Khu vực miền Trung - Tây Nguyên có 13 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm 145 quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; 1.926 xã, phường, thị trấn; 21.510 thôn, buôn, bon, bản, tổ dân phố. Tại thời điểm tổ chức triển khai đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên năm 2013, khu vực có 224 tổ chức đảng trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy (144 quận, huyện, thị, thành ủy và 80 đảng ủy trực thuộc), 8.609 tổ chức cơ sở đảng (3.718 đảng bộ cơ sở, 4.891 chi bộ cơ sở), 39.783 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở và 551.213 đảng viên.
Thực hiện Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW, ngày 11-10-2011 về đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ) và đảng viên và Hướng dẫn số 22-HD/BTCTW, ngày 04-11-2013 của Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình năm 2013 gắn với thực hiện nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, ban thường vụ của 13 tỉnh ủy, thành ủy khu vực miền Trung - Tây Nguyên đã kịp thời chỉ đạo các cấp ủy trực thuộc triển khai thực hiện nghiêm túc trong toàn đảng bộ; chỉ đạo ban tổ chức các tỉnh ủy, thành ủy vận dụng, cụ thể hóa và hướng dẫn thực hiện phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương, đơn vị.
Các cấp uỷ xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện việc đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên năm 2013 bảo đảm theo yêu cầu hướng dẫn của Trung ương; thường xuyên theo dõi, kiểm tra, thẩm định chặt chẽ kết quả đánh giá của các TCCSĐ trực thuộc. Trên cơ sở đó, ban thường vụ các quận, huyện, thị, thành ủy và đảng ủy trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy cũng đã kịp thời chỉ đạo triển khai, phổ biến và quán triệt các nội dung mới đến từng chi bộ, đảng bộ cơ sở; đồng thời, chỉ đạo ban tổ chức của cấp ủy nghiên cứu, vận dụng, cụ thể hóa nội dung thang, bảng chấm điểm cho các loại hình TCCSĐ, đảng viên; xây dựng kế hoạch và hướng dẫn việc triển khai thực hiện công tác đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên năm 2013. Các cấp uỷ phân công các đồng chí trong ban thường vụ cấp ủy và lãnh đạo các ban xây dựng đảng của cấp ủy tham dự, theo dõi triển khai thực hiện đảm bảo theo đúng nội dung, mục đích, yêu cầu và quy trình đánh giá.
Năm 2013, toàn khu vực miền Trung - Tây Nguyên có 8.597/8.609 TCCSĐ được đánh giá chất lượng, đạt tỷ lệ 99,86%, tăng 0,39% so với năm 2012. Trong đó: có 6.268 TCCSĐ trong sạch, vững mạnh, chiếm tỷ lệ 72,91% so với tổng số TCCSĐ được đánh giá chất lượng, tăng 2,80% so với năm 2012 (trong tổng số TCCSĐ đạt trong sạch, vững mạnh năm 2013, có 1.425 TCCSĐ đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu, chiếm tỷ lệ 22,73%, tăng 0,65% so với năm 2012); 1.832 TCCSĐ hoàn thành tốt nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 21,31%, giảm 0,91% so với năm 2012; 457 TCCSĐ hoàn thành nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 5,32%, giảm 1,51% so với năm 2012; 40 TCCSĐ yếu kém, chiếm tỷ lệ 0,47. Toàn khu vực đã có 39.699/39.783 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở đánh giá chất lượng năm 2013, đạt tỷ lệ 99,71%, tăng 0,01% so với năm 2012. Trong đó: có 30.665 chi bộ đạt trong sạch vững mạnh, chiếm 77,30% so với tổng số chi bộ được đánh giá chất lượng, tăng 0,01% so với năm 2012. Trong tổng số chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở đạt trong sạch vững mạnh năm 2013, có 5.221 chi bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu, chiếm tỷ lệ 17,03%, tăng 1,12% so với năm 2012; 7.292 chi bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 18,38%, giảm 1,68% so với năm 2012; 1.666 chi bộ hoàn thành nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 4,20%, giảm 1,36% so với năm 2012; 46 chi bộ yếu kém, chiếm tỷ lệ 0,12%, giảm 0,06% so với năm 2012.
Trao bằng khen cho những đảng viên xuất sắc.
Tại thời điểm tổ chức đánh giá chất lượng năm 2013, khu vực miền Trung - Tây Nguyên có 551.213 đảng viên; trong đó: có 512.405 đảng viên được đánh giá chất lượng, đạt tỷ lệ 92,96%, tăng 0,02% so với năm 2012; 31.526 đảng viên được miễn đánh giá là 31.526 đảng viên, chiếm tỷ lệ 5,72%, tăng 0,28% so với năm 2012; 7.282 đảng viên chưa được đánh giá, chiếm tỷ lệ 1,32%, giảm 0,30% so với năm 2012.
Kết quả cụ thể: có 63.269 đảng viên đủ tư cách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 12,35% so với số đảng viên được đánh giá chất lượng, tăng 0,37% so với năm 2012 (tổng số đảng viên đủ tư cách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ toàn khu vực chiếm tỷ lệ 16,42% so với số đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm vụ); 385.406 đảng viên đủ tư cách, hoàn thành tốt nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 75,22%, tăng 1,05% so với năm 2012; 60.076 đảng viên đủ tư cách, hoàn thành nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 11,72%, giảm 1,42% so với năm 2012; 3.654 đảng viên vi phạm tư cách hoặc không hoàn thành nhiệm vụ, chiếm tỷ lệ 0,71%, không tăng giảm so với năm 2012.
