Thực hiện Kết luận số 80-KL/TW, ngày 29-7-2010 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW, ngày 23-11-1996 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng, phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước (DNNKVNN), Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Dương đã nghiêm túc quán triệt, triển khai thực hiện trong toàn tỉnh và chỉ đạo các huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc và các ban cán sự đảng, đảng đoàn phổ biến, quán triệt kết luận của Ban Bí thư đến tận cơ sở; tiến hành tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình số 51-CTr/TU, ngày 6-11-2007 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về xây dựng, phát triển tổ chức đảng trong các DNNKVNN đến năm 2010 để tiếp tục tổ chức triển khai phù hợp với tinh thần Kết luận số 80-KL/TW. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có Chương trình số 13-CTr/TU, ngày 27-5-2011 về xây dựng, phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong các DNNKVNN, giai đoạn 2011-2015; chọn giải pháp chính là, tập trung đẩy mạnh củng cố, phát triển tổ chức đoàn thể, tạo cơ sở, nền tảng cho công tác phát triển đảng viên, tổ chức đảng; chú trọng chất lượng, không chạy theo số lượng. Ban Thường vụ Tỉnh uỷ quyết định thành lập Ban chỉ đạo của tỉnh do đồng chí Phó Bí thư Thường trực làm Trưởng Ban; đồng thời chỉ đạo các huyện, thị, thành ủy, hai đảng ủy khối, Liên đoàn Lao động, Tỉnh Đoàn, Hội liên hiệp Phụ nữ tỉnh thành lập ban chỉ đạo, xây dựng chương trình, kế hoạch tổ chức thực hiện chương trình.

Nhờ những biện pháp chỉ đạo tập trung, từ tháng 10-2010 đến 2-2016, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp đã thành lập mới 17 tổ chức đảng, kết nạp 228 đảng viên trong DNNKVNN, vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Khối Doanh nghiệp đề ra. Riêng năm 2015, toàn Đảng bộ kết nạp 219 đảng viên mới, công nhận đảng viên chính thức cho 237 đảng viên dự bị. Tính đến nay, toàn Đảng bộ có 3.278 đảng viên đang sinh hoạt tại 75 TCCSĐ trong khối. Qua 4 năm thực hiện Chương trình 13-CTr/TU của Tỉnh ủy (1-1-2011), Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Khối Doanh nghiệp đã thành lập mới 47 tổ chức đoàn, hội với 4.024 đoàn viên, hội viên trong các DNNKVNN.

Nhiều tổ chức đảng trong các DNNKVNN đã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ; từng bước thể hiện vai trò lãnh đạo đảng viên, các tổ chức đoàn thể trong doanh nghiệp; duy trì nền nếp trong sinh hoạt định kỳ, nỗ lực nâng cao chất lượng sinh hoạt. Một số tổ chức đảng quan tâm và thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và làm tốt công tác phát triển đảng viên. Chất lượng tổ chức đảng và đảng viên tiếp tục có bước chuyển biến tích cực. Cấp uỷ đảng kịp thời phổ biến, quán triệt các nghị quyết, chỉ đạo của cấp uỷ cấp trên đến đảng viên, phối hợp các tổ chức chính trị - xã hội trong doanh nghiệp lãnh đạo đảng viên, đoàn viên gương mẫu trong lao động, sinh hoạt, chấp hành tốt pháp luật và các quy định của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, việc xây dựng, phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong các DNNKVNN ở Bình Dương vẫn còn nhiều khó khăn, chưa đáp ứng yêu cầu. Số DNNKVNN có tổ chức đảng chỉ chiếm 0,36% tổng số doanh nghiệp. Vẫn còn nhiều tổ chức đảng chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của mình. Còn một bộ phận doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, chưa quan tâm, tạo điều kiện cho tổ chức đảng hoạt động. Thậm chí, có chi bộ được thành lập nhưng không được mang tên doanh nghiệp; đảng viên phải đi nơi khác để sinh hoạt chi bộ vì chủ doanh nghiệp không đồng ý. Do lo ngại bị phân biệt đối xử, không ít đảng viên đang làm việc trong doanh nghiệp không muốn công khai mình là đảng viên; một số đảng viên có tư tưởng an phận, chưa thể hiện vai trò, trách nhiệm của đảng viên. Không ít tổ chức đảng trong DNNKVNN chưa đổi mới phương thức hoạt động, phương thức lãnh đạo, do đó chưa phát huy được vai trò hạt nhân chính trị trong lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ xây dựng, phát triển đảng cũng như nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Công tác tuyên truyền, vận động phát triển đảng trong doanh nghiệp hiệu quả còn thấp. Sự phối hợp giữa cấp uỷ và các tổ chức hội, đoàn thể trong phát triển đoàn viên, hội viên kết hợp với phát triển đảng chưa chặt chẽ…

Từ những cách làm thành công và chưa thành công, thực tiễn xây dựng tổ chức đảng trong DNNKVNN ở Bình Dương rút ra một số kinh nghiệm sau:

Một là, cần tạo được sự thống nhất trong nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên về nhiệm vụ xây dựng, phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong các DNNKVNN, coi đây là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa chiến lược của Đảng. Các cấp ủy đảng, chính quyền, BCH đoàn thể các cấp cần có hình thức tuyên truyền thiết thực, hiệu quả để cán bộ, đảng viên trong đảng bộ nắm được quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là chủ trương về phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong DNNKVNN. Thông qua các tổ chức, đoàn thể, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, ý thức giai cấp, lòng tự trọng dân tộc cho đội ngũ công nhân và người lao động. Tạo nguồn cho công tác phát triển đảng viên, phát triển TCCSĐ. Sử dụng có hiệu quả các phương tiện báo, đài, các ấn phẩm chuyên ngành trong tuyên truyền, giáo dục ý thức chính trị cho đội ngũ đảng viên, đoàn viên, hội viên, công nhân trong các DNNKVNN.

