Cao Bằng là tỉnh miền núi, biên giới phía Bắc, có 13 huyện, thành phố,199 xã, phường, thị trấn, 2.480 xóm, tổ dân phố (có 9 huyện với 43 xã, 3 thị trấn biên giới và 158 xóm biên giới), trình độ dân trí thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao. Tổng số cán bộ, công chức cấp xã tại thời điểm xây dựng Đề án (tháng 7-2012) là 3.608 người, trong đó số cán bộ, công chức chưa đạt chuẩn về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ chiếm 44,7%. Trước thực trạng đội ngũ cán bộ cấp xã còn nhiều hạn chế, Tỉnh ủy Cao Bằng đã xây dựng Đề án 03-ĐA/TU ngày 20-7-2012 “Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cơ sở giai đoạn 2012-2015”, với mục tiêu đến năm 2015: Trình độ chuyên môn nghiệp vụ từ trung cấp trở lên đạt 90% trở lên đối với cán bộ và 95% trở lên đối với công chức cấp xã, trong đó 20% đạt trình độ đại học. Trình độ lý luận chính trị từ sơ cấp trở lên đạt 90% cán bộ, công chức cấp xã, trong đó 60% đạt trình độ trung cấp, cao cấp; 90% cán bộ, công chức cấp xã được bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước, kiến thức quốc phòng; 80% cán bộ, công chức cấp xã được bồi dưỡng về tin học.
Bằng các giải pháp đồng bộ, phù hợp trong triển khai thực hiện Đề án của các cấp ủy đảng ở Cao Bằng, bước đầu đạt một số kết quả:
Các huyện ủy, thành ủy quan tâm chỉ đạo tổ chức thực hiện quy hoạch A2, A3 cán bộ cấp xã, 100% xã, phường, thị trấn của tỉnh đã xây dựng quy hoạch A3 cán bộ cấp xã và trình ban thường vụ huyện ủy, thành ủy phê duyệt theo quy định, chất lượng quy hoạch cán bộ cơ sở được nâng lên.
Cuối năm 2012 toàn tỉnh có 41% cán bộ, công chức cấp xã chưa đạt chuẩn trình độ chuyên môn đang tham gia các lớp đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ (trong đó có 15% cán bộ, công chức đang tham gia các lớp đào tạo trình độ đại học, 26% cán bộ, công chức đang tham gia các lớp đào tạo trình độ trung cấp chuyên môn). Đến cuối năm 2013, toàn tỉnh có 782 người đang tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ và lý luận chính trị. Trong đó có 3 lớp trung cấp về chuyên môn, chuyên ngành Luật và nông nghiệp; 01 lớp trung cấp lý luận chính trị. Trong năm 2013 đã mở 5 lớp bồi dưỡng kiến thức tin học trình độ A cho 4,2% cán bộ, công chức cấp xã; 16 lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho 22,2% cán bộ, công chức cấp xã.
Các huyện, thành ủy đã xây dựng kế hoạch luân chuyển cán bộ tăng cường cho cơ sở giữ các vị trí chủ chốt (bí thư, chủ tịch cấp xã) nhằm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ kế cận. Trong năm 2012, 2013 đã thực hiện luân chuyển, tăng cường cán bộ lãnh đạo ở các phòng, ban của huyện, thành phố đi cơ sở giữ vị trí chủ chốt là 16 đồng chí; thực hiện chuyển đổi vị trí công việc 48 cán bộ, công chức giữa các xã, phường, thị trấn.
Từ năm 2013 đến 2015 sẽ tuyển chọn 332 trí thức trẻ có trình độ đại học, chuyên ngành chuyên môn phù hợp bố trí các chức danh công chức cho 199 xã, phường, thị trấn. Năm 2013 đã tuyển chọn được 94 trí thức trẻ (30% kế hoạch), trong đó có 1 thạc sĩ tốt nghiệp loại giỏi, 18 tốt nghiệp đại học loại giỏi hệ chính quy, 15 người dân tộc thiểu số ít người bố trí các chức danh công chức cấp xã. Năm 2014 dự kiến tuyển chọn 240 trí thức trẻ bố trí các chức danh công chức cấp xã.
Mục tiêu của Đề án đề ra đến năm 2015 giải quyết chế độ đối với 673 người không đạt chuẩn, các cấp ủy đã chủ động tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tổ chức đảng, chính quyền, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tạo sự thống nhất, quyết tâm cao trong cấp ủy, chính quyền và sự đồng thuận của đội ngũ cán bộ cơ sở trong thực hiện Đề án. Năm 2013, đã thực hiện chính sách nghỉ việc đối với 243 cán bộ, công chức cấp xã, với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 7 tỷ đồng.
Hơn một năm thực hiện các giải pháp về công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, điều động, thu hút trí thức trẻ tăng cường về xã và ban hành một số chế độ, chính sách hỗ trợ nghỉ việc đối với cán bộ, công chức cấp xã không đạt chuẩn... tỷ lệ cán bộ, công chức cấp xã đạt chuẩn tăng đáng kể. Năm 2013 tỷ lệ cán bộ, công chức cấp xã đạt chuẩn về trình độ chuyên môn chiếm 67,92%; đạt chuẩn về trình độ lý luận chính trị chiếm 46,41%; tỷ lệ cán bộ, công chức cấp xã qua bồi dưỡng quản lý nhà nước chiếm 68,19%.
Tiếp tục triển khai Đề án, Tỉnh ủy Cao Bằng chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau:
Quán triệt đầy đủ nội dung và làm tốt công tác tuyên truyền công khai, minh bạch các giải pháp của Đề án đến các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị, xã hội và đối tượng trực tiếp của Đề án.
Chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy cấp xã bổ sung quy hoạch cán bộ. Rà soát, thay thế cán bộ quy hoạch nhiệm kỳ 2015-2020 không đủ tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn theo quy định. Quan tâm đúng mức, hướng dẫn cụ thể đối với chức danh chủ tịch hội cựu chiến binh và quy hoạch, bố trí sử dụng cán bộ là người dân tộc thiểu số ít người phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ sở.
Việc chuẩn bị nhân sự cán bộ cấp xã phải gắn với quy hoạch các chức danh cán bộ lãnh đạo xã, phường, thị trấn nhiệm kỳ 2015-2020 đã được ban thường vụ huyện ủy, thành ủy phê duyệt.
Tiếp tục tổ chức tuyển chọn trí thức trẻ có trình độ đại học bổ sung đội ngũ công chức cấp xã và thực hiện tốt chế độ, chính sách hỗ trợ nghỉ việc đối với cán bộ, công chức cấp xã không đạt chuẩn.
Hồng Dương