Ngay sau đại hội đảng bộ các cấp, Tỉnh ủy Ninh Bình tập trung chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng tiến hành ngay việc rà soát, xây dựng quy chế làm việc, phan công rõ trách nhiệm, quyền hạn của tập thể, các nhân các đồng chí cấp ủy, ban thường vụ, thường trực và mối quan hệ công tác giữa cấp ủy với các cơ quan, tổ chức có liên quan. Đây là cơ sở pháp lý hết sức quan trọng nhằm bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt đảng, nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, thực hiện đúng trách nhiệm, quyền hạn được giao, tránh tình trạng độc đoán, chuyên quyền, lấn sân, bao biện làm thay.

Các cấp ủy tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cấp ủy viên các cấp, nhất là đội ngũ bí thư, phó bí thư ở các đảng bộ, chi bộ mới trúng cử tham gia lần đầu. Nội dung bồi dưỡng cho đội ngũ này là về kỹ năng điều hành hội nghị, kỹ năng chuẩn bị nội dung sinh hoạt, kỹ năng xây dựng nghị quyết, nghiệp vụ công tác đảng viên…

Tỉnh ủy chỉ đạo tập trung củng cố, kiện toàn tổ chức đảng cho phù hợp với mô hình tổ chức của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp theo quy định của Điều lệ Đảng và hướng dẫn của Trung ương. Đồng thời tăng cường phát triển đảng viên nhằm xóa chi bộ ghép ở thôn, xóm, bản. Từ năm 2010 đến nay toàn tỉnh không còn chi bộ trắng đảng viên. Hiện nay toàn tỉnh chỉ còn 4 thôn chưa có chi bộ, phải sinh hoạt ghép.

Việc thực hiện nghiêm túc nền nếp, chế độ sinh hoạt chi bộ định kỳ hằng tháng và sinh hoạt theo chuyên đề được duy trì. Các cấp ủy chỉ đạo các chi bộ thường xuyên coi trọng việc đổi mới nội dung, hình thức và  nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ gắn với đẩy mạnh thực hiện học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Thông qua sinh hoạt làm cho đảng viên nâng cao ý thức trách nhiệm, tích cực học tập, tu dưỡng, rèn luyện, thực hiện tốt nhiệm vụ của người đảng viên. Các tổ chức chức đảng thực hiện nghiêm túc công tác đánh giá, phân loại tổ chức cơ sở đảng, đảng viên hằng năm. Trên cơ sở hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung, Ban Tổ chức Tỉnh ủy hướng dẫn cũ thể hóa các tiêu chí đánh giá bằng các biểu điểm cụ thể đối với từng loại hình TCCSĐ. Do vậy việc đánh giá TCCSĐ, đảng viên bảo đảm khách quan, thực chất. Năm 2015, TCCSĐ đạt trong sạch, vững mạnh đạt 57,2%; đảng viên hòa thành xuất sắc nhiệm vụ đạt 11,68%.

Để vai trò lãnh đạo của TCCSĐ ngày càng được nâng cao, khắc phục tình trạng cán bộ, đảng viên quan liêu, xa dân… ngay từ năm 2014 đến nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đang chỉ đạo triển khai thực hiện một số mô hình và cách làm mới như: Tất cả các đảng ủy xã, phường, thị trấn thực hiện việc phân công đảng viên ở chi bộ cơ quan cấp xã về sinh hoạt hằng tháng với chi bộ thôn, xóm, phố. Tổ chức giao ban cụm cấp xã mỗi quý một lần giữa đồng chí ủy viên ban thường vụ huyện ủy phụ trách cụm và đồng chí huyện ủy viên phụ trách xã với ban thường vụ đảng ủy các xã, bí thư chi bộ thôn, xóm các xã trong cụm. Tổ chức đối thoại định kỳ 2 lần/năm giữa thường trực huyện ủy, thường trực HĐND, lãnh đạo UBND huyện với đại diện cấp ủy, chính quyền, đoàn thể ở thôn, xóm, phố… Thực hiện mô hình này đã giúp cấp ủy, chính quyền các cấp kịp thời nắm chắc tình hình tư tưởng, nguyện vọng của cán bộ đảng viên và kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc, củng cố niềm tin của nhân dân với sự lãnh đạo của Đảng.

Công tác phát triển đảng viên góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của TCCSĐ. Để khắc phục khó khăn trong phát triển đảng viên, năm 2008, Tỉnh ủy Ninh Bình đã ban hành Kế hoạch số 63-KH/TU “về tăng cường công tác phát triển đảng viên đối với chủ doanh nghiệp, quần chúng có đạo” và Kê shoacshj số 69-KH/TU “về tăng cường công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên, công nhân lao động trong các doanh nghiệp ở thôn, xóm, bản chưa có chi bộ”. Trong nhiệm kỳ 2010-2015, toàn tỉnh đã kết nạp được 11.225 đảng viên mới (bình quân kết nạp được 2.245 đồng chí). Các cấp ủy nâng cao vai trò của TCCSĐ qua việc quản lý đảng viên, nhất là đảng viên đi làm ăn xa; đảng viên đang công tác tại các cơ quan, doanh nghiệp thường xuyên giữ mói liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú…

Thủy Anh