Đắk Lắk là tỉnh miền núi, có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế - chính trị, quốc phòng - an ninh của khu vực Tây Nguyên. Đảng bộ tỉnh hiện có 22 đảng bộ trực thuộc, trong đó 13 đảng bộ huyện, 1 thành phố, 1 thị xã; 2 đảng bộ khối; 4 đảng bộ lực lượng vũ trang và 1 Đảng bộ cơ sở trường Đại học Tây Nguyên; với 801 tổ chức cơ sở đảng (384 đảng bộ và 417 chi bộ); có 4 đảng bộ bộ phận và có 5.197 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở; tổng số đảng viên của tỉnh là 64.358 đồng chí.
Thực hiện Chỉ thị 36-CT/TW ngày 30-5-2014 của Bộ Chính trị; Hướng dẫn số 26-HD/BTCTW ngày 18-8-2014 của Ban Tổ chức Trung ương; Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Lắk đã ban hành Kế hoạch số 93-KH/TU ngày 27-8-2014 về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.
Để chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt đại hội đảng bộ các cấp, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã phân công các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, các đồng chí Tỉnh ủy viên theo dõi địa bàn, các ban của Tỉnh ủy đã thường xuyên theo dõi, nắm sát tình hình ở các đảng bộ trực thuộc để hướng dẫn và chỉ đạo giải quyết kịp thời những vướng mắc nảy sinh; thành lập 4 tổ công tác duyệt nội dung đại hội đảng đối với các đảng bộ trực thuộc tỉnh; thông báo phân bổ đại biểu tham dự Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI cho các đảng bộ trực thuộc...
Căn cứ vào tình hình thực tiễn của mỗi địa phương, đơn vị; Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thông báo lịch đại hội nhiệm kỳ 2015-2020 cho các đảng bộ trực thuộc. Ban Thường vụ Tỉnh ủy chọn Đảng bộ huyện Buôn Đôn làm đơn vị thực hiện thí điểm đại hội bầu trực tiếp bí thư cấp ủy, tổ chức Đại hội Đảng bộ huyện từ ngày 1 đến ngày 3-7-2015 để các đảng bộ trên cơ sở tham dự, học tập, rút kinh nghiệm trong công tác chuẩn bị, tiến hành đại hội. Tính đến ngày 30-8-2015, 21/21 (đạt 100%) đảng bộ cấp trên cơ sở của tỉnh đã tiến hành đại hội xong, bảo đảm tiến độ kế hoạch đề ra; trong đó có 15 đảng bộ hoàn thành đại hội trong tháng 7-2015.
Các huyện ủy, thành ủy, thị ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy đã bám sát vào quy định, hướng dẫn của Trung ương và của Tỉnh ủy, chuẩn bị chu đáo các nội dung công việc trước và trong đại hội; Văn kiện trình đại hội của các đảng bộ đã có sự đầu tư về chiều sâu, bám sát được tình hình thực tế của địa phương, đơn vị. Nêu rõ những ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân; đề ra những chương trình trọng tâm, trọng điểm; có những giải pháp tích cực, cụ thể có tính khả thi cao để lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, xây dựng Đảng, lãnh đạo chính quyền, đoàn thể ở mỗi địa phương, đơn vị. Công tác nhân sự được chuẩn bị kỹ, chu đáo về mọi mặt, bảo đảm tiêu chuẩn, chất lượng, có số lượng và cơ cấu hợp lý, có tính kế thừa và phát triển.
Trước và trong đại hội ở một số đảng bộ huyện (Krông Pắk, Ea Súp, Krông Năng) đã có một số phần tử xấu đã tung tin, rải tờ rơi, nhắn tin vào điện thoại di động của đại biểu dự đại hội, bịa đặt một số nội dung xuyên tạc nhằm bôi nhọ, hạ uy tín và yêu cầu đại biểu không bỏ phiếu cho một số nhân sự (kể cả nhân sự tái cử và nhân sự dự kiến cơ cấu chức danh chủ chốt của huyện...). Tuy nhiên, các nội dung trên đã được cấp uỷ nắm bắt, kịp thời định hướng dư luận; đa số các đại biểu dự đại hội đã cảnh giác và cân nhắc kỹ trước khi bỏ phiếu nên công tác bầu cử tại đại hội cấp trên cơ sở cơ bản đạt yêu cầu đề ra.
