Trong gần một tháng, từ 31-10-2011 đến 21-11-2011, Chi bộ 1B đã hoàn thành việc kiểm điểm, phân tích chất lượng chi bộ và đảng viên gắn với việc tổng kết hoạt động của chi bộ năm 2011 theo kế hoạch 04-KH/ĐU của Đảng ủy phường Ngọc Hà (quận Ba Đình, Hà Nội). Chi bộ có cách làm tốt, các công việc đều được tiến hành từng bước theo lịch: chi ủy xây dựng kế hoạch và quán triệt mục đích, yêu cầu, nội dung thực hiện trong toàn thể đảng viên; đảng viên tự kiểm điểm theo các nội dung được cấp trên và chi bộ gợi ý; tổ đảng kiểm điểm và phân loại từng đảng viên; chi ủy xây dựng báo cáo tổng kết công tác năm và tổng hợp kết quả phân loại đảng viên (có tổ trưởng tổ đảng cùng dự); hội nghị cán bộ tổ dân phố và các đoàn thể góp ý kiến nhận xét về hoạt động của chi bộ, đảng viên; chi bộ thông qua báo cáo công tác năm 2011 và biểu quyết phân loại đảng viên…

Tuy vậy, điều đáng nói ở đây là Đảng ủy phường Ngọc Hà và Chi bộ 1B chưa làm theo Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW ngày 11-10-2011 của Ban Tổ chức Trung ương về Đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên, mà làm theo hướng dẫn cũ số 20-HD/BTCTW ngày 10-10-2008.

Là đảng viên trong chi bộ, khi tiếp cận Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW (đăng Tạp chí Xây dựng Đảng số 11-2011), tôi kịp thời thông báo ngay với đồng chí bí thư chi bộ và được trả lời: Quận và phường chỉ đạo làm theo hướng dẫn cũ, vì khi xây dựng kế hoạch tổng kết năm 2011, quận và phường chưa nhận được văn bản hướng dẫn mới. Không biết trong đảng bộ thành phố có bao nhiêu cấp ủy phường và chi bộ làm giống như Đảng ủy phường Ngọc Hà và Chi bộ 1B?

Xét về khía cạnh nội dung và thời điểm ban hành văn bản, tôi có một vài ý kiến như sau:

1. Thông thường, từ giữa tháng 10 hằng năm, các cấp ủy quận, huyện và phường, xã đã chuẩn bị kế hoạch tổng kết công tác năm và phân loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên. Ngày 11-10-2011, Ban Tổ chức Trung ương ký văn bản Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW, trong đó có một yêu cầu đối với các cấp ủy trực thuộc Trung ương là phải “cụ thể hóa tiêu chí đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở và đảng viên sát hợp với tình hình, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của từng loại hình tổ chức cơ sở đảng và từng đối tượng đảng viên trong đảng bộ để thực hiện”. Ở các đảng bộ thành phố (kể cả thành phố thuộc tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương) có khá nhiều loại hình TCCSĐ và nhiều loại đối tượng đảng viên, trong đó có nhiều chi bộ tổ dân phố và trong chi bộ tổ dân phố cũng có nhiều đối tượng đảng viên, mà hầu hết là đảng viên đã nghỉ hưu hoặc nghỉ mất sức lao động, đảng viên sinh hoạt ở chi bộ tổ dân phố nhưng lại tham gia công việc ở các tổ chức khác… Cho đến nay, hướng dẫn của các cấp ủy về chi bộ tổ dân phố và đảng viên sinh hoạt ở chi bộ tổ dân phố nhìn chung vẫn chưa cụ thể, nên chi bộ khó thực hiện. Thời điểm ban hành Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW là khá chậm so với yêu cầu chuẩn bị tổng kết ở cơ sở.

