Theo Quy định số 76-QĐ/TW ngày 15-6-2000 (sau đây gọi tắt là Quy định số 76) về đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú, số đảng viên trong diện thực hiện Quy định đã giới thiệu về cấp ủy nơi cư trú của TP. Hồ Chí Minh, tính đến cuối năm 2017 là 134.481/157.546 đồng chí (85,36%) và đảng viên thuộc diện được miễn giới thiệu là 23.065 đồng chí (14,64%). Đồng thời, hằng năm, các đảng ủy phường - xã, thị trấn trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận khoảng 150.000 đảng viên đang công tác về sinh hoạt nơi cư trú theo Quy định số 76.
Một số kết quả
Ở TP. Hồ Chí Minh, việc lấy ý kiến nhận xét của cấp ủy nơi đảng viên cư trú đối với đảng viên đang công tác theo Quy định số 76 (gọi tắt là đảng viên “76”) trước khi kiểm điểm đánh giá cán bộ, đảng viên hằng năm và khi có yêu cầu (đề bạt, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử cấp ủy…) đã trở thành nền nếp và việc làm thường xuyên của các cấp ủy cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, góp phần đánh giá cán bộ, đảng viên sát, đúng hơn. Thực hiện Quy định số 76 còn giúp cấp ủy nơi đảng viên công tác với cấp ủy nơi đảng viên cư trú nâng cao trách nhiệm và hiệu quả phối hợp.
Trước đây khá lâu, TP. Hồ Chí Minh tạm ngưng lấy ý kiến nhận xét đảng viên “76” của cấp ủy nơi cư trú theo Quy định số 76 về việc giới thiệu đảng viên đương chức sinh hoạt ở địa phương vì nhận thấy cách làm này còn hình thức. Thế nhưng, có xảy ra trường hợp không làm tròn trách nhiệm công dân ở khu phố, nhưng vẫn được cấp ủy cơ quan đánh giá là “hoàn thành tốt nhiệm vụ”! Trước tình hình này, Ban Thường vụ Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đã có văn bản chỉ đạo tiếp tục thực hiện Quy định số 76. Đồng thời yêu cầu cấp ủy phường – xã, thị trấn chủ động phản ánh tình hình chấp hành pháp luật của đảng viên và gia đình cho cấp ủy cơ quan quản lý.
Theo phản ánh của hầu hết các quận, huyện, việc thực hiện Quy định 76 đã có tác dụng như đảng viên có ý thức gương mẫu, gắn bó với bà con lối xóm, có người đảm nhận tư vấn cho các đoàn thể cơ sở về vận động quần chúng, tham gia công tác hòa giải khu phố, hỗ trợ cho các gia đình nghèo, khó khăn vươn lên thoát nghèo… Hầu hết các cấp ủy địa phương nhận xét đảng viên “76” trên tinh thần khách quan, thẳng thắn, giúp cấp ủy nơi đảng viên công tác có thêm thông tin đánh giá cán bộ, đảng viên, góp phần nâng cao chất lượng và tăng cường công tác quản lý đảng viên.
Ngoài việc chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức sinh hoạt đều đặn theo định kỳ, hầu hết các chi bộ ở Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh còn làm tốt công tác phối hợp thực hiện việc quản lý, giới thiệu và tiếp nhận đảng viên “76”, thực hiện lập sổ theo dõi, phân công cấp ủy viên liên hệ nắm tình hình, quản lý đảng viên “76”, qua đó việc nhận xét, đánh giá khách quan về thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú của đảng viên “76” trong việc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của địa phương, giúp cấp ủy nơi đảng viên đang công tác có cơ sở đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên hằng năm. Đồng thời, đảng viên “76” luôn tiên phong, gương mẫu trong sinh hoạt, hưởng ứng các phong trào tại địa phương nơi cư trú, tham gia xây dựng khu phố, ấp văn hóa; một số đồng chí tuy còn đương chức nhưng được nhân dân tín nhiệm bầu tham gia ban điều hành khu phố, tổ trưởng, tổ phó tổ dân phố, tổ nhân dân, ban chấp hành các đoàn thể chính trị - xã hội ở địa bàn dân cư. Đảng viên “76” cũng tham gia giúp chi bộ giải đáp những thắc mắc của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong khu phố về những vấn đề mình am hiểu, được phụ trách; tiếp nhận những ý kiến, tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và nhân dân để kịp thời phản ánh với cơ quan có thẩm quyền giải quyết; tham mưu, tư vấn cho chi bộ về công tác xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể rất hiệu quả.