Kết quả đại hội ở 21 đảng bộ cấp trên cơ sở đã bầu được 754 đồng chí cấp ủy viên, chiếm 95,44% so với số lượng cần bầu là 790 đồng chí; số lượng cấp ủy bầu thiếu là 36 đồng chí; số cấp ủy viên tái cử nhưng không trúng cử là 14 đồng chí, chiếm 1,77%. Trong tổng số cấp ủy được bầu có 540 đồng chí tái cử, chiếm 71,61%; dân tộc thiểu số: 121 đồng chí, chiếm 16,04%; nữ: 103 đồng chí, chiếm 13,66%. Về độ tuổi: dưới 30 là 7 đồng chí, chiếm 0,92%; từ 30 đến 35 là 41 đồng chí, chiếm 5,43%; từ 36 đến 40 là 83 đồng chí, chiếm 11,00%; từ 41 đến 45 là 130 đồng chí, chiếm 17,24%; từ 46 đến 50 là 175 đồng chí, chiếm 23.20%; từ 50 tuổi trở lên là 317 đồng chí, chiếm 42,04%; tuổi đời bình quân là 45,80 tuổi. Về trình độ chuyên môn: sau đại học là 54 đồng chí, chiếm 716%; đại học 639 đồng chí, chiếm 8447%. Về trình độ lý luận chính trị: Cử nhân (tương đương) là 37 đồng chí, chiếm 4,90%; cao cấp (tương đương) là 505 đồng chí, chiếm 66,97%; trung cấp (tương đương) là 158 đồng chí, chiếm 20,95%; sơ cấp (tương đương) là 22 đồng chí, chiếm 2,91%. Đại hội cũng đã bầu 223 đồng chí ủy viên ban thường vụ, 53 đồng chí phó bí thư và 20 đồng chí bí thư (không bầu chức danh bí thư Đảng ủy Quân sự tỉnh).
Nhìn chung, công tác bầu cử trong đại hội được các đảng bộ cấp trên cơ sở thực hiện bảo đảm quy trình. Những điểm mới được quy định trong quy chế bầu cử trong Đảng đều được thực hiện nghiêm túc, không có xảy ra sai phạm. Việc bầu đại biểu (kể cả đại biểu chính thức và dự khuyết) đi dự đại hội đại biểu đảng bộ cấp trên trực tiếp, bảo đảm đúng quy trình, thể hiện tinh thần dân chủ và trách nhiệm cao của đại hội.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, qua việc chuẩn bị và tiến hành đại hội cấp trên cơ sở vẫn còn một số tồn, tại hạn chế như: báo cáo chính trị của một số đảng bộ còn dàn trải, thiếu tính khái quát, chưa mạnh dạn chỉ ra những tồn tại, hạn chế; việc xác định mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu của nhiệm kỳ tới chưa thật sát, thiếu những giải pháp mang tính đột phá để phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương, đơn vị. Việc đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chưa sâu sắc, toàn diện. Báo cáo kiểm điểm của một số cấp ủy có nhiều nội dung trùng lắp với báo cáo chính trị, chưa thẳng thắn tự phê bình và phê bình; chưa thể hiện rõ vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chưa đi sâu phân tích làm rõ ưu điểm, khuyết điểm trong thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ; chưa chỉ rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan và trách nhiệm cá nhân đối với những tồn tại, hạn chế; chưa thể hiện rõ sự đổi mới phương pháp, phong cách làm việc của tập thể cấp ủy, các biện pháp cụ thể để khắc phục hạn chế, khuyết điểm đề cập chưa rõ. Việc ứng cử, đề cử tại đại hội còn quá ít (chỉ có 1 đảng bộ đề cử 1 nhân sự ngoài danh sách do cấp ủy triệu tập đại hội đề cử). Quá trình chuẩn bị nhân sự ở một số nơi do không nắm chắc tình hình cán bộ, chưa làm tốt công tác tư tưởng, chưa thật sự mở rộng dân chủ, còn có sự gò ép nên đã giới thiệu cả những đồng chí hạn chế về năng lực và uy tín vào nhân sự bầu cử, dẫn đến có trường hợp được cấp ủy triệu tập đại hội giới thiệu tham gia cấp ủy và dự kiến cơ cấu vào chức danh cán bộ chủ chốt khóa mới nhưng không trúng cử (có 02 phó bí thư huyện ủy tái cử nhưng không trúng cử và 14/554 cấp ủy viên tái cử nhưng không trúng cử).
Qua quá trình chỉ đạo và triển khai thực hiện đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở, nhiệm kỳ 2015-2020, Tỉnh ủy Đắk Lắk đã rút ra một số kinh nghiệm và đề ra một số nhiệm vụ cơ bản như sau:
Bài học kinh nghiệm:
Một là, việc xây dựng kế hoạch chỉ đạo phải hết sức cụ thể, khoa học, có tiến độ rõ ràng cho từng khâu, từng bước; thành lập được các tiểu ban, các tổ công tác để giúp cho cấp ủy trong công tác chỉ đạo, kịp thời tháo gỡ khó khăn, những vấn đề phát sinh trong quá trình chuẩn bị đại hội. Tỉnh ủy phải nắm chắc các quy trình, nguyên tắc; phải sâu sát, thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra trong quá trình chuẩn bị cho đến khi đại hội kết thúc, nhất là tham gia, góp ý chương trình đại hội, kịch bản điều hành công tác bầu cử; kịp thời nhắc nhở, đôn đốc việc thực hiện bảo đảm tiến độ và chỉ đạo, hướng dẫn, điều chỉnh khi có sai sót; cần quan tâm đến những đơn vị yếu kém, có nhiều khó khăn trong công tác cán bộ.
