Trong hành trình 60 năm xây dựng và trưởng thành, với nhiều lần thay đổi tên gọi, thuộc nhiều cơ quan quản lý, Học viện Hành chính Quốc gia vẫn luôn là cái nôi đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD) đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) và nguồn nhân lực cho hệ thống quản lý hành chính nhà nước. Để tiếp tục xây dựng và phát triển Học viện Hành chính Quốc gia thực sự xứng tầm là trung tâm quốc gia về ĐTBD đội ngũ CBCCVC và nghiên cứu, phát triển khoa học hành chính của đất nước, từng bước phát triển Học viện ngang tầm khu vực và thế giới, Học viện đã nỗ lực sắp xếp, tinh gọn bộ máy, tạo thế và lực mới cho các mục tiêu sớm trở thành hiện thực.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với cán bộ, giảng viên Học viện trong lần đến thăm và làm việc, tháng 10-2017.
Sứ mệnh mới…
Trước yêu cầu mới trong đào tạo đội ngũ CBCCVC cho hệ thống quản lý hành chính nhà nước, ngày 23-1-2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg về chức năng, nhiệm vụ của Học viện Hành chính Quốc gia.
Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg đã đánh dấu một điểm mốc mới trong lịch sử gần 60 năm phát triển của Học viện. Học viện Hành chính Quốc gia được khẳng định là đơn vị sự nghiệp công lập hạng đặc biệt, trực thuộc Bộ Nội vụ, là trung tâm quốc gia thực hiện các chức năng ĐTBD năng lực, kiến thức, kỹ năng về hành chính, về lãnh đạo, quản lý cho CBCCVC; đào tạo nguồn nhân lực; nghiên cứu khoa học hành chính và tư vấn cho Bộ Nội vụ trong lĩnh vực hành chính và quản lý nhà nước. Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg xác định những nhiệm vụ trọng tâm mới đối với Học viện. Từ năm 2018, Học viện dừng tuyển sinh hệ đại học, tập trung vào nhiệm vụ ĐTBD CBCCVC; đào tạo chuyên sâu, đào tạo sau đại học; bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước theo tiêu chuẩn ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức, vị trí việc làm nhằm cung cấp nguồn nhân lực có chất lượng cao cho hệ thống chính trị, cho khu vực hành chính công và xã hội.
TS. Đặng Xuân Hoan – người đảm nhiệm cương vị Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia từ giữa năm 2017, chia sẻ: Một trong những khó khăn để triển khai nhiều ý tưởng mới đó là trong suốt 11 năm qua từ khi chia tách khỏi Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh trở về trực thuộc Bộ Nội vụ, Học viện không có quyết định về chức năng, nhiệm vụ. Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện đã xây dựng dự thảo và tham mưu với Bộ Nội vụ trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, mở ra một thời kỳ mới cho Học viện. Đó là sự ghi nhận, đánh giá cao về những đóng góp của Học viện đối với sự nghiệp ĐTBD CBCCVC, cũng là sự kỳ vọng, sự giao nhiệm vụ để Học viện xứng đáng với vị trí đã được quy định. “Quyết định 05/2018/QĐ-TTg đặt cho Học viện một sứ mệnh mới, sẽ có nhiều gian khó, thách thức nhưng đây là một cơ hội lớn để kiện toàn tổ chức bộ máy, nhân sự, tạo ra bộ máy phù hợp, năng động hơn, hoạt động hiệu quả hơn để thực hiện những ý tưởng mới” – TS. Đặng Xuân Hoan nhấn mạnh.
Cùng với Quyết định 05/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nội vụ có quyết định giải thể 3 đơn vị ĐTBD trực thuộc Bộ, trong đó sáp nhập Trường ĐTBD cán bộ với 67 cán bộ, viên chức, người lao động về Học viện. Vừa tinh giản bộ máy hiện trạng, vừa phải gánh thêm số lượng nhân sự từ các cơ sở đào tạo do giải thể, thực sự là một bài toán khó, vừa phải phát huy được sức mạnh tập thể, vừa đòi hỏi bản lĩnh, trí tuệ của người đứng đầu bởi việc sáp nhập, giảm đầu mối đơn vị, giảm các vị trí lãnh đạo sẽ đụng chạm đến quyền, lợi ích của mỗi cá nhân.
