Trong tháng 1-2010, nhiều địa phương trong cả nước tiến hành đại hội điểm đảng bộ cấp cơ sở nhiệm kỳ 2010-2015. Điểm mới của đại hội lần này là thực hiện thí điểm chủ trương đại hội cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư. Đây là một nội dung quan trọng trong đại hội.

Trực tiếp bầu nhằm mở rộng dân chủ trong bầu cử của Đảng, phát huy quyền dân chủ trực tiếp trong bầu cử của đảng viên. Trực tiếp bầu nhằm phát huy trí tuệ, đề cao ý thức trách nhiệm của toàn đảng bộ trong việc xây dựng, nâng cao chất lượng ban thường vụ, bí thư, phó bí thư. Đồng thời, các đồng chí được bầu cảm nhận vinh dự, ý thức sâu sắc hơn trách nhiệm cá nhân với tín nhiệm của đại hội, với thực hiện nhiệm vụ được giao. Trực tiếp bầu còn góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Tuyệt đại đa số những đảng bộ thực hiện thí điểm đã được chuẩn bị kỹ theo đúng hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương. Nhìn chung, đại hội ở những đảng bộ thực hiện thí điểm bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư, phó bí thư đã diễn ra trôi chảy, đúng dự kiến. Có nơi đã có đại biểu dự đại hội chủ động ứng cử vào ban chấp hành khóa mới, ứng cử chức danh bí thư. Đa số ban thường vụ, bí thư, phó bí thư trúng cử với tỷ lệ phiếu cao. Nhiều bí thư đắc cử với 100% phiếu bầu. Nhưng cũng có nơi bí thư đắc cử do đại hội trực tiếp bầu không phải nhân sự do cấp ủy khóa trước chuẩn bị và giới thiệu.

Thực tế cho thấy quyết định của Trung ương thực hiện thí điểm trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư là đúng đắn, cần thiết. Là bước đi quan trọng trong tiến trình thực hành dân chủ rộng rãi trong Đảng. Là nét đổi mới trong công tác cán bộ-vấn đề then chốt của then chốt. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, để trực tiếp bầu thực sự dân chủ, bí thư đắc cử thực sự là người có uy tín nhất, trong quá trình làm nhân sự, cấp uỷ cũ có trách nhiệm chuẩn bị, giới thiệu, cấp trên có chỉ đạo nhưng không nên gò ép, áp đặt, làm thay đại hội mà cần giúp đại biểu có đủ thông tin cần thiết để chủ động quyết định bằng lá phiếu sáng suốt với trách nhiệm cao. Bí thư đắc cử với số phiếu 100% khi trực tiếp bầu nhưng lại có số phiếu không cao khi bầu ban chấp hành là điều đáng suy nghĩ. Trong danh sách ứng cử viên để bầu bí thư cần có số dư. Khi đại hội càng tạo nhiều cơ hội so sánh, lựa chọn, người bầu cử càng có điều kiện để thể hiện trách nhiệm cao trước lá phiếu, qua phương án lựa chọn của mình. Nếu bí thư được bầu là một trong nhiều phương án lựa chọn, cho dù có tỉ lệ phiếu bầu không phải tuyệt đối vẫn là niềm vui của các đại biểu, thành công của đại hội. Nếu bí thư được bầu chỉ là một ứng cử viên duy nhất trong danh sách bầu, dù có tỉ lệ phiếu bầu 100%, cũng chưa hẳn phản ảnh tín nhiệm thật sự của đại hội, chưa hẳn đã đáp ứng yêu cầu mở rộng dân chủ thật sự-một mục đích của trực tiếp bầu và xu hướng phát triển tất yếu của xã hội, yêu cầu bức thiết của cán bộ, đảng viên và nhân dân với đại hội đảng.

Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XI của Đảng là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Mỗi đại hội đảng bộ là cơ sở góp phần đổi mới công tác cán bộ, phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng ở từng địa phương, đơn vị. Vì lẽ đó, đại hội có trọng trách đối với từng địa phương, đơn vị trong lựa chọn những người xứng đáng đủ đức, đủ tài lãnh đạo nhân dân giữa hai kỳ đại hội, tổ chức thực hiện thành công nghị quyết do đại hội cấp mình và Đại hội XI của Đảng đề ra.

Vũ Lê