Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Tỉnh ủy Hà Nam đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ 4 nhóm giải pháp và đã đạt được kết quả bước đầu quan trọng. Trong đó, nhóm giải pháp chấn chỉnh tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, đảng bộ được Đảng bộ Hà Nam triển khai sát với thực tiễn của địa phương là: Một số giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Nam ban hành Chỉ thị số 04-CT/TU về tiếp tục củng cố nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở giai đoạn 2011-2015, trong đó nhấn mạnh tiếp tục nâng cao chất lượng sinh hoạt hoạt và hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố. Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã tham mưu giúp Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành kế hoạch về khảo sát hoạt động của các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh, nhằm mục đích qua khảo sát thực tế, đánh giá đúng thực trạng hoạt động của các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố. Trên cơ sở đó Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề ra chủ trương giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các chi bộ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ hiện nay, nhất là trong lãnh đạo, triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo tổ chức đoàn khảo sát tại 6 huyện, thành ủy, do đồng chí ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm trưởng đoàn, các đồng chí  phó trưởng ban các ban xây dựng đảng, Văn phòng Tỉnh ủy, các đồng chí lãnh đạo các phòng của các ban xây dựng đảng tỉnh là thành viên.

Tổng số 1.269 chi bộ (100%) trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn đã được các đoàn công tác của tỉnh, huyện, xã tổ chức khảo sát. Qua khảo sát cho thấy: Nhìn chung các chi bộ đã thực hiện tốt các nguyên tắc, tổ chức sinh hoạt đảng theo Điều lệ Đảng và Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư, Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương và Chỉ thị 04-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố trong toàn tỉnh duy trì sinh hoạt khá nền nếp. Sau Đại hội nhiệm kỳ 2010- 2013 các cấp ủy đã rà soát và bổ sung quy chế làm việc của chi ủy, chi bộ, xác định được mối quan hệ làm việc giữa bí thư chi bộ với trưởng thôn, xóm, tổ dân phố, với trưởng ban công tác mặt trận và các tổ chức quần chúng ở thôn, xóm, tổ dân phố.

Nội dung sinh hoạt chi bộ đều được ghi sổ nghị quyết họp chi bộ hằng tháng. Nhìn chung việc triển khai, thực hiện nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy cấp trên kịp thời và nghiêm túc, các chi bộ đã đưa việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào nội dung sinh hoạt. Tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt thường xuyên đảm bảo đạt từ 85-90%.

Chế độ sinh hoạt đảng ở các chi bộ nông thôn thực hiện khá nghiêm túc nền nếp, sinh hoạt định kỳ vào ngày mồng 3 hằng tháng. Chất lượng sinh hoạt chi bộ đã có những chuyển biến tích cực, nhận thức của số đông đảng viên và nhiều cấp ủy về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, hiệu quả lãnh đạo của chi bộ được nâng lên, nhiều chi bộ đáp ứng được yêu cầu lãnh đạo, chỉ đạo của đảng đối với phong trào xây dựng nông thôn mới ở thôn, xóm.

Chất lượng xây dựng nghị quyết của chi bộ đã được coi trọng, nhất là công tác chuẩn bị xây dựng nghị quyết chi bộ. Trong sinh hoạt các chi bộ đều bám sát nghị quyết và sự chỉ đạo của cấp ủy cấp trên, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nhân dân đẩy mạnh phát triển xây dựng nông thôn mới như: Xây dựng phát triển hạ tầng nông thôn, đường giao thông, nhà văn hóa thôn, xóm, tổ dân phố; nhiều thôn xóm phong trào xây dựng nông thôn mới đạt kết quả đáng khích lệ như: chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho nhân dân, dồn điền đổi thửa... nhiều chi bộ lãnh đạo tốt, hiệu quả cao.

Các chi bộ hàng năm đều đăng ký chỉ tiêu phấn đấu xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh, trong đó lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, lấy nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới để xây dựng chỉ tiêu phấn đấu, việc đánh giá xếp loại chi bộ, đảng viên hàng năm có nhiều chuyển biến. Các chi bộ đã có nhiều chuyển biến tích cực trong việc phân công nhiệm vụ cho đảng viên; quản lý đảng viên, nhất là đảng viên làm ăn xa đã có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn.

