Cao Bằng là tỉnh miền núi biên giới phía Bắc, có 13 huyện, thành phố, 199 xã, phường, thị trấn, 2.480 xóm, tổ dân phố (có 9 huyện với 43 xã, 3 thị trấn biên giới và 158 xóm biên giới) với số dân 507.183 người, trong đó 95% dân số là dân tộc thiểu số. Tính đến tháng 12-2013 Đảng bộ tỉnh Cao Bằng có 19 đảng bộ trực thuộc Tỉnh uỷ; có 732 tổ chức cơ sở đảng (trong đó có 282 đảng bộ và 450 chi bộ cơ sở); 3.516 chi bộ trực thuộc và  44.093 đảng viên.

Trước năm 2012, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị của đội ngũ cán bộ xã, phường, thị trấn (cấp xã) của Cao Bằng còn rất hạn chế, có đến 44,7% chưa qua đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ, số cán bộ cấp xã chưa đạt chuẩn chiếm tới 85,7%...

Trước thực trạng đội ngũ cán bộ cơ sở vừa yếu, vừa thiếu, Tỉnh ủy Cao Bằng đã chỉ đạo xây dựng và thực hiện Đề án 03-ĐA/TU về “Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cơ sở giai đoạn 2012-2015”, với mục tiêu đến năm 2015 có 90% trở lên đối với cán bộ và 95% trở lên đối với công chức cấp xã có trình độ chuyên môn nghiệp vụ từ trung cấp trở lên, trong đó 20% đạt trình độ đại học. 90% cán bộ, công chức cấp xã có trình độ lý luận chính trị từ sơ cấp trở lên, trong đó 60% đạt trình độ trung cấp, cao cấp; 90% cán bộ, công chức cấp xã được bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước, kiến thức quốc phòng; 80% cán bộ, công chức cấp xã được bồi dưỡng về tin học.

Tỉnh ủy xác định triển khai thực hiện Đề án chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cơ sở là nhiệm vụ quan trọng, cần thiết, liên quan tới toàn bộ hệ thống chính trị các cấp của tỉnh, đặc biệt là cấp xã. Thực hiện Đề án này chính là thực hiện một số nội dung để cụ thể hóa thực hiện Chương trình về nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở giai đoạn 2011-2015, đây là một trong sáu chương trình trọng tâm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII của Đảng bộ tỉnh Cao Bằng.

 Bằng các giải pháp đồng bộ và sự chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, sau 2 năm thực hiện Đề án đã đạt một số kết quả quan trọng:            

Về công tác quy hoạch cán bộ: Tỉnh đã tổ chức 9 lớp bồi dưỡng kỹ năng xây dựng quy hoạch cán bộ cấp xã cho bí thư đảng ủy và chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn, với tổng số 398 người tham gia (100% đại diện cấp ủy và chính quyền cấp xã) nhằm nâng cao chất lượng công tác quy hoạch cán bộ cấp xã. Các huyện ủy, thành ủy tập trung chỉ đạo tổ chức thực hiện quy hoạch (A2) cán bộ cấp xã. 100% các xã, phường, thị trấn của tỉnh đã xây dựng quy hoạch cán bộ cấp xã cơ bản đảm bảo theo tinh thần Nghị quyết số 42-NQ/TW và tiến độ thời gian theo Kế hoạch; đã có 3.915 lượt cán bộ được quy hoạch đạt chuẩn về trình độ chuyên môn (chiếm70%), đối với những trường hợp chưa đạt chuẩn, tỉnh tiếp tục chỉ đạo bổ sung, thay thế.

Về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã: Công tác quản lý về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã được thực hiện có hiệu quả, từ việc ban hành chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng đến việc xác định nhu cầu và tổ chức thực hiện mở các lớp đào tạo về chuyên môn phù hợp với thực tiễn.