TS. Đặng Xuân Hoan, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện (thứ bảy từ trái sang) chúc mừng các tân tiến sĩ tại Lễ bế giảng và trao bằng tiến sĩ, thạc sĩ (ngày 19-1-2019).
Phát huy dân chủ, công khai, minh bạch
Để triển khai thực hiện Quyết định 05/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, việc đầu tiên mà Đảng ủy và Ban Giám đốc bắt tay vào thực hiện là rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của hơn 20 đơn vị đầu mối trực thuộc, gần 100 đơn vị cấp phòng và tương đương, cùng với đó là tuyên truyền chủ trương kiện toàn, sắp xếp, tinh gọn bộ máy đến từng khoa, phòng, đơn vị và đến từng cán bộ, đảng viên nhằm tạo sự đồng thuận, thống nhất cao về ý chí và hành động.
Bám sát Quyết định 05/2018/QĐ-TTg, Điều lệ Đảng và các quy định, căn cứ vào tình hình thực trạng tổ chức bộ máy của Học viện, Ban Giám đốc đã cùng với Đảng ủy xây dựng kế hoạch sắp xếp lại tổ chức bộ máy, xin ý kiến tham góp đến từng chi bộ khoa, phòng, ban và cán bộ, đảng viên, người lao động. Kế hoạch này bao quát toàn diện các nội dung về tổ chức bộ máy, nhân sự, kiện toàn các chi bộ trực thuộc Đảng bộ Học viện; cơ chế vận hành, quy chế làm việc của Học viện và các đơn vị trực thuộc với nguyên tắc không chồng chéo, không trùng lắp; đồng thời, không bỏ sót chức năng, nhiệm vụ. Ngày 11-4-2018, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị trực thuộc Học viện đã được ban hành.
Sau khi có Quyết định về chức năng, nhiệm vụ, Học viện tổ chức lại bộ máy với tinh thần giữ ổn định, sắp xếp nguyên trạng và có tính đến yêu cầu về thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn hiện tại và những năm tiếp theo. Cùng với việc sắp xếp về tổ chức, Học viện tổ chức nghiên cứu, xây dựng phương án, nguyên tắc sắp xếp, bố trí viên chức lãnh đạo, quản lý, giảng viên và người lao động của các đơn vị trực thuộc Học viện, báo cáo Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho ý kiến chỉ đạo.
Quá trình thực hiện Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg có những thuận lợi và những khó khăn nhất định. Thuận lợi là Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg là căn cứ quan trọng khẳng định địa vị pháp lý của Học viện và là cơ sở pháp lý để Học viện triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ. Đảng bộ Học viện luôn được sự quan tâm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nội vụ. Hệ thống văn bản và các quy định có liên quan đến công tác ĐTBD CBCCVC liên tục được xây dựng, bổ sung, hoàn chỉnh. Học viện có đội ngũ giảng viên, báo cáo viên tham gia giảng dạy có trình độ lý luận, chuyên môn cao, kiến thức thực tế và kinh nghiệm trong công tác ĐTBD CBCCVC…
Khó khăn là Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg tác động toàn diện đến Học viện từ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đến cơ cấu tổ chức và từng cán bộ, viên chức và người lao động. Quy mô đào tạo đại học giảm ảnh hưởng đến công việc, nguồn thu của Học viện, từ đó dẫn đến giảm thu nhập của cán bộ, viên chức và người lao động. Đội ngũ viên chức và người lao động thực hiện các nhiệm liên quan đến đào tạo đại học cần có phương án sắp xếp, bố trí nhân sự phù hợp. Việc sáp nhập, giảm đầu mối, giảm các khoa, phòng có sự tương đồng, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ ảnh hưởng trực tiếp đến tư tưởng, tình cảm, lợi ích của nhiều CBCCVC, đặc biệt là số cán bộ lãnh đạo, quản lý.
Để thực hiện sắp xếp lại tổ chức bộ máy, công tác tư tưởng được đặt lên hàng đầu. Học viện đã thông tin đầy đủ về nội dung, tinh thần của Quyết định 05 đến toàn thể viên chức và người lao động. Ngoài tổ chức hội nghị quán triệt và triển khai thực hiện Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg là thông qua các đơn vị chuyên môn, các đoàn thể của Học viện để thông tin, tuyên truyền về Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg nhằm tạo sự đồng thuận. Bên cạnh đó phát huy dân chủ, công khai và minh bạch, Học viện đã thực hiện quy trình bỏ phiếu kín đối với tất cả ứng viên là cán bộ chủ chốt các khoa, phòng, ban.