Hai là, tăng cường tiếp xúc, tuyên truyền để chủ doanh nghiệp hiểu rõ chủ trương và lợi ích của xây dựng tổ chức đảng, đoàn thể tại doanh nghiệp. Ban thường vụ các huyện, thị, thành ủy, đảng uỷ cần chỉ đạo các cơ quan tham mưu phối hợp với các đơn vị có liên quan, tiến hành khảo sát, nắm tình hình các DNNKVNN; tăng cường tiếp xúc, tuyên truyền để chủ doanh nghiệp hiểu rõ chủ trương, lợi ích của việc xây dựng tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp. Một số đồng chí lãnh đạo địa phương đã trực tiếp tham gia vào công tác tiếp xúc, tuyên truyền cho chủ doanh nghiệp thấy được lợi ích của việc thành lập tổ chức chính trị - xã hội trong doanh nghiệp và cho thấy có hiệu quả tốt như ở Bến Cát, Thuận An, Dĩ An, Đảng uỷ Khối Doanh nghiệp…

Ba là, có giải pháp phù hợp và bước đi cụ thể trong tạo nguồn, phát triển đảng viên, tổ chức đảng. Việc bồi dưỡng đối tượng phát triển đảng viên, xây dựng tổ chức đảng cần tuân thủ đầy đủ các quy định, thủ tục, nhưng cách làm cần linh hoạt cho phù hợp đặc điểm, điều kiện làm việc, sinh hoạt của công nhân, người lao động, không thể áp dụng như với công chức, viên chức. Trong quá trình thực hiện, một số đơn vị trong tỉnh đã có những bước đi cụ thể và giải pháp phù hợp để tạo nguồn phát triển đảng viên, tổ chức đảng. Nhiều cấp ủy cấp trên cơ sở đã quan tâm lãnh đạo, hướng dẫn, hỗ trợ nghiệp vụ công tác đảng và công tác bồi dưỡng cấp uỷ; chỉ đạo trung tâm bồi dưỡng chính trị tổ chức các lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng có thời gian học phù hợp với công nhân, lao động, như bố trí học vào ngày thứ 7, chủ nhật. Qua đó, giúp các đối tượng yên tâm tham gia học tập; phối hợp với công đoàn, đoàn thanh niên tổ chức lễ kết nạp đảng viên kết hợp trong một hoạt động văn hóa, thể thao của lao động doanh nghiệp để vừa bảo đảm sự trang trọng, vừa tác động đến quần chúng về vinh dự được vào Đảng...

Bốn là, chỉ thành lập tổ chức đảng khi đã phát triển được lực lượng đảng viên có uy tín, năng lực trong doanh nghiệp. Kinh nghiệm cho thấy nếu các đảng viên đó chỉ là bảo vệ, lái xe, tạp vụ thì chưa nên vội thành lập tổ chức đảng, vì như vậy vị thế, vai trò của tổ chức đảng rất hạn chế. Cấp ủy phải thực sự có tiếng nói trong doanh nghiệp; đảng viên phải là mẫu mực được quần chúng tin yêu thì tổ chức đảng mới thể hiện được vai trò, mới có khả năng lãnh đạo người lao động, tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động. Đồng thời, cấp ủy đảng mới tham mưu, tư vấn, đóng góp cho doanh nghiệp và vận động, thuyết phục chủ doanh nghiệp phối hợp trong công tác xây dựng đảng và phát triển đảng viên, chăm lo và bảo vệ lợi ích cho công nhân lao động. Trong trường hợp lực lượng đảng viên còn quá mỏng và hạn chế, có thể tạm thời giới thiệu số đảng viên này sinh hoạt ở các tổ chức đảng khác, để bồi dưỡng thêm về lý luận và kỹ năng công tác xây dựng đảng, đồng thời phát triển thêm đảng viên là người lao động giỏi, người quản lý có uy tín. Có thể tăng cường đảng viên dự nguồn cấp ủy trong các doanh nghiệp đang sinh hoạt chung với Đảng ủy Công đoàn Khu công nghiệp sang để lập tổ chức đảng trong doanh nghiệp.

Năm là, xây dựng và phát huy vai trò của công đoàn và các đoàn thể trong doanh nghiệp để chăm lo, bảo đảm lợi ích của người lao động và làm cơ sở phát triển đảng viên. Thường xuyên nắm chắc tình hình doanh nghiệp và lao động để làm cơ sở chỉ đạo phát triển đoàn viên, công đoàn cơ sở; đổi mới phương thức tập hợp, tuyên truyền để thu hút công nhân, viên chức, lao động. Trong sinh hoạt đoàn, hội cần đề cao tính nguyên tắc, nhưng không cứng nhắc. Lãnh đạo công đoàn và các đoàn thể trong doanh nghiệp tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực, để nâng cao năng suất lao động, nâng cao đời sống người lao động, qua đó tiếp cận chủ doanh nghiệp, vận động, thuyết phục chủ doanh nghiệp ủng hộ chủ trương, nghị quyết của Đảng.

ThS. Cù Huy Khang
Khoa Xây dựng Đảng - Học viện Chính trị Khu vực II