2. Hiện nay, cả nước có trên 20% đảng viên là người nghỉ hưu hoặc nghỉ mất sức lao động, có khoảng 1.200 đảng bộ cơ sở phường và khoảng 600 đảng bộ có cơ sở thị trấn. Từ các quy định chung về nhiệm vụ của TCCSĐ và đảng viên quy định tại Điều lệ Đảng, cần cụ thể hóa hơn về các nhiệm vụ của đảng bộ phường, chi bộ tổ dân phố và đảng viên nghỉ hưu hoặc nghỉ mất sức lao động.

Một vài quy định trong Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW ngày 11-10-2011 chưa sát với tổ chức đảng và đảng viên hoạt động ở tổ dân phố, khu dân cư của phường. Ví dụ, về tiêu chí đánh giá đối tượng “đảng viên nghỉ hưu hoặc hết tuổi lao động”, Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW chỉ rõ: “Đối với đảng viên đã nghỉ hưu hoặc hết tuổi lao động mà không đảm nhiệm chức vụ công tác đảng, chính quyền, mặt trận tổ quốc, các đoàn thể ở cơ sở xã (phường, thị trấn), thôn (làng, bản, xóm, buôn, khóm, ấp), tổ dân phố (khu phố, cụm dân cư)…, nếu không có vi phạm gì thì nói chung xếp loại đảng viên ở mức đủ tư cách, hoàn thành nhiệm vụ”.
Hầu hết đảng viên chi bộ đều “đã nghỉ hưu hoặc hết tuổi lao động”, trong số đó số người “đảm nhiệm chức vụ công tác đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể ở… tổ dân phố” chỉ là số rất ít trong số đảng viên của chi bộ. Chi bộ 1B được Đảng ủy phường Ngọc Hà đánh giá là một chi bộ hoạt động có nền nếp, thực hiện có kết quả 5 nhiệm vụ chính (cũng là tiêu chí đánh giá) liên tục nhiều năm liền và năm nay đã được chi bộ biểu quyết là chi bộ trong sạch, vững mạnh (theo Hướng dẫn số 20-HD/BTCTW).

Hướng dẫn nêu cụm từ “nói chung”, nhưng chưa làm rõ được điều mà đảng viên đang quan tâm. Theo “Từ điển Tiếng Việt”, nói chung có nghĩa là “nói một cách bao quát, không tính đến cái cá biệt, cái chỉ có tính chất bộ phận (hàm ý bớt khẳng định)”. Văn bản nêu: “…nói chung xếp loại đảng viên ở mức đủ tư cách, hoàn thành nhiệm vụ”, nhưng điều đảng viên quan tâm còn là “ nói riêng”  những đảng viên nghỉ hưu như thế nào mới được xếp loại đảng viên “hoàn thành tốt nhiệm vụ”.

Do vậy, kiến nghị Ban Tổ chức Trung ương phối hợp với các ban tổ chức các thành ủy (thành ủy thuộc tỉnh ủy và thành ủy trực thuộc Trung ương) nghiên cứu sâu hơn nữa đặc điểm nhiệm vụ, hoạt động của các tổ chức đảng ở phường, tổ dân phố và của đảng viên nghỉ hưu (số đông hiện sinh sống tại phường, thị trấn) và có hướng dẫn cụ thể hơn để chi bộ tổ dân phố xây dựng được chương trình, kế hoạch thực hiện nghị quyết của Đại hội XI và của cấp trên được sát hợp hơn và tạo thuận lợi cho chi bộ tự xếp loại tổ chức mình, xếp loại đảng viên trong chi bộ được chuẩn xác hơn.

3. Đề nghị điều tra xem trong dịp tổng kết công tác đảng và phân loại tổ chức đảng, đảng viên cuối năm 2011 này có bao nhiêu tổ chức cơ sở đảng phân loại tổ chức đảng và đảng viên theo Hướng dẫn số 07-HD/BTCTW, qua đó đánh giá được chất lượng văn bản cũng như thời điểm ban hành văn bản có đáp ứng được yêu cầu thực tế ở  cơ sở hay không.

Song Hà