Chủ nghĩa cá nhân đối lập với đạo đức cách mạng, đối lập với bản chất, truyền thống quân đội ta. Nó là kẻ thù bên trong trực tiếp ảnh hưởng làm suy giảm sức mạnh chiến đấu của quân đội. Chống chủ nghĩa cá nhân, trước hết khắc phục những biểu hiện của nó trong đội ngũ sĩ quan trẻ trong quân đội hiện nay là một vấn đề cấp thiết nhằm góp phần xây dựng quân đội ta vững mạnh, chính quy, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.  

Chủ nghĩa cá nhân được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: Chủ nghĩa cá nhân đẻ ra hàng trăm thứ bệnh nguy hiểm, nó trói mặt, bịt mắt những nạn nhân của nó, những người này bất kỳ việc gì cũng xuất phát từ lòng ham muốn danh lợi, địa vị cho cá nhân mình, không nghĩ đến lợi ích của người khác, của nhân dân. Người khái quát những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân trong xã hội ta cũng như trong đội ngũ cán bộ, đảng viên là: Ngại khó, ngại khổ, tham ô, lãng phí, hủ hóa, ăn hối lộ, tham danh, thích địa vị quyền hành… Bốn bệnh chủ yếu của chủ nghĩa cá nhân là tự do chủ nghĩa, quan liêu mệnh lệnh, tham ô lãng phí, lười biếng. Chủ nghĩa cá nhân là kẻ thù, là giặc nội xâm, nó không mang gươm, mang súng nhưng vô cùng nguy hiểm, kéo người ta xuống dốc không phanh. Mọi thứ xấu xa, hư hỏng đều sinh ra từ căn bệnh này. Trong tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất độc, là bệnh chính, bệnh mẹ sinh ra hàng trăm thứ bệnh nguy hiểm khác. Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” Người nhấn mạnh: Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất độc, do nó mà sinh ra các thứ bệnh rất nguy hiểm.

Sĩ quan trẻ là những sĩ quan tuổi đời không quá 30, tuổi quân từ 5 năm trở lên, cấp bậc quân hàm từ thiếu úy đến đại úy. Họ là những người mới trưởng thành đang thích ứng hoặc bắt đầu ổn định về nghề nghiệp, quan hệ công tác chưa rộng, còn ít trải nghiệm trong cuộc sống, chưa được rèn luyện nhiều trong thực tiễn chiến đấu.

Biểu hiện chủ nghĩa cá nhân ở sĩ quan trẻ đa dạng: hám danh tiếng, địa vị, hiếu thắng hơn người, tự cao tự đại, công thần, kiêu ngạo, ganh tỵ, kèn cựa địa vị với đồng đội, đố kỵ, bè phái, cục bộ… Họ coi việc học tập, công tác là phương tiện để tiến thân. Có những biểu hiện tham ô, ăn chặn tiêu chuẩn của bộ đội, tiêu ít mà khai nhiều. Bớt xén kinh phí huấn luyện, xây dựng đơn vị làm quỹ riêng, lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý xâm phạm tiêu chuẩn của bộ đội… Quan liêu, mệnh lệnh, hách dịch đối với cấp dưới, xa rời quần chúng. Công việc đều chung chung, đại khái, thiếu tác phong sâu sát, cụ thể, chỉ đạo công tác chủ yếu bằng mệnh lệnh hành chính, tự do tùy tiện trong công tác, bê tha trong sinh hoạt, lười biếng, thiếu trách nhiệm. Những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân ở sĩ quan trẻ quân đội ta hiện nay có rất nhiều nguyên nhân, đó là tác động khách quan của tình hình kinh tế- xã hội, nhưng cơ bản nhất là nguyên nhân chủ chủ quan, thiếu tự rèn luyện của sĩ quan trẻ và kiểm tra, giám sát chặt chẽ của cấp trên.

Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về “Một số vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng hiện nay” là một đơn thuốc hữu hiệu để giải quyết những vấn đề yếu kém, bất cập trong Đảng, là cơ sở để cho các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân, đặc biệt là đội ngũ sĩ quan trẻ soi mình để thấy rõ những ưu và khuyết điểm của mình, từ đó đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân. Để khắc phục những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân ở đội ngũ sĩ quan trẻ trong quân đội cần  thực hiện tốt một số biện pháp sau:

Xây dựng môi trường quân đội trong sạch, lành mạnh để ngăn chặn những biểu hiện chủ nghĩa cá nhân ở sĩ quan trẻ. Môi trường là tập hợp những điều kiện tự nhiên, xã hội, trong đó con người hoạt động sinh sống và phát triển. Môi trường có hai bộ phận là tự nhiên và xã hội. Môi trường xã hội rất phức tạp bao gồm nhiều yếu tố kinh tế, chính trị, pháp quyền, đạo đức, văn hóa, lối sống… các yếu tố này có quan hệ biện chứng với nhau và đều tác động đến mỗi thành viên trong xã hội. Môi trường quân đội là nơi diễn ra mọi hoạt động của quân nhân, là cái nôi nuôi dưỡng mọi cán bộ, chiến sỹ không ngừng trưởng thành và phát triển. Vì vậy xây dựng môi trường quân đội trong sạch là đòi hỏi tất yếu khách quan tạo điều kiện thuận lợi cho mỗi quân nhân tự tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.

