Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: Đảng cầm quyền phải chăm lo phát triển lực lượng cho hiện tại và chuẩn bị cho tương lai một thế hệ vừa "hồng" vừa "chuyên"…"Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết". Thực hiện lời dạy của Người, từ những ngày đầu thành lập đến nay, Đảng ta luôn quan tâm bồi dưỡng, phát triển đảng viên, đặc biệt là đảng viên trẻ, nhằm bổ sung lực lượng, tăng sức chiến đấu và đảm bảo tính kế thừa trong Đảng.
Trong những ngày tháng gian lao, vất vả của cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt, những thanh niên ưu tú như Đặng Thùy Trâm, Nguyễn Văn Thạc, Hoàng Kim Giao, Nguyễn Văn Giá và rất nhiều người trẻ tuổi… vẫn luôn khát khao được đứng vào hàng ngũ của Đảng để cống hiến cho đất nước, con người Việt Nam. Vì thế đã có hàng triệu thanh niên, học sinh, sinh viên ưu tú giác ngộ cách mạng được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng. Và trong thời bình, niềm tin vào Đảng, khát khao được đứng vào hàng ngũ những người cộng sản vẫn cháy bỏng trong ý chí của nhiều đoàn viên thanh niên trẻ tuổi! Theo kết quả khảo sát của Thành đoàn Hà Nội, năm 2008 khối trường kết nạp được 1.002 đảng viên; năm 2009 kết nạp 1.220 đảng viên.
Tuy nhiên, công tác phát triển đảng viên vẫn còn hạn chế. Những năm qua  số lượng phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên (HSSV) có tăng nhưng mới đạt khoảng 70% so với kế hoạch đề ra. Kết quả trên cho thấy công tác phát triển đảng viên trong HSSV còn gặp khó khăn, nhất là các trường đại học, cao đẳng khối nghệ thuật, cá biệt có trường 5 năm trở lại đây không kết nạp được đảng viên. Nguyên nhân do một số cơ sở đoàn chưa thực sự làm tốt công tác phát triển đảng viên. Số lượng đảng viên là sinh viên có tăng nhưng chưa như mong muốn. Một bộ phận HSSV chưa có ý thức phấn đấu, còn mơ hồ về lý tưởng hoặc động cơ vào Đảng còn thực dụng…

Từ thực tế trên, trong cuộc tọa đàm “Phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên - thực trạng và giải pháp” để thiết thực kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3-2-1930 - 3-2-2010) do Thành đoàn Hà Nội và báo Hà Nội mới tổ chức đã đem đến những tiếng nói chân thành, những nguyện vọng tha thiết, nhiều ý kiến tâm huyết của các bạn đoàn viên thanh niên trẻ, các bí thư chi bộ đang ngày đêm phấn đấu, rèn luyện, dìu dắt thế hệ trẻ để bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng. 

Từ nguyện vọng tha thiết!

Mở đầu cho buổi tọa đàm là đoàn viên Nguyễn Thị Thanh Hà - học sinh lớp 12 Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ, Hà Đông.

 Ngay lời đầu tiên, Hà đã khẳng định: Phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là nguyện vọng tha thiết của học sinh chúng em  hiện nay. Với Hà vào Đảng để được đứng trong tổ chức của những người cùng chung ý chí, lí tưởng cách mạng, đi theo con đường mà Đảng, Bác Hồ đã lựa chọn là xây dựng CNXH, chủ nghĩa cộng sản, xây dựng xã hội mới ngày càng giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh. Từ bản thân mình, Hà suy nghĩ, học sinh trước hết phải là những đoàn viên ưu tú, yêu nước sâu sắc, sống có văn hóa, vì cộng đồng, gắn bó và tích cực tham gia các hoạt động đoàn thể, công tác xã hội, nỗ lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế, có tri thức, kỹ năng lao động.

