Thành phố Hà Nội hiện có khoảng gần 115 nghìn doanh nghiệp tư nhân đăng ký kinh doanh. Về quy mô, chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, loại hình được lựa chọn nhiều nhất là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn. Để thực hiện tốt Chỉ thị số 07-CT/TW của Bộ Chính trị (khoá VIII) "Về tăng cường công tác xây dựng đảng và các đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần tư nhân (gọi tắt là doanh nghiệp tư nhân) và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài"; Kết luận số 80-KL/TW của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 07 trong tình hình mới của Bộ Chính trị, cấp ủy các cấp của Hà Nội đã quan tâm chỉ đạo xây dựng kế hoạch phát triển tổ chức đảng và đảng viên, trong đó đề ra biện pháp tổ chức thực hiện, xác định rõ chỉ tiêu phấn đấu, phân công trách nhiệm của từng tổ chức đảng và trách nhiệm của tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên cơ sở ở những địa bàn có doanh nghiệp; tổ chức thí điểm phát triển đảng viên trong các DNTN, rút kinh nghiệm chỉ đạo nhân rộng. Nhờ vậy, số lượng tổ chức đảng và đảng viên trong các DNTN trên địa bàn Hà Nội đã có sự chuyển biến cả về số lượng lẫn chất lượng.
1. Phát huy vai trò hạt nhân chính trị ở doanh nghiệp
Thời gian qua, các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể của TP. Hà Nội đã quan tâm xây dựng, củng cố tổ chức đảng, đoàn thể trong các DNTN, trước hết là ở những doanh nghiệp lớn, có vị trí quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Đa số DNTN của TP. Hà Nội đã thành lập được tổ chức đảng. Hầu hết chủ tịch hội đồng quản trị, giám đốc hoặc phó giám đốc giữ vị trí cấp uỷ đảng chủ chốt. Đó là điều kiện thuận lợi cho các tổ chức đảng trong DNTN phát huy vai trò lãnh đạo đối với mọi đối tượng, thành phần trong xã hội, trong lao động sản xuất cũng như trong công tác tư tưởng, chính trị. Nhiều cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể nơi doanh nghiệp đặt cơ sở sản xuất kinh doanh đã quan tâm, phối hợp cùng cấp uỷ đảng DNTN xây dựng, củng cố tổ chức đảng, đoàn thể. Vì thế, số lượng tổ chức đảng, các đoàn thể và số lượng đảng viên, đoàn viên, hội viên trong các doanh nghiệp của Hà Nội tăng lên từng năm ở khối quận, huyện.
Nhiều tổ chức đảng DNTN đã phát huy được vai trò hạt nhân chính trị ở cơ sở, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động chủ doanh nghiệp chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và những kiến nghị của người lao động để tham gia với chủ doanh nghiệp giải quyết, bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, hạn chế những vụ tranh chấp hợp đồng lao động, đình công, lãn công xảy ra. Một số TCCSĐ thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, góp phần tích cực vào sự phát triển của doanh nghiệp, được chủ doanh nghiệp ủng hộ, tạo điều kiện về thời gian, kinh phí hoạt động...
Bên cạnh đó, các cấp ủy đảng trong các DNTN đã lãnh đạo xây dựng các tổ chức đoàn thể trong doanh nghiệp hoạt động đúng pháp luật của Nhà nước, điều lệ doanh nghiệp và điều lệ của mỗi đoàn thể; phân công cấp ủy viên, đảng viên trong doanh nghiệp đảm nhận và gương mẫu làm tốt công tác đoàn thể trong doanh nghiệp; các cấp ủy đã lãnh đạo các đoàn thể trong doanh nghiệp ký kết thoả ước lao động tập thể, bảo vệ, giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách, quyền lợi chính đáng của người lao động, tổ chức các đợt thi đua, phong trào văn nghệ, thể dục, thể thao và các hoạt động xã hội khác.
Thực tiễn cho thấy, nếu trong doanh nghiệp có tổ chức đảng, công đoàn, đoàn thanh niên thì mọi hoạt động có nền nếp, quan hệ với các đối tác cũng dễ dàng vì có sự tin tưởng và yên tâm hơn. Sự gắn bó giữa cấp ủy và chính quyền địa phương trong việc lãnh đạo phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội của cộng đồng dân cư ở địa phương tốt hơn. Trong công tác tổ chức cán bộ, một số cấp uỷ trong DNTN nơi đây cũng giữ vai trò quan trọng trong công tác cán bộ, chủ động phối hợp với ban quản trị, chủ nhiệm, ban kiểm soát lãnh đạo xây dựng và thực hiện các quy chế về công tác tổ chức, cán bộ trong DN, bảo đảm dân chủ, công khai; chủ động giới thiệu với ban quản trị những đảng viên có đủ tiêu chuẩn, phẩm chất, năng lực để bầu tham gia vào bộ máy quản lý, điều hành của các chi bộ đảng trong doanh nghiệp.