Tuy nhiên, qua khảo sát thấy nổi lên những hạn chế, yếu kém sau: Một số chi bộ trước khi sinh hoạt chi bộ, không họp ban chi ủy mà giao cho bí thư chi bộ chuẩn bị nội dung, sau đó đưa ra hội nghị chi bộ, do vậy nội dung chuẩn bị chưa kỹ, còn chung chung, nhiều chi bộ sa vào liệt kê công việc, chưa trú trọng đi sâu kiểm điểm vai trò lãnh đạo, trách nhiệm của bí thư chi bộ, của tập thể cấp ủy và tính tiền phong gương mẫu của đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ. Nhiều chi bộ không đánh giá đúng tình hình tư tưởng của đảng viên; ít đề cập đến công tác kiểm tra, giám sát; coi nhẹ bàn công tác phát triển đảng viên; đảng viên đến dự sinh hoạt ít tham gia phát biểu ý kiến xây dựng nghị quyết chi bộ. Có nơi ra nghị quyết chưa phù hợp; cá biệt có chi bộ ra nghị quyết nội dung sai thẩm quyền như cho thuê đất, gây bức xúc trong nhân dân.

Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố một số nơi còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của xây dựng nông thôn mới; có chi bộ còn thụ động trong việc triển khai tổ chức thực hiện nhiệm vụ cấp ủy đề ra. Đội ngũ cấp ủy, trưởng thôn, tổ dân phố chủ yếu là cán bộ đang hưởng chế độ hưu trí, tỷ lệ cán bộ trẻ rất thấp, chỉ chiếm 0,97% tham gia cấp ủy, nhiều chi bộ giới thiệu tham gia cấp ủy “phải cử luân phiên”. 

Chất lượng kiểm điểm, phân tích đánh giá phân loại chi bộ, phân loại đảng viên hằng năm chưa thật đảm bảo khách quan, chính xác, chưa phản ảnh đúng thực tế. Phân công nhiệm vụ cho đảng viên ở nhiều chi bộ còn hình thức. Công tác phát triển đảng viên ở các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố gặp nhiều khó khăn. Công tác kiểm tra, giám sát việc đảng viên chấp hành Điều lệ Đảng chưa được coi trọng…

Một số giải pháp

Xuất phát từ tình hình thực tế, để các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố tiếp tục nâng cao chất lượng, lãnh đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, các cấp ủy, nhất là cấp ủy cơ sở tập trung thực hiện tốt các giải pháp sau đây:

1- Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, đặc biệt quán triệt sâu sắc nội dung Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay". Đưa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào sinh hoạt chi bộ định kỳ. Trên cơ sở đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy và đảng viên về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của chi bộ đảng và đảng viên ở thôn xóm, tổ dân phố đáp ứng yêu cầu lãnh đạo nhiệm vụ, nhất là xây dựng nông thôn mới.

2- Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, ngay sau đại hội nhiệm kỳ 2013-2015 các cấp ủy đảng từ huyện đến cơ sở xây dựng kế hoạch, mở lớp bồi dưỡng, tập huấn công tác tổ chức xây dựng đảng, nghiệp vụ đảng viên, cập nhật kiến thức công tác xây dựng đảng để nâng cao trình độ các mặt cho đội ngũ cấp ủy, nhất là đội ngũ bí thư chi bộ. Đồng thời tiếp tục quán triệt sâu sắc Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư; Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ và Chỉ thị 04-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở giai đoạn 2011- 2015. Rà soát, bổ sung hoàn thiện quy chế hoạt động của chi ủy, chi bộ sau đại hội, giải quyết tốt mối quan hệ giữa cấp ủy chi bộ, trưởng thôn, ban công tác mặt trận và các tổ chức đoàn thể thôn, xóm, tổ dân phố.

