Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XI) đã thống nhất cao về việc ban hành Nghị quyết:“Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” (Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16-01-2012). Đây là một Nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân đặc biệt quan tâm, theo dõi và kỳ vọng ngay từ khi Nghị quyết được ban hành, cũng như trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện. Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) về xây dựng Đảng đề ra 3 vấn đề cấp bách xác định việc “Kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin của đảng viên và nhân dân đối với Đảng” là vấn đề trọng tâm, xuyên suốt và cấp bách nhất. Để thực hiện 3 vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng, Nghị quyết Trung ương đề ra 4 nhóm giải pháp đồng bộ để thực hiện và xác định “Nhóm giải pháp tự phê bình và phê bình, nêu cao tính tiền phong gương mẫu của cấp trên và người đứng đầu” là giải pháp quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến kết quả thực hiện Nghị quyết.
Nhìn lại một năm triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) về xây dựng Đảng cho thấy việc chỉ đạo triển khai và tổ chức thực hiện Nghị quyết lần này có một số nội dung, cách làm mới hoặc khác so với các lần trước đây và thể hiện quyết tâm chính trị cao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Cụ thể là:
1. Sau khi có Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng và ban hành nhanh, tương đối đồng bộ các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương để thực hiện như: Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 24-02-2012 và Kế hoạch số 08-KH/TW ngày 12-3-2012 về thực hiện Nghị quyết; các ban đảng Trung ương đều có các hướng dẫn tiếp theo, trong đó có Hướng dẫn số 11-HD/BTCTW ngày 14-3-2012 của Ban Tổ chức Trung ương về “Kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI)” để thực hiện thống nhất trong toàn Đảng.
2. Bộ Chính trị tổ chức hai hội nghị với các đồng chí cán bộ lão thành, cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước đã nghỉ hưu ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh để phổ biến, quán triệt nội dung Nghị quyết và phương châm, phương pháp tiến hành, tạo sự thống nhất nhận thức trong toàn Đảng và phát huy vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước đã nghỉ hưu.
3. Bộ Chính trị tổ chức Hội nghị cán bộ toàn quốc trong 3 ngày để học tập, quán triệt Nghị quyết với hơn 1.400 cán bộ tham dự gồm: Ban thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương và lãnh đạo chủ chốt của các ban, bộ, ngành, cơ quan, đoàn thể ở Trung ương. Đồng chí Tổng Bí thư trực tiếp quán triệt Nghị quyết và giải đáp những băn khoăn, vướng mắc của Hội nghị; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương đều tham dự đầy đủ.
4. Bộ Chính trị phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho các ban, cơ quan đảng ở Trung ương khẩn trương nghiên cứu, xây dựng các đề án nhằm thể chể hoá, cụ thể hoá nội dung Nghị quyết bằng các quy định, quy chế, hướng dẫn để thực hiện như: Thành lập Ban Nội chính Trung ương, Ban Kinh tế Trung ương và Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng; Quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021 và các nhiệm kỳ tiếp theo; Quy định về việc nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu; Quy định về thẩm quyền và trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác cán bộ; Quy định việc lấy phiếu tín nhiệm hàng năm đối với các chức danh lãnh đạo chủ chốt trong cơ quan của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội…
5. Bộ Chính trị thành lập Bộ phận Thường trực giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng Đảng gồm: đồng chí Tổng Bí thư và các đồng chí: Thường trực Ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Trưởng ban Dân vận Trung ương và Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương. Ban Bí thư thành lập Tổ giúp việc Bộ phận Thường trực, gồm một số đồng chí là cán bộ lãnh đạo cấp vụ ở các ban đảng Trung ương và làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, do một đồng chí Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng làm Tổ trưởng.
6. Trước khi chuẩn bị kiểm điểm của tập thể và cá nhân ở các cấp, các cấp ủy đều tổ chức lấy ý kiến đóng góp của cấp trên, các cấp uỷ, tổ chức đảng trực thuộc và của cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở cấp đó đã nghỉ hưu, bằng các hình thức phù hợp. Sau đó, cấp ủy tập hợp, tổng hợp trung thực, đầy đủ, chính xác các ý kiến đóng góp để những tập thể, cá nhân có liên quan chuẩn bị báo cáo giải trình và làm rõ mức độ đúng, sai. Qua việc lấy ý kiến, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương đã nhận được hàng nghìn ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là của các đồng chí nguyên là cán bộ lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước.
7. Tiến hành kiểm điểm, tự phê bình và phê bình từ trên xuống dưới; tập thể kiểm điểm trước, cá nhân kiểm điểm sau. Việc kiểm điểm, tự phê bình và phê bình có trọng tâm, trọng điểm, bình tĩnh, thận trọng, làm đến đâu chắc đến đó, không nóng vội, hình thức và với phương châm “trị bệnh, cứu người”. Việc chuẩn bị và tiến hành kiểm điểm của tập thể và cá nhân tập trung vào 3 vấn đề cấp bách của công tác xây dựng Đảng mà Nghị quyết đề ra.
8. Tập thể và cán bộ, đảng viên nào có vấn đề nổi cộm, dư luận bất bình thì cấp trên gợi ý kiểm điểm; tập thể và cá nhân được gợi ý phải có báo cáo giải trình và tập trung kiểm điểm để làm rõ mức độ đúng, sai.
9. Sau kiểm điểm, cấp ủy có kết luận về ưu điểm, khuyết điểm của tập thể và từng cá nhân. Những vấn đề nào đã rõ thì kết luận ngay; những vấn đề nào chưa rõ thì giao cho cơ quan chức năng thẩm tra, xác minh và làm rõ đúng sai trước khi cấp ủy kết luận.
10. Sau khi kiểm điểm ở mỗi cấp, kết quả kiểm điểm phải được cấp ủy cùng cấp cho ý kiến và báo cáo với cấp ủy cấp trên và thông báo kết quả kiểm điểm cho những tập thể, cá nhân đã đóng góp ý trước khi kiểm điểm bằng các hình thức phù hợp. Cấp ủy cấp trên nhận xét và kết luận về kết quả kiểm điểm của cấp dưới.
Nguyễn Đức Hà