Hai là, cấp ủy cấp trên trực tiếp cần nắm chắc địa bàn, tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị và đánh giá đúng năng lực, những ưu điểm, hạn chế của cán bộ cấp dưới. Chỉ đạo công tác chuẩn bị đại hội phải toàn diện trong các nội dung, khắc phục tình trạng quá chú trọng vào công tác nhân sự, xem nhẹ việc chuẩn bị báo cáo chính trị của cấp mình và thảo luận, tham gia đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện cấp trên. Kịp thời nắm bắt, chỉ đạo giải quyết dứt điểm những đơn, thư tố cáo, khiếu nại; những vấn đề nổi cộm, bức xúc mà cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm. Kiểm tra làm rõ và có kết luận kịp thời đối với cán bộ có vấn đề về lịch sử chính trị; những nơi nội bộ mất đoàn kết phải chỉ đạo giải quyết dứt điểm, tạo sự thống nhất cao trước khi tổ chức đại hội.
Ba là, công tác chuẩn bị đại hội phải chu đáo, chặt chẽ từ khâu chuẩn bị văn kiện đại hội; công tác nhân sự; công tác tuyên truyền, cổ động trực quan… đến kịch bản điều hành đại hội, điều hành công tác bầu cử. Nội dung báo cáo chính trị phải thể hiện được tính tổng kết thực tiễn, khái quát cao; xác định phương hướng, nhiệm vụ cho phù hợp với tình hình địa phương, đơn vị, xác định rõ chỉ tiêu cơ bản, nhiệm vụ, giải pháp có tính đột phá. Công tác nhân sự phải được chuẩn bị kỹ lưỡng; thực hiện đầy đủ các bước quy trình từ khâu nhận xét, đánh giá; rà soát bổ sung quy hoạch; xây dựng phương án nhân sự cấp ủy cho đến công tác quán triệt, điều hành ứng cử, bầu cử tại đại hội.
Bốn là, các huyện ủy, thành ủy, thị ủy, đảng ủy trực thuộc cần phải quán triệt đầy đủ các chủ trương, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh ủy về công tác chỉ đạo, tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Bên cạnh đó, các cấp ủy đảng cần phải làm tốt công tác tuyên truyền về những thành tựu, kết quả đạt được của đảng bộ trong nhiệm kỳ qua; làm rõ những thông tin sai lệch để cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ, từ đó đề cao tinh thần cảnh giác, giữ vững đoàn kết nội bộ, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, chuẩn bị và tổ chức tốt đại hội.
Đoàn chủ tịch và các cơ quan giúp việc của đại hội phải nắm vững nhiệm vụ và nên tập dượt kịch bản trước đại hội, dự liệu được những vấn đề, tình huống phát sinh để chủ động phương án giải quyết trong đại hội. Nhân sự giới thiệu tham gia ban kiểm phiếu phải là những đồng chí có kinh nghiệm, năng lực chuyên môn để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Nhiệm vụ thời gian tới
1. Ban thường vụ các huyện uỷ, thị uỷ, thành uỷ và đảng uỷ trực thuộc tổ chức triển khai học tập, quán triệt và tuyên truyền nội dung nghị quyết đại hội đảng bộ trong đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo phong trào cách mạng của quần chúng, thi đua thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh, trật tự, lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng
2. Các huyện uỷ, thị uỷ, thành uỷ và đảng uỷ trực thuộc sớm xây dựng chương trình hành động thực hiện Nghị quyết đại hội, cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm mà đại hội đã biểu quyết thông qua; xây dựng quy chế làm việc, chương trình hoạt động toàn khóa, chương trình kiểm tra, giám sát; chương trình rèn luyện của cấp uỷ, của ban thường vụ cấp uỷ; xây dựng chương trình hành động nhằm tiếp tục khắc phục những tồn tại hạn chế đã được chỉ ra sau kiểm điểm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI); xác định rõ giải pháp tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh phù hợp với tình hình ở mỗi địa phương, đơn vị.
3. Ban thường vụ các huyện uỷ, thị uỷ, thành uỷ và đảng uỷ trực thuộc sớm kiện toàn các tổ chức; phân công nhiệm vụ cho từng uỷ viên cấp uỷ nhằm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị ở mỗi địa phương, đơn vị; có kế hoạch bố trí, sắp xếp ổn định và thực hiện chế độ, chính sách cho cán bộ sau đại hội.
4. Các đồng chí ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, các đồng chí tỉnh uỷ viên theo dõi địa bàn, các ban của Tỉnh uỷ theo chức năng, nhiệm vụ của mình thường xuyên bám sát địa bàn; theo dõi, hướng dẫn cấp uỷ cấp trên cơ sở xây dựng chương trình hành động nhằm thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu mà Nghị quyết của đại hội đã đề ra.
Trần Phú
UVBTVTU, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Đắk Lắk