Cùng chung suy nghĩ với Hà, đảng viên trẻ Phạm Cao Phong - sinh viên Trường đại học Bách Khoa Hà Nội tâm sự: Được đứng trong hàng ngũ của Đảng là niềm vinh dự, tự hào của mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là đối với đội ngũ sinh viên. Niềm vinh dự đó được xây dựng trên khát vọng cống hiến, đóng góp trí tuệ, công sức vào sự nghiệp xây dựng đất nước. Vào Đảng là cơ hội để mình và các bạn trẻ tự rèn luyện, trưởng thành và cũng là nhiệm vụ đối với bản thân, là sự tiếp nối truyền thống gia đình và xã hội. Theo Phong, thông qua các hoạt động của Đoàn, trong phong trào sinh viên của trường và khi tiếp xúc với các bạn đoàn viên, thanh niên, Phong nhận thấy khát vọng được cống hiến sức trẻ, sự nhiệt tình vào công cuộc xây dựng đất nước vĩ đại của dân tộc do Đảng lãnh đạo. Từ đây Phong có nguyện vọng tha thiết được đứng vào hàng ngũ  của Đảng. Phong mong rằng các cấp ủy đảng, tổ chức đoàn thể của của thanh niên, sinh viên cần nỗ lực hơn nữa, tạo điều kiện cho những sinh viên ưu tú được đứng trong hàng ngũ của Đảng, bổ sung nguồn nhân lực trí tuệ, chất lượng cao cho mục tiêu và lý tưởng vinh quang của Đảng.

Đến những khó khăn!

Đại diện Chi bộ sinh viên của Trường Đại học Lao Động - Xã hội nói về những khó khăn gặp phải trong phát triển đảng viên là sinh viên.
 
Hiện nay, bên cạnh những đoàn viên thanh niên có nhận thức đúng đắn về Đảng vẫn còn bộ phận sinh viên coi phấn đấu vào Đảng là việc quá sức, xa vời với bản thân. Nhiều sinh viên quá trình phấn đấu không liên tục, thiếu quyết tâm trước những khó khăn. Một số sinh viên khi trở thành cảm tình đảng đã vội bằng lòng, xa rời tập thể dẫn đến mất uy tín trong tập thể do đó không được tiếp tục giới thiệu để kết nạp đảng. Hiện vẫn tồn tại một mâu thuẫn trong quá trình phát triển đảng của sinh viên, nhiều sinh viên rất năng nổ tham gia công tác đoàn, hội thì kết quả học tập chưa cao trong khi đó nhiều sinh viên có kết quả học tập rất cao nhưng hầu như không tham gia rèn luyện trong môi trường đoàn, hội. Đối với tổ chức đoàn, hội và chi ủy chi bộ sinh viên việc theo dõi, nắm bắt quá trình phấn đấu, tâm tư, nguyện vọng của sinh viên còn gặp nhiều khó khăn. Hiện nay quy mô đào tạo của các trường ngày càng lớn, hoạt động đoàn, hội chưa đáp ứng được nguyện vọng tham gia của đoàn viên, sinh viên. Khâu thẩm tra lý lịch cho sinh viên ở các địa phương còn khó khăn. Số lượng đoàn viên được kết nạp vào Đảng còn rất ít so với số lượng đoàn viên ưu tú được cử đi học các lớp tìm hiểu về Đảng. Bên cạnh những khó khăn đó, một yếu tố rất quan trọng là sự quan tâm của các cấp ủy, chính quyền chưa đúng mức, có khoa có tới 5.000 sinh viên nhưng không phát triển được đảng viên nào.
Bí thư đoàn Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Trần Bá Tăng chia sẻ về thực trạng công tác phát triển đảng viên trong sinh viên ở Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp. Năm 2001, Đảng bộ trường kết nạp được 5 đảng viên là sinh viên và từ đó đến nay không kết nạp được sinh viên nào vào Đảng. Nguyên nhân khách quan do mặt trái của nền kinh tế thị trường ảnh hưởng tới ý thức và lối sống của sinh viên; do phương pháp, cách thức phát triển đảng viên chưa phù hợp. Nguyên nhân chủ quan là có giai đoạn Đảng bộ nhà trường chưa đoàn kết, ảnh hưởng tới công tác xây dựng đảng. Đảng uỷ chưa quan tâm đúng mức đến công tác phát triển đảng viên trong sinh viên. Công tác tổ chức của Chi bộ Sinh viên chưa tốt. Từ thực tế đó, năm học 2009-2010, Đảng ủy trường đã có chủ trương thay đổi phương pháp bồi dưỡng đoàn viên là sinh viên để giới thiệu cho Đảng; tổ chức lại chi bộ sinh viên và đưa tiêu chí phát triển đảng viên là sinh viên vào nghị quyết Đại hội Đảng bộ và Đại hội Đoàn trường…
Đoàn viên Nguyễn Thị Thanh Hà - học sinh lớp 12 Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ, Hà Đông chia sẻ: Hiện nay ở lớp học của mình có nhiều bạn không muốn vào Đảng. Sở dĩ có suy nghĩ trên vì các bạn không biết, không hiểu gì về Đảng. Thậm chí có nhiều đoàn viên đặt ra câu hỏi: Vào Đảng để làm gì? Có lợi ích gì và phục vụ gì cho bản thân? Nguyên nhân là do các cấp ủy đảng, tổ chức đoàn, các đồng chí lãnh đạo chưa có cách tuyên truyền thu hút các bạn trẻ. Nếu có các cuộc tọa đàm hay những buổi nói chuyện về Đảng cũng chỉ dành cho một số đối tượng đoàn viên ưu tú nhất định!

