Thực hiện Hướng dẫn số 10-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương về việc thành lập chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn (sau đây gọi tắt là chi bộ cơ quan xã), Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hoà Bình đã chỉ đạo Ban Tổ chức Tỉnh ủy cụ thể hóa hướng dẫn, chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ trong toàn Đảng bộ tỉnh, đồng thời chỉ đạo, hướng dẫn các đảng bộ xã, phường, thị trấn nơi đã thành lập nâng cao chất lượng hoạt động của chi bộ cơ quan xã.
Sau 5 năm thực hiện, đến hết quý I năm 2013, Hoà Bình đã có 209/210 đơn vị xã, phường, thị trấn thành lập chi bộ cơ quan xã, còn duy nhất xã Độc Lập, huyện Kỳ Sơn thuộc xã vùng cao chưa đủ điều kiện để thành lập. Các chi bộ cơ cấu đồng chí ủy viên ban thường vụ đảng ủy làm bí thư. Tổng số đảng viên của 209 chi bộ cơ quan xã đến 31-5-2013 là 4.571 đồng chí.
Sau khi thành lập, các chi bộ cơ quan xã kịp thời ổn định tổ chức, xây dựng quy chế làm việc, chương trình công tác, kế hoạch kiểm tra, giám sát đối với cán bộ, đảng viên trong chi bộ. Thuận lợi của loại hình chi bộ này là cán bộ chủ chốt trong đảng ủy, UBND, các ban, ngành, đoàn thể nên việc duy trì sinh hoạt chi bộ định kỳ được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định.
Phương thức hoạt động của chi bộ cơ quan xã bước đầu còn lúng túng, nhầm lẫn song đến nay cơ bản đã phát huy được vai trò lãnh đạo theo Điều 24, Điều lệ Đảng Khóa XI, vừa là hạt nhân chính trị vừa là trung tâm đoàn kết ngay tại cơ quan xã, phường, thị trấn, tạo bước chuyển mới về công tác tham mưu cho cấp ủy cơ sở trong lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, xây dựng đảng, xây dựng hệ thống chính trị ở địa phương.
Đảng viên trong chi bộ cơ quan đều giữ các vị trí chủ chốt, nắm vững tình hình cũng như yêu cầu phát triển của địa phương nên việc ban hành nghị quyết của chi bộ và đề xuất, tham mưu xây dựng các nghị quyết của cấp ủy cơ sở được sát thực, phù hợp với yêu cầu thực tế và nguyện vọng của đại bộ phận nhân dân. Đa số các chi bộ cơ quan cấp xã đều duy trì, thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt đảng, từng bước đổi mới nội dung, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ theo tinh thần Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư, gắn sinh hoạt chi bộ với việc thực hiện học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nội dung sinh hoạt chi bộ tập trung đi sâu thảo luận về vai trò lãnh đạo của chi bộ trong tham mưu, đề xuất cho đảng uỷ cơ sở, về tinh thần trách nhiệm, tính tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, công chức xã trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao.
Ở Hoà Bình, trên 50% chi bộ cơ quan cấp xã đã thống nhất thời điểm sinh hoạt định kỳ hằng tháng sau các chi bộ khu dân cư, thôn, xóm và các chi bộ khác để các đồng chí cấp ủy viên, đảng viên được phân công phụ trách có thời gian tham dự các kỳ sinh hoạt của các chi bộ khu dân cư, thôn, xóm...
Trên cơ sở các quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng, việc quản lý, giám sát và phân công nhiệm vụ cho đảng viên ở chi bộ cơ quan cấp xã của Hoà Bình được thuận lợi, sát thực hơn so với trước đây. Trên 80% chi bộ đều xây dựng nghị quyết phân công công tác cho đảng viên hằng năm, gắn với nhiệm vụ do cấp ủy cấp trên phân công đối với đảng viên là cấp ủy viên, đảng viên là cán bộ chủ chốt, trưởng các ban, ngành, đoàn thể cơ sở... phụ trách và trực tiếp dự sinh hoạt với các chi bộ khu dân cư, tạo điều kiện cho đảng viên thực hiện đúng nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn được giao.