Trên cơ sở các kết quả đánh giá, xếp loại chất lượng TCCSĐ và đảng viên năm 2013, ban thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy đã kịp thời tổ chức các hội nghị tổng kết rút kinh nghiệm, tổ chức khen thưởng các TCCSĐ đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh tiêu biểu trong năm, các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh tiêu biểu 3 năm liền (2011, 2012, 2013), đảng viên đạt tiêu chuẩn đảng viên đủ tư cách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 3 năm liền (2011, 2012, 2013) và đề ra kế hoạch củng cố, xây dựng TCCSĐ trong sạch, vững mạnh và nâng cao chất lượng đảng viên trong năm 2014.
Việc đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên năm 2013 của các tỉnh ủy, thành ủy trong khu vực miền Trung - Tây Nguyên được thực hiện kịp thời, nghiêm túc, bám sát các nội dung yêu cầu theo hướng dẫn của Trung ương. Hầu hết, các cấp ủy đảng của từng địa phương đã đề ra kế hoạch, hướng dẫn và cụ thể hóa một số nội dung, tiêu chí, biểu điểm đánh giá phù hợp với từng loại hình TCCSĐ, từng đối tượng đảng viên và sát với tình hình thực tế của mỗi địa phương, đơn vị; thường xuyên theo dõi, kiểm tra, thẩm định chặt chẽ kết quả đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên. Công tác đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên đã ngày càng đi vào nền nếp, phản ánh thực chất hơn năng lực lãnh đạo và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; từ đó giúp cho cấp ủy các cấp nắm bắt tình hình cơ sở sâu sát hơn, kịp thời khắc phục những khuyết điểm, tồn tại và đề ra các chủ trương, giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm củng cố, nâng cao hơn nữa năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của TCCSĐ và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, công tác đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên năm 2013 đã được các tỉnh ủy, thành ủy tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện gắn liền với chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về kiểm điểm tự phê bình và phê bình tập thể và cá nhân hàng năm gắn với kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng, Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) về “Nâng cao năng lực và sức chiến đấu của TCCSĐ và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên”, Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư về “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”, Quy định số 101-QĐ/TW của Ban Bí thư về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp” cũng như việc thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở của các tổ chức đảng, đảng viên.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được vẫn còn một số mặt hạn chế, tồn tại cần chú ý khắc phục trong thời gian đến, đó là: (1) Một số cấp ủy và đảng viên chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về mục đích, yêu cầu, nội dung và phương pháp đánh giá theo các văn bản hướng dẫn của Trung ương; chưa cụ thể hóa thành các tiêu chí, biểu điểm phù hợp với từng loại hình TCCSĐ, từng đối tượng đảng viên và chưa sát với nhiệm vụ, tình hình thực tế của từng địa phương, đơn vị; chưa quan tâm chỉ đạo sâu sát, kiểm tra chặt chẽ quá trình triển khai thực hiện việc đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên. (2) Một số cấp ủy cơ sở chưa nghiên cứu kỹ các văn bản hướng dẫn nên khi triển khai thực hiện còn lúng túng, chưa đảm bảo quy trình và nội dung đánh giá. Ý thức tự giác, tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng của một số cấp ủy đảng và một bộ phận cán bộ, đảng viên còn hạn chế, tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm vẫn còn nhiều; chưa làm rõ được những khuyết điểm, yếu kém của tổ chức đảng và đảng viên cũng như đề ra các biện pháp, giải pháp để củng cố chi bộ, đảng bộ yếu kém và giáo dục đảng viên vi phạm. (3) Công tác kiểm tra, giám sát, thẩm định kết quả đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên của một số cấp ủy chưa chặt chẽ, vẫn còn có biểu hiện nể nang, chạy theo thành tích, chưa phản ánh đúng thực chất. Tỷ lệ TCCSĐ trong sạch vững mạnh tiêu biểu và đảng viên đủ tư cách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở nhiều địa phương còn vượt khá cao so với tỷ lệ quy định của Trung ương. (4) Việc đánh giá, xếp loại đảng viên đủ tư cách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ vẫn còn tình trạng tập trung chủ yếu vào số đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý các cấp. Đáng chú ý, tình trạng đảng viên vi phạm chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình ở các địa phương đang có chiều hướng gia tăng. (5) Việc tổng hợp, báo cáo kết quả đánh giá chất lượng TCCSĐ và đảng viên năm 2013 ở nhiều địa phương vẫn còn chậm, không đảm bảo thời gian quy định của Trung ương; chất lượng các báo cáo phân tích đánh giá và báo cáo thống kê vẫn còn hạn chế nhất định.
Năm 2014, các cấp ủy đảng khu vực miền Trung - Tây Nguyên xác định: Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với ngũ cán bộ, đảng viên. Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng gắn với Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) về “Nâng cao năng lực và sức chiến đấu của TCCSĐ và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên”, Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư về “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”, Quy định số 101-QĐ/TW của Ban Bí thư về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp” cũng như việc thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở của các tổ chức đảng, đảng viên. Xây dựng sự đoàn kết thống nhất trong cấp ủy, chi bộ, đảng bộ và đội ngũ cán bộ, đảng viên trên cơ sở Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, đường lối, chính sách, Nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước; kiên quyết đấu tranh với những quan điểm, việc làm trái với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của TCCSĐ, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mỗi loại hình TCCSĐ để rà soát, bổ sung hoàn thiện quy chế làm việc của cấp ủy phù hợp với tình hình, đặc điểm của chi bộ, đảng bộ. Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế dân chủ ở cơ sở. Tăng cường công tác kết nạp đảng viên, chú trọng phát triển đảng và thành lập tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý đảng viên; kiên quyết xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên vi phạm nguyên tắc của Đảng; kịp thời tháo gỡ khó khăn, giải quyết những vướng mắc, đề xuất kiến nghị chính đáng của đảng viên và quần chúng nhân dân.
Vũ Quang Trung
Vụ Địa phương II, Ban Tổ chức Trung ương