Và giải pháp!

Như là một sự đáp lại mong muốn, nguyện vọng của đoàn viên trẻ, GS.TS Phạm Ngọc Quý, Bí thư Đảng uỷ, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Thuỷ Lợi - một Đảng bộ làm tốt công tác phát triển đảng viên trong sinh viên nhiều năm nay đã khẳng định: Phát triển đảng viên trong sinh viên là công tác đào tạo của trường Đại học Thuỷ Lợi.

Theo thầy Phạm Ngọc Quý, phát triển đảng viên là một nhiệm vụ quan trọng của mỗi đảng viên, mỗi tổ chức đảng. Có quan tâm, bồi dưỡng, phát triển đảng viên thì Đảng mới không ngừng lớn mạnh, mới hoàn thành nhiệm vụ lãnh đạo. Những năm qua, Trường Đại học Thuỷ Lợi đã thực hiện công tác phát triển đảng viên trong đoàn viên sinh viên đi vào nền nếp và đạt được những kết quả nhất định. Theo thầy Quý, hiện nay ở Đảng bộ Đại học Thủy Lợi thuận lợi trong công tác phát triển đảng viên là Đảng ủy rất quan tâm, có chủ trương, biện pháp cụ thể. Và khó khăn là do mặt trái của cơ chế thị trường ảnh hưởng không tốt tới lối sống của sinh viên, đa số sinh viên chưa có định hưóng phấn đấu rõ ràng, hình thức đào tạo theo tín chỉ ảnh hưởng tới công tác tập hợp sinh viên và các hoạt động tập thể của Đoàn, Hội… Theo GS.TS Phạm Ngọc Quý, để có nhiều đoàn viên là sinh viên được đứng vào hàng ngũ của Đảng, đảng ủy trường, khoa, các chi ủy cần xây dựng kế hoạch phát triển đảng viên cụ thể, theo năm học và đưa vào nội dung sinh hoạt định kỳ, đặc biệt chú ý công tác tạo nguồn, tạo môi trường tốt để sinh viên thể hiện mình, cống hiến và được ghi nhận, giới thiệu cho tổ chức đảng.
Cô giáo Nguyễn Thị Thu Hà - Chi uỷ viên Chi bộ ban Công tác Chính trị và sinh viên Học viện Tài chính cho rằng cần phát huy vai trò của chi bộ trong công tác phát triển đảng viên là sinh viên.

Theo cô Hà, trong quá trình phát triển đảng viên là sinh viên vai trò của chi bộ rất quan trọng. Chi bộ trực tiếp thực hiện kế hoạch phát triển đảng viên của đảng bộ trường. Chi bộ là nơi trực tiếp  đề ra các giải pháp, tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện kế hoạch. Chi bộ phối hợp với các tổ chức đoàn thể của sinh viên để lựa chọn, bồi dưỡng những đoàn viên ưu tú để xét chọn, giới thiệu, tạo nguồn phát triển đảng. Các đảng viên trong chi bộ không ngừng phấn đấn, rèn luyện là những tấm gương sáng cho đoàn viên, sinh viên noi theo.
Thầy Nguyễn Sĩ Khiêm - Bí thư Đảng uỷ, Hiệu trưởng Trường THPT Lê Quý Đôn - Hà Đông chia sẻ: Đảng uỷ, nhà trường luôn tin tưởng vào đội ngũ cán bộ đoàn là học sinh. Ở trường THPT Lê Quý Đôn từ năm 1990 đến nay, Bí thư Đoàn trường luôn là học sinh. Việc phát triển đảng viên luôn song hành với công tác xây dựng đảng. Do vậy, nếu kết nạp được đoàn viên học sinh vào Đảng sẽ tạo ra một phong trào rèn luyện, tu dưỡng và học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, giúp thế hệ trẻ hiểu Đảng nhiều hơn, sâu sắc hơn.