Vẫn còn hạn chế
Mối quan hệ phối hợp giữa một số cấp ủy nơi đảng viên đang công tác với cấp ủy nơi đảng viên cư trú chưa chặt chẽ, thường xuyên, liên hệ chủ yếu bằng giấy giới thiệu, phiếu nhận xét, chưa chủ động, kịp thời trao đổi thông tin hai chiều khi có nhưng phát sinh liên quan đến đảng viên. Một số cấp ủy cơ sở nơi đảng viên công tác chưa thực hiện tốt việc rà soát, kịp thời giới thiệu với cấp ủy nơi đảng viên cư trú đối với đảng viên mới kết nạp, đảng viên mới chuyển công tác đến; chưa thông tin kịp thời với cấp ủy nơi đảng viên cư trú khi đảng viên thay đổi chỗ ở, chuyển công tác, bị khai trừ, xóa tên. Một số cấp ủy nơi cư trú chưa rà soát cập nhật kịp thời, đầy đủ danh sách đảng viên được giới thiệu về địa phương; chưa nắm chắc tình hình đảng viên, nhất là các đảng viên ở khu dân cư mới, chưa hoàn chỉnh số nhà, tên đường, đảng viên làm việc trong các doanh nghiệp và lực lượng vũ trang thường xuyên đi công tác…nên nội dung nhận xét còn chung chung, hình thức, thậm chí có nơi còn tình trạng nể nang thân quen.
Nội dung sinh hoạt theo Quy định số 76-QĐ của TP. Hồ Chí Minh còn tẻ nhạt, chủ yếu là thông báo một số tình hình của xã, phường, thị trấn, khu phố, ấp, sau đó tổ chức vận động đảng viên ủng hộ tài chính cho các hoạt động xã hội của địa phương ngay trong các buổi sinh hoạt định kỳ, từ đó làm giảm ý nghĩa, mục đích, tác dụng trong sinh hoạt đảng viên. Vẫn còn một số ít đảng viên đang công tác chưa thật sự quan tâm giữ mối liên hệ với cấp ủy, chi bộ khu phố, ấp, chưa thực hiện đầy đủ nhiệm vụ đảng viên ở nơi cư trú, nhất là việc tham gia đóng góp ý kiến xây dựng tổ dân phố, tổ nhân dân, khu phố, ấp nơi cư trú.
Một năm, bí thư chi bộ khu phố, tổ dân phố tổ chức cho đảng viên đương chức họp mặt 2 lần để thông báo tình hình địa phương trong khoảng 30 phút. Cuối năm, có bí thư chi bộ khu phố phải nhận xét hơn 100 đảng viên đương chức, nhưng chỉ biết mặt khoảng 15-20 người, “trông quen quen” 30-40 người, còn “biết” tính tình thì chỉ được 5-7 người sống ở gần nhà mình. Nan giải nhất là quản lý đối với đảng viên đang làm ở các các cơ quan Trung ương hay những đảng viên thường xuyên đi công tác xa. Hiện nay, tính ràng buộc đối với số đảng viên này trong sinh hoạt với cấp ủy nơi cư trú hầu như không có.
Thực tế đó đòi hỏi trong thời gian tới cần tiếp tục quán triệt đầy đủ, nghiêm túc nội dung, mục đích, yêu cầu, ý nghĩa của Quy định số 76 tới các chi bộ, đảng viên nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm đối với từng đảng viên, chi bộ. Cần tăng cường công tác phối hợp giữa cấp ủy nơi đảng viên đang công tác với cấp ủy nơi đảng viên cư trú. Đổi mới nội dung sinh hoạt của đảng viên nơi cư trú; cấp ủy nơi đảng viên đang công tác phải kịp thời giới thiệu đảng viên về giữ mối liên hệ với cấp ủy nơi cư trú.
Cũng Cần tiến hành sơ kết, tổng kết để rút kinh nghiệm, đồng thời biểu dương những gương tổ chức đảng, đảng viên điển hình, kịp thời xử lý những tổ chức đảng, đảng viên có sai phạm hoặc không thực hiện tốt nghĩa vụ nơi cư trú, góp phần thực hiện tốt Quy định số 76 nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và đảng viên, góp phần tăng cường quản lý đảng viên, giúp mỗi đảng viên tự rèn luyện, tu dưỡng, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, góp phần xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân.
Ngọc Thảo
Ban Tổ chức Trung ương