Một nội dung quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy và chi bộ là thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình (TPB và PB) một cách tự giác, thường xuyên. Hay nói cách khác, chất lượng sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt cấp ủy được thể hiện trên nhiều mặt, nhưng quan trọng và rõ nhất là thái độ tự giác kiểm điểm, đánh giá đúng thực chất tình hình ưu điểm, khuyết điểm của tập thể cấp ủy, chi bộ và trách nhiệm của mỗi cá nhân cấp ủy viên, mỗi đảng viên. Qua đó, giúp cấp ủy và chi bộ sớm phát hiện những ưu điểm để phát huy; kịp thời khắc phục những khuyết điểm trong lãnh đạo của cấp ủy, của chi bộ và cán bộ, đảng viên, nhất là những cấp ủy viên là cán bộ chủ chốt. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho họ phát huy tinh thần dân chủ, rèn luyện và nâng cao tính tự giác, ý thức trách nhiệm của người đảng viên cộng sản. Trên cơ sở đó, góp phần đưa TPB và PB thực sự trở thành một nội dung thường xuyên trong sinh hoạt cấp ủy và chi bộ; làm cho TPB và PB đúng với ý nghĩa là quy luật phát triển của Đảng, thước đo trình độ dân chủ trong sinh hoạt đảng và ý thức trách nhiệm của Đảng với nhân dân.
Do đó, sinh hoạt cấp ủy và chi bộ cần được tổ chức chu đáo, chặt chẽ; các vấn đề về nội dung được đưa ra bàn thảo công khai, thẳng thắn, dân chủ và với tinh thần trách nhiệm cao, mọi đảng viên được quyền phát biểu hết ý kiến, phản ánh không chỉ tâm tư, nguyện vọng của mình mà của cả quần chúng với chi bộ. Các ý kiến của đảng viên cần được chi ủy tôn trọng, tiếp thu và xem xét trước khi đưa ra quyết định. Được như vậy thì mức độ dân chủ trong sinh hoạt chi bộ càng được mở rộng, phát huy; tính đảng trong TPB và PB ngày cảng được nâng cao. Chúng ta đều biết, một trong những biểu hiện sức mạnh và tác dụng của TPB và PB là dân chủ, công khai và minh bạch.
Cần thông qua phát huy dân chủ trong sinh hoạt cấp ủy và sinh hoạt chi bộ, làm cho mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt nhận thức rõ quyền và nghĩa vụ của mình trong sinh hoạt đảng; thấy rõ việc thực hiện tốt dân chủ trong sinh hoạt đảng là cơ sở để nâng cao tính đảng. Càng mở rông dân chủ càng phải giữ vững nguyên tắc, nhất là những nguyên tắc tập trung dân chủ, TPB và PB và nguyên tắc đoàn kết thông nhất… Trong Di chúc của Người, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Trong Đảng thực hành dân chủ rông rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh TPB và PB là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng”. Cho nên, cấp ủy, tổ chức đảng đồng thời với nhận thức đúng, có trách nhiệm cao thì phải xem mở rộng dân chủ và đề cao TPB và PB là nhân tố quan trọng bảo đảm nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy và chi bộ, thể hiện năng lục lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều cấp ủy, chi bộ chưa thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt cấp ủy và chi bộ, buông lỏng công tác giáo dục, rèn luyện đảng viên; chất lượng và nội dung sinh hoạt đảng còn nghèo nàn; dân chủ trong sinh hoạt đảng, tinh thần TPB và PB chưa được coi trọng đã hạn chế đến năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng.
Để nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy, chi bộ, thực hiên nghiêm túc chế độ TPB và PB, cần tập trung một số vấn đề sau:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên
Thường xuyên giáo dục cho cán bộ đảng viên, nhất là với cán bộ chủ chốt nhận thức đúng đắn với ý thức trách nhiệm cao việc giữ vững và thực hiện nền nếp chế độ sinh hoạt cấp ủy và chi bộ theo quy định của Điều lệ Đảng và quy chế làm việc của cấp ủy; thấy rõ sự cần thiết phải tăng cường TPB và PB trong sinh hoạt cấp ủy, sinh hoạt chi bộ để mọi người thông nhất tư tưởng và hành động, khắc phục những biểu hiện buông lỏng sinh hoạt đảng, coi nhẹ TPB và PB.
Thứ hai, phải chuẩn bị kỹ nội dung sinh hoạt
Cấp ủy, trước hết là bí thư cấp ủy phải chuẩn bị chu đáo các mặt, nhất là chọn đúng nội dung của kỳ sinh hoạt. Bởi đây là khâu quan trọng quyết định chất lượng và hiệu quả sinh hoạt cấp ủy và chi bộ. Phải trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ lãnh đạo của tổ chức đảng và từ đặc điểm cụ thể của địa phương, đơn vị, những vấn đề đang đặt ra cần tập trung lãnh đạo trong thực hiện nhiệm vụ chính trị về kinh tế - xã hội, trật tự, trị an; từ tình hình công tác xây dựng tổ chức đảng, công tác lãnh đạo chính quyền vả vận động quần chúng để chọn và quyết định cụ thể những nội dung sinh hoạt cho phù hợp. Những quyết định đó phải đảm bảo đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của tình hình, nguyện vọng và mong muốn của đảng viên và nhân dân.
Cùng với đó, việc tổ chức học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên, thông tin tình hình thời sự, chính sách mới cũng là những nội dung cần thiết, làm phong phú nội dung, nâng cao tính chính trị của sinh hoạt đảng.
Thứ ba, mở rộng dân chủ đi đôi với đề cao TPB và PB
Để thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, một trong những nhân tố quan trọng bảo đảm nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, trước hết cần mở rộng dân chủ trong nội bộ Đảng, nhằm phát huy mọi tiềm năng, trí tuệ và sức sáng tạo của cán bộ, đảng viên quần chúng trong đơn vị, tạo điều kiện để họ tham gia xây dựng chủ trương, phương hướng, nhiệm vụ và những giải pháp lãnh đạo của cấp ủy, của chi bộ nhằm nâng cao hiệu quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị. Bên cạnh đó phải tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng; từng cấp ủy viên, từng đảng viên trong chi bộ phải chấp hành nghiêm chinh các nguyên tắc, chế độ sinh hoạt đảng, các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên và nghị quyết của chi bộ, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của người đảng viên trên vị trí công tác của mình.
Đồng thời, cấp ủy cần làm tốt việc thu thập thông tin về ưu khuyết điểm trong lãnh đạo của chi bộ, của cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ chủ chốt để định hướng và tổ chức thực hiện TPB và PB trong mỗi kỳ sinh hoạt. Cần tạo không khí cởi mở, chân tình và khích lệ mọi người phát huy được tính chủ động, dân chủ, mạnh dạn góp ý, PB sự lãnh đạo của cấp ủy, chi bộ cũng như TPB và PB lẫn nhau một cách thẳng thắn, mang tính xây dựng cao, giúp nhau cùng tiến bộ.
Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI): “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” đã nêu bốn nhóm giải pháp quan trọng đối với công tác xây dựng đảng, trong đó nhóm giải pháp về TPB và PB, nêu cao tính tiền phong gương mẫu của cấp trên có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Vì vậy, nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp ủy và chi bộ gắn với thực hiện tốt chế độ TPB và PB là thiết thực quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4, góp phần xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh.
Nguyễn Tùng Lâm
Trường Chính trị tỉnh Bình Định