâu cũng không hề lay chuyển. Chúng ta nguyện giữ gìn và bảo vệ mối quan hệ đặc biệt Việt - Lào như giữ gìn và bảo vệ con ngươi của mắt mình; quyết tâm cùng với Đảng, Nhà nước và nhân dân Lào anh em phát triển, làm phong phú, sâu sắc thêm và thúc đẩy mạnh mẽ, ngày càng đi vào chiều sâu, coi đây là tài sản thiêng liêng vô giá, cần trao truyền lại cho các thế hệ mai sau.
Chúng ta tin tưởng vững chắc rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào, mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam mãi mãi sẽ được các thế hệ nhân dân hai nước giữ gìn và phát triển trên con đường tiến tới phồn vinh và hạnh phúc, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước. Nhân sự kiện trọng thể này, chúng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Nhà nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào và toàn thể nhân dân Lào anh em luôn dành cho cách mạng Việt Nam sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu, chí tình, chí nghĩa và có hiệu quả to lớn. Chúng tôi chân thành chúc nhân dân Lào anh em, dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân cách mạng Lào do đồng chí Chum-ma-ly Xay-nha-xỏn đứng đầu, tiếp tục phát huy mạnh mẽ tinh thần cách mạng kiên cường, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện thắng lợi những mục tiêu, nhiệm vụ do Đại hội lần thứ IX của Đảng và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm lần thứ VII đã đề ra, xây dựng thành công đất nước Lào hòa bình, độc lập, dân chủ và phồn vinh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Chúc tình hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.
Chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và toàn thể các đồng chí Việt Nam và Lào sức khỏe, hạnh phúc và tiếp tục góp phần vào sự phát triển mối quan hệ đoàn kết đặc biệt giữa hai Đảng, hai nước.
Xin cảm ơn các đồng chí và các bạn".