3- Đảng ủy các xã, phường, thị trấn phân công các đồng chí ủy viên ban thường vụ, đảng ủy viên thường xuyên sâu sát và dự sinh hoạt với các chi bộ; lãnh đạo, chỉ đạo các chi bộ tăng cường họp chuyên đề, nhất là chuyên đề về xây dựng nông thôn mới, chuyên đề tạo nguồn kết nạp đảng viên...

Chi ủy, đồng chí bí thư chi bộ phải thực sự gương mẫu, là những người có tâm huyết, dành thời gian nghiên cứu, học tập để nâng cao trình độ, trách nhiệm; đảng viên phải nêu cao tính tiền phong gương mẫu.

4- Duy trì chế độ sinh hoạt định kỳ theo đúng quy định Điều lệ Đảng,  hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương; bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu, để chi bộ thực sự là nơi quản lý, giáo dục, rèn luyện và bồi dưỡng cán bộ, đảng viên. Nội dung sinh hoạt phải bám sát sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp ủy cấp trên, gắn sát với thực tế của thôn, xóm, tổ dân phố cụ thể, thiết thực, tập trung thảo luận những nhiệm vụ trọng tâm; giải quyết những vấn đề nổi cộm nảy sinh như: Lấn chiếm đất đai, vi phạm quy hoạch xây dựng, môi trường, tệ nạn xã hội; triển khai bàn cụ thể về xây dựng nông thôn mới; triển khai thực hiện việc dồn đổi ruộng đất gắn với quy hoạch đồng ruộng; giải quyết việc làm, nâng cao đời sống nhân dân.

Lãnh đạo thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tăng cường giám sát cộng đồng nhất là nguồn vốn huy động đóng góp của nhân dân và xây dựng đường giao thông, các công trình phúc lợi công cộng... Coi trọng phân công nhiệm vụ cho đảng viên, định kỳ báo cáo kết quả nhiệm vụ được phân công trước chi bộ, nhất là kết quả phụ trách hộ gia đình.

Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt chi bộ, mọi vấn đề phải được công khai, minh bạch, dân chủ bàn bạc với tinh thần thống nhất cao, chống mọi biểu hiện quan liêu, bè phái, cục bộ dòng họ; thực hiện nghiêm nguyên tắc tự phê bình và phê bình, khắc phục tình trạng hữu khuynh, xuê xoa, nể nang trong sinh hoạt đảng, đảm bảo đánh giá chất lượng chi bộ, chất lượng đảng viên thực chất, khách quan.

Các cấp ủy đảng chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, tăng cường các cuộc kiểm tra, giám sát việc chấp hành nền nếp, chế độ sinh hoạt của chi bộ định kỳ; phải xây dựng kế hoạch kiểm tra về chất lượng hiệu quả lãnh đạo của chi bộ, kiểm tra nội dung sinh hoạt của chi bộ để kịp thời uốn nắn, rút kinh nghiệm khắc phục những hạn chế, thiếu sót.

5- Chú trọng lãnh đạo xây dựng chi bộ, đảng bộ trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên. Các cấp ủy quan tâm chỉ đạo chặt chẽ nội dung, phương pháp và cách tiến hành phân tích, đánh giá chất lượng, phân loại chi bộ, đảng viên.

Các cấp ủy từ huyện đến cơ sở cần rà soát, điều chỉnh phân công cấp ủy, phân công cán bộ, công chức cho phù hợp năng lực, điều kiện để hàng tháng về dự sinh hoạt với chi bộ trực thuộc xã, phường, thị trấn; cần quan tâm đối với chi bộ có số lượng đảng viên đông; duy trì nghiêm Quy định 76-QĐ/TW, ngày 15/6/2000 của Bộ Chính trị về việc đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với cấp ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú.

6- Các huyện ủy, thành ủy chỉ đạo rà soát đánh giá đúng thực trạng chất lượng sinh hoạt chi bộ, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của các chi bộ thôn, xóm, tổ dân phố, những mặt hạn chế, yếu kém của từng chi bộ; trên cơ sở đó chỉ đạo các xã, phường, thị trấn có kế hoạch, biện pháp, thời gian cụ thể, khắc phục những hạn chế, yếu kém của từng chi bộ.

Hoa Hiền