Còn các thầy, cô giáo là bí thư đoàn trường, chủ tịch hội sinh viên của các trường THPT, đại học, cao đẳng, những người gắn bó với phong trào, những người trực tiếp quan sát, giúp đỡ, giới thiệu những đoàn viên ưu tú cho Đảng cũng rất sô nổi chia sẻ những kinh nghiệm trong phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên.
Bí thư đoàn Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ, Hà Đông, Lê Đăng Tặng khẳng định Đoàn thanh niên có vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường rèn luyện để đoàn viên học sinh phấn đấu trở thành đảng viên. Do vậy, theo Bí thư đoàn Trường chuyên Nguyễn Huệ cần nâng cao trách nhiệm, vai trò của các cơ sở đoàn trong việc thực hiện công tác bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng. Đoàn thanh niên cần tham mưu với Đảng về công tác phát triển đảng viên để tổ chức đảng phân công đảng viên trực tiếp tham gia và theo dõi các hoạt động của tổ chức đoàn. Các đảng viên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, giúp đỡ đoàn viên trở thành đoàn viên ưu tú, cảm tình Đảng.

Trong hoạt động của chi đoàn, nên thường xuyên tổ chức các buổi nói chuyện truyền thống, gặp gỡ giao lưu giữa đoàn viên, thanh niên với các đồng chí lão thành cách mạng, quan tâm đổi mới phương pháp tập họp, vận động thanh niên. Cần đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt chi đoàn theo hướng gắn nhiệm vụ chung với nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên, thanh niên. Định kỳ 6 tháng 1 lần báo cáo với cấp ủy cùng cấp về quá trình rèn luyện, phấn đấu trở thành đảng viên của đoàn viên.

Đồng chí Nguyễn Hữu Nghĩa - Bí thư đoàn Trường Đại học Văn hoá Hà Nội trao đổi về cách thức phát triển đảng viên trẻ tại Trường Đại học Văn hoá Hà Nội. Đó là sự quan tâm của đảng ủy nhà trường; làm tốt công tác tuyên truyền đến đông đảo sinh viên để sinh viên hiểu về đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà trường. Hầu hết các đoàn viên úu tú được bồi dưỡng, tham gia các khoá học tìm hiểu về Đảng và tạo điều kiện thuận lợi để phấn đấu học tập, rèn luyện đều có cơ hội khẳng định mình, sớm đứng vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng thời các giảng viên trẻ cũng phải nỗ lực phấn đấu, rèn luyện để vào Đảng, là tấm gương cho sinh viên học tập và làm theo.
Đồng chí Nguyễn Bá Cường - Bí thư Đoàn thanh niên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội chia sẻ những kinh nghiệm của đơn vị mình trong nhiệm vụ phát triển đảng viên là sinh viên. Đoàn thanh niên nhà trường đã tham mưu, ban hành tiêu chuẩn phân loại đoàn viên và cơ sở đoàn, tiến hành bình bầu qua nhiều cấp bộ đoàn để lựa chọn những đoàn viên, sinh viên ưu tú nhất giới thiệu cho tổ chức đảng. Thành lập Câu lạc bộ đoàn viên ưu tú ở các Liên chi đoàn - nơi trao đổi, định hướng, bồi dưỡng, giao nhiệm vụ của các thầy, cô trong chi ủy các khoa, đồng thời là môi trường để các đoàn viên, sinh viên trao đổi kinh nghiệm trong học tập, nghiên cứu và rèn luyện, hoàn thiện mình.
Theo Bí thư đoàn Nguyễn Bá Cường để làm tốt hơn nữa công tác phát triển đảng trong sinh viên các trường nói chung cần đẩy mạnh hơn nữa vai trò của tổ chức đoàn các cấp để thu hút, tập hợp, giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên là học sinh, sinh viên. Tổ chức đoàn phải là người bạn đồng hành trong quá trình rèn luyện của đoàn viên, sinh viên trên con đường phấn đấu trở thành đảng viên…

Khép lại buổi tọa đàm, đọng lại trong tâm tưởng, suy nghĩ của các đại biểu là trăn trở, suy nghĩ về công tác phát triển đảng viên trẻ trong học sinh, sinh viên - những người trẻ tuổi sẽ tiếp tục phấn đấu vì lý tưởng cao đẹp của Đảng, của Bác Hồ. Dù mỗi đoàn viên trẻ, mỗi cấp ủy trường học có những suy nghĩ, khó khăn và cách làm khác nhau nhưng tất cả đều hướng vào mục tiêu cao đẹp là mong muốn góp phần tăng sức trẻ, sức mạnh cho Đảng.

Bài và ảnh: Thu Thuỷ - Thu Huyền