Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Điện Biên - lực lượng nòng cốt chuyên trách, quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia với chiều dài hơn 400 km, 50 cột mốc, tiếp giáp với 2 nước: Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào và Trung Quốc. Tuyến biên giới do BĐBP quản lý có địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt, hệ thống giao thông chưa phát triển gây nhiều khó khăn cho công tác tuần tra. Bên cạnh đó, đồng bào dân tộc sinh sống sát biên giới có mối quan hệ qua lại với cộng đồng các dân tộc bên kia biên giới tiềm ẩn những nhân tố phức tạp, nhạy cảm về an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội. Song song với nhiệm vụ bảo vệ an ninh, chủ quyền biên giới quốc gia, BĐBP Điện Biên còn làm tốt công tác vận động quần chúng, tham gia hiệu quả vào công tác củng cố phát triển tổ chức chính trị cơ sở trên các địa bàn vùng sâu, vùng xa.
Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, thông qua các chương trình, dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, đời sống vật chất và văn hoá của đồng bào dân tộc các xã vùng sâu, vùng xa trên tuyến biên giới do BĐBP Điện Biên quản lý đã được cải thiện. Tuy vậy, nhìn chung đời sống của đồng bào 15 dân tộc với hơn 18 nghìn hộ, gần 95 nghìn nhân khẩu ở 25 xã, 321 thôn, bản biên giới còn gặp nhiều khó khăn, kinh tế chậm phát triển, trình độ dân trí thấp, tình trạng tái trồng cây thuốc phiện, buôn bán vận chuyển, sử dụng ma tuý, tranh chấp đất đai, di dịch cư vẫn tiếp diễn. Đặc biệt là chất lượng hệ thống chính trị cơ sở còn nhiều hạn chế và bất cập. Nhiều thôn, bản chưa có đảng viên, chưa có chi bộ. Trước tình hình đó, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Điện Biên đã xây dựng Nghị quyết về củng cố và phát triển hệ thống chính trị cơ sở, đồng thời ban hành Chỉ thị về “Tiếp tục tăng cường cán bộ cho cơ sở, các xã trọng điểm, trên địa bàn của tỉnh”. Việc tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết và Chỉ thị được đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ và được tiến hành song song với các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trên toàn tỉnh nói chung, trong đó dành sự ưu tiên về mọi mặt cho các địa bàn vùng sâu, vùng xa sát biên giới.
Sau gần 10 năm tổ chức thực hiện, hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn tỉnh đã có những bước phát triển mới, hệ thống chính quyền các cấp ở các địa phương được kiện toàn và phát huy tốt chức năng quản lý, phát triển kinh tế-xã hội; hệ thống các tổ chức đảng cơ sở, đặc biệt là ở các xã vùng biên giới được kiện toàn và thành lập. Việc củng cố và phát triển hệ thống chính trị cơ sở đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, giữ vững trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia. Những kết quả đặc biệt quan trọng đó có được là nhờ sự nỗ lực của các cấp, các ngành trong toàn tỉnh, trong đó phải kể đến vai trò lãnh đạo, điều hành và tổ chức phối hợp của Ban Thường vụ và các cơ quan tham mưu giúp việc cho Tỉnh uỷ, UBND tỉnh. Đặc biệt là, sự phát triển hệ thống chính trị cơ sở ở vùng sâu, vùng xa biên giới có sự đóng góp quan trọng của cán bộ, chiến sĩ BĐBP, những người đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, gắn bó với nhân dân, với địa bàn được giao, vừa làm tốt nhiệm vụ bảo vệ an ninh biên giới quốc gia vừa làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Ngay từ năm 1992, quán triệt nội dung Chỉ thị “Về củng cố và phát triển hệ thống chính trị xã hội” của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Thường vụ Đảng uỷ BĐBP tỉnh đã tiến hành xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết chuyên đề “Về tăng cường cán bộ biên phòng cho các xã biên giới”. Sau khi được Thường vụ Đảng uỷ Bộ Tư lệnh Biên phòng phê chuẩn, BĐBP tỉnh đã thành lập các đội công tác tham gia thực hiện nhiệm vụ củng cố và xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn do các đồn biên phòng quản lý, đồng chí đội trưởng đội công tác ngoài chức danh công tác còn trực tiếp tham gia vào công tác địa phương với chức danh phó bí thư đảng ủy xã. Trong vai trò của phó bí thư đảng uỷ xã, nhiều đồng chí đã phát huy tốt chức trách được giao, làm tốt công tác tham mưu, phối hợp công tác để kiện toàn hệ thống chính trị cơ sở, cùng với cấp uỷ, uỷ ban nhân dân xây dựng quy chế làm việc giữa đảng uỷ với HĐND, UBND, MTTQ và các đoàn thể chính trị trong xã; tham gia xây dựng nội dung và phương pháp công tác cho cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể trên các mặt. Đến nay, 100% số xã đều có kế hoạch công tác, lịch trực làm việc, chế độ hội ý, giao ban thường xuyên và đột xuất.