Qua sắp xếp, kiện toàn theo Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg, các đơn vị trực thuộc Học viện đã giảm từ 22 đơn vị xuống còn 17 đơn vị. Các tổ chức bên trong của các đơn vị thuộc và trực thuộc Học viện cũng giảm đáng kể từ 96 phòng và tương đương xuống còn 92 đơn vị. Cơ cấu tổ chức của Học viện đã thực sự được tinh gọn về đầu mối, hợp lý về chức năng, khắc phục vụ sự chồng chéo, trùng lặp hoặc bỏ trống chức năng, nhiệm vụ. Tinh thần sắp xếp tổ chức bộ máy được Học viện thực hiện theo tiêu chí những phòng, khoa, ban, trung tâm của các đơn vị có chức năng tương đồng sẽ được sáp nhập, tinh gọn, như Khoa Tổ chức nhân sự được ghép với Khoa Hành chính học; Khoa QLNN về xã hội và Khoa QLNN về đô thị và nông thôn ghép làm một...
Các đồng chí lãnh đạo Học viện với học viên lớp bồi dưỡng năng lực, kỹ năng lãnh đạo, quản lý cấp vụ khóa I/2018.
Cùng với quá trình kiện toàn tổ chức, Học viện đã kiện toàn về nhân sự, bố trí, sắp xếp viên chức và người lao động phù hợp nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ trong tình hình mới. Đối với đội ngũ lao động dôi dư do việc dừng tuyển sinh đại học, lãnh đạo Học viện đã động viên, tạo điều kiện đi học nâng cao trình độ, để có thể đáp ứng được chức năng, nhiệm vụ theo Quyết định 05.
Một kết quả đáng ghi nhận là trong quá trình kiện toàn tổ chức, nhân sự, Học viện luôn giữ được sự đoàn kết nhất trí, đồng thuận cao trong tập thể Học viện. Hơn nữa, sự đoàn kết của Học viện ngày càng được củng cố và tăng cường. Niềm tin vào sự phát triển của Học viện ngày càng được khẳng định. Quá trình kiện toàn tổ chức và nhân sự không ảnh hưởng đến quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Học viện. Tất cả các trụ cột hoạt động của Học viện đều đạt được những kết quả cao hơn so với năm 2017 và những năm trước đó. Điều này càng khẳng định những định hướng của Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là hoàn toàn phù hợp với năng lực của Học viện.
Trên cơ sở Quyết định 05/2018/QĐ-TTg, Học viện đã chủ động rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới nhiều văn bản về quản trị nội bộ. Tất cả các đơn vị trực thuộc Học viện đều đã xây dựng lại chức năng, nhiệm vụ, quy chế hoạt động.
Nhờ quyết tâm của người đứng đầu, sự đồng lòng của Đảng ủy, Ban Giám đốc và tập thể cán bộ, viên chức, người lao động, chỉ trong một thời gian ngắn, Học viện đã hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn. “Các bước sắp xếp bộ máy theo tinh thần Quyết định 05 đã được Học viện làm rất thận trọng. Một trong những bài học trong sắp xếp tổ chức bộ máy của Học viện là đã thực hiện một cách dân chủ, công khai, minh bạch. Càng phát huy dân chủ, công khai, minh bạch thì càng tạo được sự đồng thuận. Bên cạnh đó là làm thật tốt công tác tư tưởng, tuyên truyền, vận động, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, viên chức và người lao động nhận thức là sáp nhập để phát huy sức mạnh, để hoạt động của Học viện hiệu quả hơn, trên cơ sở phải bảo đảm tối đa quyền lợi, công ăn việc làm, thu nhập cho cán bộ, viên chức và người lao động”- Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia Đặng Xuân Hoan nhấn mạnh.
