Trong mỗi giai đoạn cách mạng, yêu cầu về trình độ học vấn của đảng viên có khác nhau. Trong kháng chiến cứu nước, đòi hỏi chủ yếu đối với mỗi cán bộ, đảng viên là phẩm chất cách mạng, lòng dũng cảm, dám hy sinh vì sự nghiệp của Đảng và dân tộc, quyết chiến đấu đến thắng lợi cuối cùng, giành độc lập, thống nhất đất nước.
Trong giai đoạn cả nước tiến hành cách mạng XHCN, đổi mới và hội nhập quốc tế, tính chất và mức độ phức tạp của công việc tăng lên nhiều lần. Mặt khác, thời đại hiện nay khoa học, kỹ thuật, công nghệ phát triển nhanh như vũ bão, nền kinh tế tri thức đòi hỏi phải trí thức hóa công nhân, nông dân và tất cả người lao động. Đảng là người lãnh đạo toàn bộ hoạt động đời sống xã hội, cần phải trang bị cho đội ngũ đảng viên nhiều kiến thức để có thể nắm bắt tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ, thông tin... để từ đó giúp Đảng đề ra đường lối, cương lĩnh phù hợp, bảo đảm đất nước phát triển nhanh và bền vững, đúng định hướng XHCN và rút ngắn khoảng cách so với các nước trong khu vực và thế giới. Mặt khác, đội ngũ đảng viên có trí tuệ bảo đảm vai trò tiên phong trên mọi llĩnh vực của đời sống xã hội, để biến đường lối, nghị quyết của Đảng thành hiện thực. Trí thức hóa Đảng nhằm trang bị cho cán bộ, đảng viên trình độ văn hóa, chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ cao hơn quần chúng do mình phụ trách trong từng đơn vị, từng ngành và địa phương để bảo đảm năng suất, hiệu suất, chất lượng sản phẩm hơn quần chúng nhằm giữ vững vai trò lãnh đạo, tạo uy tín và niềm tin của quần chúng với Đảng.
Thực trạng trình độ của đội ngũ đảng viên hiện nay còn thấp, toàn Đảng có trên 30% số đảng viên trình độ học vấn cấp I và cấp II, số có trình độ đại học và trên đại học mới trên 20%, khó đáp ứng yêu cầu thời kỳ CNH-HĐH đất nước và hội nhập quốc tế. Để thực hiện việc nâng cao chất lượng tri thức của đảng viên, Đảng cần có chiến lược đào tạo nguồn nhân lực từ công nhân, nông dân và người lao động, sớm thực hiện chính sách miễn học phí hệ giáo dục phổ thông. Trong phát triển đảng viên phải bảo đảm chuẩn trình độ quy định.
Nguyễn Kim Đĩnh
Nguyên CVCC Ban Tổ chức Trung ương