Việc thành lập chi bộ cơ quan cấp xã đã góp phần tích cực trong việc đánh giá xếp loại chất lượng đảng viên hàng năm sát thực hơn. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn tiêu cực, vi phạm của cán bộ, đảng viên, công chức, động viên, biểu dương, khen thưởng những cán bộ, đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Kết quả đánh giá chất lượng chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn hàng năm, trên 80% số chi bộ đạt trong sạch, vững mạnh. Hầu hết các chi bộ cơ quan, ngay sau khi thành lập đều giới thiệu đảng viên về giữ mối liên hệ với chi uỷ và thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú theo Quy định số 76-QĐ/TW, ngày 15-6-2000 của Bộ Chính trị, đảm bảo đội ngũ cán bộ, đảng viên cơ quan xã gần gũi quần chúng, nắm bắt kịp thời những diễn biến trong nhân dân, tăng cường mối quan hệ với chi ủy, chi bộ nơi cư trú và thực hiện nghĩa vụ của người công dân.
Với chức năng, nhiệm vụ của chi bộ cơ quan trực thuộc đảng ủy cơ sở, việc lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra giám sát hoạt động của các ban, ngành, MTTQ và các đoàn thể ở cơ sở được thực hiện thông qua việc kiểm điểm trách nhiệm của đảng viên chi bộ cơ quan chấp hành nghị quyết phân công công tác cho đảng viên hằng năm về việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và nhiệm vụ do cấp ủy cấp trên giao. Định kỳ sinh hoạt chi bộ cơ quan xã, đảng viên là trưởng các ban, ngành, đoàn thể đều báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ do chi bộ phân công. Thông qua đó vai trò, hiệu quả lãnh đạo của đảng ủy cơ sở về công tác kiểm tra, giám sát kết quả hoạt động của các ban, ngành, MTTQ, đoàn thể ở cơ sở đã được nâng lên một bước. Tuy nhiên, số chi bộ của Hoà Bình thực hiện được nội dung này chưa được nhiều. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, giúp đỡ, giáo dục quần chúng đối tượng đảng là cán bộ, công chức cơ sở cũng được thuận lợi, chất lượng hiệu quả.
Trên cơ sở quy chế làm việc của đảng ủy, 100% các đảng ủy xã, phường, thị trấn đã có nghị quyết phân công cấp ủy viên, đảng viên là cán bộ chủ chốt xã, phường, thị trấn phụ trách và trực tiếp dự sinh hoạt với các chi bộ khu dân cư. Thực hiện Hướng dẫn số 10-HD/BTCTW, một số chi bộ cơ quan cấp xã đã thực hiện tốt việc phân công đảng viên dự họp với các thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư để nắm bắt tình hình, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, những vấn đề khó khăn, vướng mắc, bức xúc từ nhân dân... kịp thời báo cáo chi bộ, đề xuất phương án giải quyết, góp phần tích cực vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, sự điều hành quản lý nhà nước của chính quyền cơ sở đạt hiệu quả, chất lượng.
Tuy nhiên, qua quá trình hoạt động một số chi bộ cơ quan cấp xã, vai trò lãnh đạo, chất lượng hoạt động của loại hình chi bộ này chưa được phát huy, chưa hiệu quả; quy chế làm việc chưa đúng, đủ với chức năng, nhiệm vụ của loại hình chi bộ cơ quan trực thuộc đảng ủy cơ sở theo quy định Điều lệ Đảng; nội dung quy chế còn chung chung, thẩm quyền chưa đảm bảo, còn nhầm lẫn với chức năng, nhiệm vụ của chi, đảng bộ cơ sở xã, phường, thị trấn…
Từ việc quy chế xây dựng chưa đảm bảo dẫn đến chất lượng sinh hoạt chi bộ chưa cao, có chi bộ còn nhầm lẫn với nội dung sinh hoạt đảng ủy cơ sở; công tác quản lý, giám sát đảng viên thực hiện nghị quyết phân công của chi bộ chưa hiệu quả, làm ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của đảng bộ. Việc thực hiện phân công nhiệm vụ cho cấp ủy viên, cán bộ chủ chốt và đảng viên chi bộ cơ quan xã theo quy định Điều lệ Đảng và Hướng dẫn số10-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương ở một số xã, phường, thị trấn thực hiện chưa nghiêm túc, hoặc có phân công nhưng chưa rõ ràng, chưa cụ thể hóa thành nghị quyết phân công.
Thực hiện Quy định 76-QĐ/TW của Bộ Chính trị về đảng viên đang công tác thường xuyên giữa mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở nơi cư trú ở chi bộ cơ quan xã tuy đã được thực hiện, song đa số còn lúng túng về thủ tục, hình thức, nội dung sinh hoạt.
Hà Tuấn
Ban Tổ chức Tỉnh uỷ Hoà Bình