… khơi nguồn những ý tưởng sáng tạo
Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg mở ra con đường mới, mà theo Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia Đặng Xuân Hoan là phải khơi nguồn được những ý tưởng sáng tạo, việc xây dựng, phát triển Học viện trong giai đoạn mới phải tiếp tục khẳng định tầm vóc của một trung tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức quốc gia bằng chính chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và hiệu quả nghiên cứu khoa học hành chính.
Sau khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy và thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ mới, hơn 1 năm qua, Học viện tập trung vào thực hiện nhiệm vụ ĐTBD CBCCVC và đào tạo sau đại học. Quy mô bồi dưỡng năm 2018 đã tăng lên 1,6 lần so với năm 2017. Các hoạt động bồi dưỡng theo nhu cầu xã hội được triển khai rộng khắp và đạt được những kết quả đáng khích lệ. Hoạt động nghiên cứu khoa học có sự chuyển mình theo hướng tập trung phục vụ trực tiếp nhiệm vụ ĐTBD và tư vấn, tham mưu giải quyết các vấn đề cấp thiết của quản lý nhà nước, cải cách hành chính. Các hoạt động nghiên cứu được đa dạng về hình thức, có chiều sâu về chuyên môn và tạo ra những sản phẩm khoa học có ý nghĩa thực tiễn.
Hoạt động hợp tác quốc tế được tăng cường một cách thực chất. Công tác hợp tác quốc tế hướng đến trọng tâm khẳng định vai trò và năng lực đào tạo, bồi dưỡng quốc tế của Học viện đối với công chức, viên chức của các nước trong khu vực, thu hút nhiều học giả có uy tín đến làm việc, trao đổi tại Học viện, hợp tác triển khai về đào tạo trực tuyến góp phần đổi mới hoạt động ĐTBD ở Học viện, phát triển năng lực giảng viên và đổi mới chương trình ĐTBD.
Hiện nay, Học viện đang nghiên cứu đề xuất về cơ chế, chính sách nhằm cụ thể hóa vị trí là đơn vị sự nghiệp công lập hạng đặc biệt, là trung tâm quốc gia thực hiện các chức năng ĐTBD năng lực, kiến thức, kỹ năng về hành chính, về lãnh đạo, quản lý cho CBCCVC. Xây dựng chiến lược phát triển Học viện ngang tầm khu vực và thế giới; đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Trước mắt sẽ đổi mới nội dung, chương trình đào tạo phù hợp với xu thế hội nhập, phát triển nền hành chính thế giới. Bên cạnh phát huy thế mạnh về đội ngũ giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, cán bộ, giảng viên có bề dày kinh nghiệm, Học viện thu hút được đội ngũ các nhà khoa học đầu ngành, những giảng viên được đào tạo tại các nước tiên tiến tham gia công tác đào tạo, bồi dưỡng tại Học viện để tập trung vào định hướng chuyên môn sâu, nâng cao chất lượng thực sự trong mọi hoạt động, mọi loại hình đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu. Theo đó, một chương trình “ĐTBD lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược theo hướng tinh hoa” – một ý tưởng mà TS Đặng Xuân Hoan đang ấp ủ sẽ được triển khai. Chương trình này được thực hiện trên cơ sở chủ động, sáng tạo, phát huy nội lực và phối hợp với nhiều bộ, ngành, địa phương và hợp tác với một số nước trong khu vực và thế giới với kỳ vọng đào tạo được đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chất lượng cao.
Bên cạnh đó là thực hiện đồng bộ các giải pháp, nâng cao chất lượng các hoạt động ĐTBD và nghiên cứu khoa học; công tác tư vấn và kiểm định chất lượng đào tạo, bảo đảm đến năm 2020 đạt chuẩn chất lượng trường học trong khu vực và quốc tế; tăng quy mô ĐTBD khác theo nhu cầu xã hội, đa dạng hóa các loại hình ĐTBD, thay đổi cơ cấu ĐTBD phù hợp với nhu cầu xã hội như ĐTBD chất lượng cao, ĐTBD liên kết với nước ngoài, chương trình ĐTBD tiên tiến; đổi mới một cách toàn diện công tác quản lý giáo dục; đổi mới mục tiêu, nội dung, phương thức ĐTBD CBCCVC, tạo thế và lực để Học viện Hành chính Quốc gia thực sự trở thành trung tâm bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ngang tầm khu vực và thế giới.
Thanh Xuân