 Đến nay, toàn tỉnh hiện có 666 cán bộ, công chức cấp xã chưa đạt chuẩn trình độ chuyên môn đang tham gia các lớp đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ (chiếm 41%), trong đó có 244 cán bộ, công chức đang tham gia các lớp đào tạo trình độ đại học (chiếm 15%), 422 cán bộ, công chức đang tham gia các lớp đào tạo trình độ trung cấp chuyên môn (chiếm 26%); đặc biệt tỉnh luôn chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đối tượng là cán bộ người dân tộc thiểu số ít người (Mông, Dao, Lô Lô...).

Song song với thực hiện đào tạo theo Đề án 03 của Tỉnh ủy, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức của tỉnh Cao Bằng còn tập trung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã từ các nguồn kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia, theo Quyết định 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và các nguồn kinh phí đào tạo, bồi dưỡng được cấp hằng năm theo chỉ tiêu kế hoạch, trong năm 2013 đã mở 05 lớp bồi dưỡng kiến thức tin học trình độ A cho 150 cán bộ, công chức cấp xã (chiếm 4,2%); 16 lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho 800 cán bộ, công chức cấp xã (chiếm 22,2%).

Về công tác tuyển chọn, bố trí cán bộ, công chức cấp xã: Theo kế hoạch từ năm 2013 đến 2015 sẽ tuyển chọn 332 trí thức trẻ có trình độ đại học, có chuyên ngành chuyên môn phù hợp bố trí các chức danh công chức cấp xã cho 199 xã, phường, thị trấn của tỉnh Cao Bằng.

Năm 2013 đã tuyển chọn được 94 trí thức trẻ (30% kế hoạch), trong đó: Có 01 thạc sĩ tốt nghiệp loại giỏi; 18 người tốt nghiệp đại học loại giỏi hệ chính quy của các cơ sở giáo dục đào tạo công lập; 15 người dân tộc thiểu số ít người, trong đó, có 09 người tốt nghiệp đại học, 06 người tốt nghiệp trình độ trung cấp bố trí các chức danh công chức cấp xã.

Về thực hiện chính sách hỗ trợ nghỉ việc: Một trong các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả Đề án chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cơ sở đối với tỉnh Cao Bằng là tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ nghỉ việc đối với cán bộ, công chức cấp xã không đạt chuẩn, từ nay đến năm 2015 cần phải giải quyết chế độ đối với 673 người.

Năm 2013, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh đã phê duyệt danh sách đối với 243 cán bộ, công chức cấp xã với tổng kinh phí hỗ trợ là 7,1 tỷ đồng để giải quyết chế độ, trong đó hỗ trợ kinh phí đóng bảo hiểm xã hội 24 người; hỗ trợ kinh phí thôi việc 147 người; hỗ trợ kinh phí cho cán bộ, công chức cấp xã có trên 20 năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội nhưng tại thời điểm nghỉ việc chưa đủ tuổi nghỉ hưu 72 người.

Để hoàn thành mục tiêu Đề án đề ra, thời gian tới Tỉnh ủy Cao Bằng tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau:

Tiếp tục quán triệt đầy đủ nội dung, tinh thần và làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục một cách công khai, minh bạch các giải pháp thực hiện có hiệu quả Đề án chuẩn hóa đến tất cả các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị, xã hội và đối tượng trực tiếp của Đề án.

Chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy cấp xã rà soát, bổ sung quy hoạch (A3) cán bộ cấp xã. Rà soát, thay thế cán bộ quy hoạch nhiệm kỳ 2015-2020 không đảm bảo tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn theo quy định.

Quan tâm đúng mức, hướng dẫn cụ thể quy hoạch, bố trí sử dụng cán bộ là người dân tộc thiểu số ít người phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ sở.

Việc chuẩn bị nhân sự cán bộ cấp xã phải gắn với quy hoạch các chức danh cán bộ lãnh đạo xã, phường, thị trấn nhiệm kỳ 2015-2020 đã được Ban Thường vụ huyện ủy, thành ủy phê duyệt.

Tiếp tục tổ chức tuyển chọn trí thức trẻ có trình độ đại học bổ sung đội ngũ công chức cấp xã ; thực hiện chế độ, chính sách hỗ trợ nghỉ việc đối với cán bộ, công chức cấp xã không đạt chuẩn.

Tâm Lê