Trong công tác xây dựng đảng, Thường vụ Đảng uỷ BĐBP tỉnh đã chỉ đạo các đồn biên phòng và các đội công tác chủ động phối hợp với đảng bộ địa phương củng cố, kiện toàn và phát triển mới các tổ chức đảng cơ sở. Thông qua việc trực tiếp bám nắm địa bàn, thực hiện “cùng ăn, cùng ở, cùng làm”, các đội công tác biên phòng và các đồng chí cán bộ, đội trưởng được phân công vào chức danh phó bí thư đảng uỷ xã đã cùng với cấp uỷ, chi bộ, đảng bộ cơ sở rà soát chất lượng đảng viên, xây dựng nguồn phát triển đảng, kiện toàn các tổ đảng, chi bộ tại các xã, các làng, bản biên giới.
Kết quả đạt được trong những năm qua thật đáng khích lệ: hệ thống tổ chức đảng cơ sở tại 9 xã, 21 chi bộ, 43 đoàn thể được kiện toàn và phát triển, phát huy tốt năng lực lãnh đạo; đã theo dõi, phát hiện, bồi dưỡng kết nạp gần 500 đảng viên, phát triển đảng viên ở 35/44 thôn, bản nơi chưa có đảng viên; tạo bước chuyển quan trọng trong nâng cao chất lượng hoạt động của các chi uỷ, chi bộ, tổ đảng; duy trì nghiêm chế độ sinh hoạt đảng, nâng cao chất lượng ra nghị quyết lãnh đạo, công tác điều hành, quản lí của đội ngũ cán bộ thôn, bản; tạo nguồn phát triển đảng viên và thành lập mới chi bộ. Qua tổng kết đánh giá của Thường vụ Đảng uỷ tỉnh Điện Biên, hầu hết các tổ chức cơ sở đảng có đội công tác biên phòng và bổ sung phó bí thư đều đạt trong sạch, vững mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, trật tự an toàn xã hội trong địa bàn được đảm bảo. Điển hình trong công tác xây dựng đảng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở là các tập thể: phòng Chính trị, ban vận động quần chúng, đội công tác các xã: Sen Thượng, Chung Chải, Nà Hỳ, Thanh Hưng, Thanh Nưa, Mường Lói, Na Ư...; các đồng chí đội trưởng kiêm phó bí thư chi bộ xã như: Lê Ngọc Kim, Trần Đức Long, Lường Văn Thắng, Lò Văn Tỉnh… là những tấm gương điển hình về công tác vận động quần chúng, có nhiều kinh nghiệm trong công tác xây dựng, củng cố và phát triển hệ thống chính trị cơ sở.
Dưới sự lãnh đạo của Thường vụ Đảng uỷ tỉnh, Thường vụ Đảng uỷ BĐBP Điện Biên đã gắn công tác xây dựng đảng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở với nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo, thay đổi cây trồng vật nuôi, định canh định cư. BĐBP tỉnh triển khai thực hiện đề án “BĐBP tham gia các chương trình kinh tế - xã hội ở các xã biên giới” và “Tăng cường tham gia các chương trình kinh tế, văn hóa, xã hội ở các xã biên giới”. 25/25 đội công tác tham mưu và tham gia giúp cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương triển khai thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội như: Chương trình 135 về xây dựng cơ sở hạ tầng điện, đường, trường trạm, kênh mương thủy lợi..., các Chương trình: 30a, 134 về xóa nhà tranh tre dột nát; Chương trình 159 của Chính phủ về xóa trường tranh tre, nứa lá; Cuộc vận động “ Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới”. Các đội công tác đã tham gia vận động nhân dân đẩy mạnh phát triển sản xuất, xóa bỏ dần tập quán canh tác lạc hậu, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng cho năng suất và giá trị kinh tế cao, quan tâm giúp đỡ các đối tượng chính sách, giúp dân thoát nghèo. Với cách làm phong phú, sáng tạo như: tuyên truyền nâng cao nhận thức, thay đổi tập quán canh tác, định canh, định cư, xây dựng kết cấu hạ tầng; hướng dẫn đồng bào các dân tộc trồng rau, trồng cây ăn quả, mô hình kinh tế trang trại; phát triển văn hóa, y tế, giáo dục, đem ánh sáng văn hóa về thôn bản… Những hoạt động thiết thực đó đã thực sự góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, xây dựng "thế trận lòng dân" trên vùng biên giới ngày càng vững chắc.
Đóng góp của BĐBP tỉnh Điện Biên trong xây dựng Đảng, củng cố hệ thống chính trị ở các xã biên giới những năm qua đã góp phần quan trọng tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, duy trì ổn định chính trị địa bàn, xây dựng và củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Chính phủ, tăng cường đoàn kết các dân tộc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đẩy mạnh xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội trên vùng biên cương của Tổ quốc.
Đỗ Quang Khải
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Điện Biên