Môi trường quân đội trong sạch là môi trường trong đó mọi hoạt động của quân nhân diễn ra một cách tốt đẹp, quan hệ cán bộ với chiến sỹ như chân với tay, quan hệ đồng chí, đồng đội như anh em một nhà. Đó là môi trường sống có kỷ cương, công bằng, tính tập thể cao. Đó là  môi trường mang đậm tính trội của nền văn hóa, đạo đức Việt Nam, lòng yêu nước, thương nòi và tư tưởng nhân nghĩa, những lý tưởng cao đẹp của người quân nhân cách mạng, chủ nghĩa anh hùng cách mạng và những chuẩn mực đạo đức truyền thống có giá trị nhân bản sâu sắc. Để xây dựng môi trường quân đội trong sạch, phải thường xuyên quán triệt những quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng ta về xây dựng quân đội kiểu mới. Xây dựng môi trường trong sạch trong quân đội, trước hết và trực tiếp cần tập trung xây dựng các tập thể quân nhân ở đơn vị cơ sở trong sạch, vững mạnh.

Tập thể quân nhân ở đơn vị cơ sở là nơi diễn ra toàn bộ các hoạt động học tập, lao động, huấn luyện chiến đấu, là nơi trực tiếp nuôi dưỡng rèn luyện, điều chỉnh hành vi, phát triển nhân cách quân nhân trong đó có đội ngũ sĩ quan trẻ. Đó là nơi sĩ quan trẻ bộc lộ tài năng, ưu điểm, khuyết điểm, đồng thời là nơi có điều kiện thuận lợi nhất để sĩ quan trẻ không ngừng trưởng thành, phát triển. Chăm lo xây dựng các tập thể quân nhân trong sạch, vững mạnh trong tình hình hiện nay cần giải quyết tốt một số nội dung chính sau: tạo nên sự thống nhất cao về ý chí và hành động từ mỗi quân nhân, phát huy dân chủ, đề cao kỷ luật đối với cán bộ, chiến sỹ ở đơn vị. Xây dựng các mối quan hệ xã hội lành mạnh trong tập thể đồng thời tạo được dư luận xã hội lên án mạnh mẽ, nghiêm khắc những biểu hiện chủ nghĩa cá nhân.

Chăm lo tốt đời sống vật chất, tinh thần, tạo điều kiện thuận lợi để sĩ quan tu dưỡng rèn luyện nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, khắc phục những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân. Đời sống vật chất tinh thần được cải thiện sẽ góp phần cổ vũ, tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ sĩ quan trẻ yên tâm phấn khởi, gắn bó với tập thể quân nhân, không ngừng tu dưỡng rèn luyện nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng chiến đấu đến cùng vì mục tiêu lý tưởng của Đảng, qua đó những hành vi biểu hiện chủ nghĩa cá nhân ở sĩ quan trẻ cũng từng bước được khắc phục. Trong quá trình xây dựng quân đội, Đảng và Nhà nước thực sự quan tâm, từng bước đổi mới và thực hiện chính sách đối với quân đội, góp phần cải thiện một bước đời sống của cán bộ chiến sỹ, tạo bầu không khí tâm lý tích cực giúp cán bộ, chiến sỹ yên tâm phấn khởi, đoàn kết gắn bó cùng nhau xây dựng các tập thể quân nhân trong sạch, vững mạnh.

Thường xuyên giáo dục đạo đức cách mạng là biện pháp tích cực có ý nghĩa trực tiếp góp phần khắc phục những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân ở đội ngũ sĩ quan trẻ. Đạo đức cách mạng là vũ khí sắc bén để chiến thắng những thói hư tật xấu trong mỗi con người. Đạo đức cách mạng không những chỉ làm đẹp con người mà còn chuyển hóa thành sức mạnh vật chất cải tạo chính hoàn cảnh sống và bản thân con người. Tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng cho đội ngũ sĩ quan trẻ hiện nay trước hết cần giáo dục nâng cao trình độ nhận thức về Chủ nghĩa Mác- Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng cho sĩ quan trẻ. Qua đó tiếp tục xây dựng đội ngũ sĩ quan trẻ trung thành với Tổ quốc có quyết tâm phấn đấu cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Đặt lợi ích của dân tộc, của Đảng lên trên hết. Giáo dục đạo đức cách mạng phải đi đối với thực hành đạo đức cách mạng, có như vậy đạo đức cách mạng mới có cơ sở hình thành phát triển bền vững. Giáo dục đạo đức cách mạng cho sĩ quan trẻ phải thực sự giúp cho họ có dũng khí và phương pháp đấu tranh khắc phục chủ nghĩa cá nhân đang tồn tại ở chính họ.

Nguyễn Tú Anh - Hà Hải Lý
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng