18 giờ 9 phút ngày 4 tháng 10 năm 2013, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người con vĩ đại của dân tộc ta đã đi về cõi vĩnh hằng, hưởng thọ 103 tuổi.
Khi còn tại thế, Võ Nguyên Giáp xứng đáng là người được nhân dân kính trọng và yêu quý nhất trong số những người lãnh đạo cùng thế hệ. Nay qua đời, Người cũng xứng đáng với niềm tiếc thương lớn lao nhất trong nhân dân và đất nước và sự xúc động của những người có lương tri khắp thế giới. Sự thương tiếc của nhân dân đối với người lãnh đạo đáng kính không chỉ mang vị mặn nước mắt mà rất nhiều sức nặng của tư duy, của lý trí.
Sinh ra và lớn lên trong thời kỳ nước mất nhà tan, nhân dân lầm than, đói khổ, nhân loại chìm đắm trong đêm đen của chủ nghĩa đế quốc áp bức, bóc lột các dân tộc và gây chiến tranh tàn khốc, Người đã sớm nhận biết trách nhiệm làm người của người dân mất nước, nhận biết thời thế, để lựa chọn con đường giải phóng dân tộc do Hồ Chí Minh đề xướng.
Người đã can đảm đi đến cùng con đường đó, đương đầu với mọi hiểm nguy và thách thức, trong những thời điểm chiến tranh ác liệt, mất còn, cũng như trong những diễn biến phức tạp, trắc trở của công cuộc xây dựng xã hội mới. Người đã trọn đời trung thành với nhân dân mình, đã đấu tranh đến cùng để bảo vệ Tổ Quốc và con người, bảo vệ những giá trị của dân tộc và nhân loại.
Ở Người, lòng yêu nước gắn với lòng tin yêu nhân dân, con người, đồng đội đã kết hợp một cách tự nhiên với nhân cách cao cả, bản lĩnh vững vàng, trí tuệ uyên bác, phong thái điềm tĩnh, bao dung, thấu hiểu những đen trắng, xấu tốt, thị phi ở đời. Sự kết hợp những phẩm chất tuyệt vời đó của con người, nhà chính trị và bậc hiền tài làm cho Người trở nên không thể bị đánh bại, trên chiến trường, trong chính trường cũng như trong cuộc sống.
Cả trong những lúc khó khăn nhất của đời mình, Người vẫn là người chiến thắng. Chiến thắng trên trận tuyến lòng người, trong trái tim của đồng bào, đồng đội.
Trong nước và trên thế giới, đã có biết bao lời ca ngợi chân thành, những cuốn sách, những công trình nghiên cứu khoa học sâu sắc về sự nghiệp và con người Võ Nguyên Giáp. Đồng bào, đồng đội, binh sĩ và tướng soái, dân thường và lãnh đạo, nhà chính trị, nhà khoa học, nhà văn hoá, nhà thơ, nhà văn, hoạ sĩ, nghệ sĩ… yêu mến và ngưỡng mộ Người. Trên thế giới, những người cùng chiến tuyến tự nhận đã học được từ Người những kinh nghiệm quý báu để giải phóng nhân dân, giải phóng bản thân. Những người từng là đối thủ trên chiến trường gặp Người để hiểu rõ hơn thất bại của mình, để càng yêu mến hơn đất nước Việt Nam và kính trọng vị thống tướng của đất nước đó.
Người qua đời, nhân dân, Đảng và quân đội mất đi người lãnh đạo chính trị và quân sự xuất sắc có công đức lớn lao bậc nhất. Cảm nhận về sự mất mát này càng lớn hơn, khi đất nước đang trong tình thế bước ngoặt, đứng trước những thách thức và khó khăn chồng chất, trong một thế giới đầy bất trắc. Ngoài trăm tuổi đời, sức khoẻ bị hao tổn qua bao gian lao và thăng trầm, Người không có điều kiện trực tiếp tham dự vào những quyết định chính trị lớn. Nhưng vẫn là điểm tựa và nguồn cảm hứng về tinh thần cho mọi người yêu nước, thương nòi.
Hình ảnh của Người có thể khai minh những kẻ nhất thời u mê, lầm lạc. Khiến cho những kẻ thù của đất nước phải kiêng dè.
Đất nước không bao giờ để mất những người con vĩ đại của mình, những Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung. Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp… "Thác là thể phách, còn là tinh anh”. Anh linh các vị tiếp tục sống và lan toả, góp phần làm nên diện mạo và sức mạnh dân tộc. Bảo vệ đất nước trước mọi kẻ xâm lược, trước mọi cái ác, sự tăm tối và lầm lạc.
Tinh anh Võ Nguyên Giáp hiện đã được khẳng định, chắc chắn sẽ ngày càng sáng rõ hơn trong tương lai.
Nhân dân tìm thấy trong Người cốt cách người lãnh đạo mà đất nước đang cần và muốn có, người lãnh đạo có trí tuệ, bản lĩnh và nhân cách.
Võ Nguyên Giáp là nhà quân sự kiệt xuất, nhưng trước hết và sau cùng trong bản chất Người là người lãnh đạo chính trị hiện đại với ý nghĩa tốt đẹp nhất của khái niệm này. Đó là nhà chính trị có tư duy sắc sảo, sáng tạo, luôn gắn liền với thực tiễn.
Trong thế hệ mình, Người là người lãnh đạo được học hành đầy đủ và có hệ thống hơn nhiều người, có kiến thức sâu rộng trên nhiều lĩnh vực, nhưng không lệ thuộc sách vở giáo điều trong tư duy và hành động. Người luôn xuất phát từ thực tiễn của cuộc sống, một thực tiễn đã được Người xem xét, nghiền ngẫm bằng trí tuệ sáng tạo, quán xuyến nhiều lĩnh vực tri thức và trải nghiệm cá nhân sâu sắc, để đánh giá đúng sự vật, để xác định được hành động một cách quả đoán, kịp thời, mang lại hiệu quả chung cao nhất cho đất nước.
Quyết định của Võ Nguyên Giáp thay đổi cách đánh ở Điện Biên Phủ thường được xem là thắng lợi của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Nhưng có lẽ trước hết phải khẳng định đó là thắng lợi của trí tuệ và bản lĩnh vô song của người lãnh đạo. Có đủ trí tuệ để nhìn ra mặt yếu của một thế trận đã sắp đặt xong với bao xương máu và công sức, đã là rất khó. Nhưng khó hơn nhiều là việc tự mình ra quyết định xoá đi thế trận đó ngay trước giờ nổ súng. Nó đòi hỏi ở người lãnh đạo tinh thần trách nhiệm, quyết đoán, dũng khí tột bực.
Xuất phát từ việc nghiên cứu thực tiễn một cách sâu sắc, trên nhiều lĩnh vực và trong các thời kỳ, Người đã nhìn ra và nói lên tiếng nói phản biện nghiêm túc và khoa học trong tập thể lãnh đạo, đề xuất những kiến nghị xác đáng, hợp lý, nhiều khi khác với chủ trương của tập thể và người chủ trì. Người là lựa chọn xứng đáng nhất để thay mặt Đảng báo cáo và nhận lỗi trước nhân dân về sai lầm trong cải cách ruộng đất và chỉnh đốn tổ chức.
Người cũng chính là người phát hiện và nêu ý kiến sớm nhất trước Trung ương về những thiếu sót của chính sách tập thể hoá nông nghiệp ngay từ buổi đầu; là người lên tiếng sớm nhất phê phán tình trạng mất dân chủ trong đại hội Đảng thông qua việc chia nhỏ đại hội thành các “tiểu hội”. Là người kiên trì phản đối những biểu hiện “tả” khuynh, cực đoan trong các quan hệ quốc tế.
Lịch sử còn ghi lại và sẽ tiếp tục làm sáng rõ những đóng góp lớn lao của Người xử lý tình huống sau Tổng tấn công Mậu Thân, trong chỉ đạo Chiến dịch 1975…
Ngay cả khi tuổi đã rất cao, không còn giữ cương vị lãnh đạo chính thức, Người vẫn đau đáu một tấm lòng lo lắng vận mệnh dân tộc và đời sống của nhân dân, khi bày tỏ ý kiến thẳng thắn, công khai về các vấn đề như khai thác bô xit Tây Nguyên, xây dựng Nhà Quốc hội…
Trong nhận thức của tôi, Võ Nguyên Giáp luôn luôn là người lãnh đạo có trí tuệ, bản lĩnh và nhân cách bậc nhất. Là người phản biện lớn và nổi bật nhất trong hàng ngũ lãnh đạo. Lựa chọn vấn đề xác đáng, có căn cứ lý luận và thực tiễn vững chắc, lập luận chặt chẽ không thể phản bác, có động cơ trong sáng hoàn toàn vì lợi ích chung, có thái độ xây dựng, thẳng thắn, nghiêm cẩn, không công thần, trưởng lão.
Người luôn nói và làm thống nhất, xuất phát từ lương tri và trách nhiệm, không sợ mọi liên luỵ, tổn thất cá nhân, đồng thời cũng am hiểu thời thế và việc đời, lượng định được cái có thể và không thể, để có những lựa chọn tối ưu trong xử lý các tình huống.
Không phải tất cả ý kiến của Người đều được lắng nghe, được tiếp thu và được thực hiện. Sẽ là vội vã cho rằng mọi ý kiến của Người đều đúng. Nhưng căn cứ vào những gì đã được thực tiễn kiểm nghiệm sẽ thấy rằng tiếng nói của Người đã luôn luôn sát với sự thật, gần gũi với yêu cầu khách quan và mong muốn chính đáng của nhân dân. Chắc chắn sẽ có lúc chúng ta sẽ hối hận vì đã không tôn trọng đúng mức và thực hiện nghiêm túc những lời khuyên nhủ và căn dặn của Người.
Đã khép lại cuộc đời của một con người cao đẹp, sống qua hai thế kỷ đầy biến động của đất nước và thời đại , đã góp phần tạo nên những biến động đó, tận tâm phục vụ đất nước và nhân loại.
Người đã làm xong sứ mệnh của mình, xin Người thanh thản ra đi.
Đất nước đang ngổn ngang trăm bề, nhân dân đang căng mình chống chịu với những khó khăn. Lãnh đạo đang tìm đường.
Đất nước đang rất cần có những người lãnh đạo kiểu Võ Nguyên Giáp. Có trí tuệ, bản lĩnh và nhân cách xứng đáng với vai trò họ đảm nhận.
Bùi Đức Lại
Nguyên Chuyên gia cao cấp, Ban Tổ chức Trung ương
Nguồn: Vietnamnet