Kết quả khảo sát tại một số doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội cho thấy, vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng không hoàn toàn tùy thuộc vào số lượng, tỷ trọng cổ phần do đại diện sở hữu nhà nước và các đảng viên nắm giữ, mà phụ thuộc rất nhiều vào tài năng, phẩm chất của các đảng viên tham gia bộ máy lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp. Trong các DNTN có chủ doanh nghiệp là đảng viên hoặc có đảng viên là cán bộ chủ chốt doanh nghiệp, công tác tổ chức, cán bộ có thuận lợi hơn trong việc giới thiệu nhân sự để bổ nhiệm vào các chức danh lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp, lãnh đạo tổ chức đảng, phát triển đảng viên trong DN.
2. Tác động lớn đến công tác phát triển đảng viên
Tổ chức đảng trong các DNTN tích cực xây dựng mối quan hệ mật thiết với hội đồng quản trị, hội đồng thành viên, giám đốc, chủ nhiệm, chủ doanh nghiệp và các tổ chức có liên quan, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của các tổ chức này để vận động quần chúng, công nhân tham gia đứng vào hàng ngũ của đảng. Chất lượng hoạt động của tổ chức đảng tác động lớn đến công tác phát triển đảng viên trong DNTN, nhất là vai trò của cấp uỷ đảng lãnh đạo nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh. Ở Hà Nội, tổ chức đảng trong các doanh nghiệp có vốn nhà nước dưới 50% phần lớn là từ doanh nghiệp nhà nước chuyển sang nên thời gian đầu, các cấp ủy còn lúng túng trong hoạt động. Nhưng đến nay, nhiều cấp uỷ đã chủ động sắp xếp lại tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động phù hợp với mô hình sản xuất, kinh doanh; tham gia ý kiến với cán bộ được uỷ quyền quản lý phần vốn nhà nước tại công ty, với Ban Lãnh đạo doanh nghiệp xây dựng chiến lược đầu tư, chương trình kế hoạch sản xuất, kinh doanh của công ty và những vấn đề sẽ đưa ra hội đồng cổ đông, hội đồng quản trị, hội đồng thành viên quyết định.
Một số cấp ủy đưa được một số nội dung hoạt động của tổ chức đảng vào điều lệ doanh nghiệp, được đại hội cổ đông thông qua. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để công nhân các doanh nghiệp này yên tâm sản xuất, tăng thu nhập, đời sống vật chất, tinh thần công nhân được cải thiện, nâng cao, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của cấp uỷ đảng các doanh nghiệp và tham gia tích cực vào các tổ chức đoàn thể, từ đó tham gia đứng trong hàng ngũ của Đảng. Muốn làm tốt công tác phát triển đảng trong DNTN, cần chú trong nhiệm vụ xây dựng tổ chức đảng. Vì thế, cấp ủy trong các DNTN của Hà Nội đã đề ra phương hướng nhiệm vụ, phấn đấu xây dựng chi, đảng bộ trong sạch, vững mạnh; từng bước nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên, làm tốt công tác phát triển đảng viên, góp phần đưa tiếng nói của mỗi đảng viên xây dựng DN vững mạnh. Nhiều tổ chức đảng giữ được nền nếp sinh hoạt cấp uỷ, chi bộ, từng bước đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt phù hợp với điều kiện, tình hình doanh nghiệp. Đa số cán bộ, đảng viên giữ được bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống lành mạnh, gương mẫu trong công tác, chủ động, tích cực học tập nâng cao trình độ và năng lực công tác, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ mới. Nhiều đồng chí được rèn luyện, thử thách trong mội trường mới, được đông đảo cổ đông, chủ doanh nghiệp, người lao động tin tưởng, tín nhiệm bầu vào các chức danh lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp.
Thực tế của những DNTN cho thấy, có tổ chức đảng, công tác tuyên truyền, phổ biến nghị quyết, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước cơ bản kịp thời, chính xác. Do đó, tập thể công nhân có nhận thức đúng về các quyết định của ban quản trị, tham gia đóng góp quản lý doanh nghiệp và thường ít vướng mắc, khiếu nại từ công nhân và người lao động, nhất là trong tính toán thu nhập và phân phối, giữ được sự đoàn kết. Đó là điều kiện thuận lợi cho công tác phát triển đảng viên trong các DNTN.
Sau một thời gian thực hiện Chỉ thị 07, công tác phát triển đảng viên trong DNTN của Đảng bộ Hà Nội đã đạt được một số kết quả bước đầu. Một số tổ chức đảng làm tốt công tác phát triển đảng viên như: Đảng bộ công ty Ca-vi-cô Việt Nam, Đảng bộ Công ty cổ phần (CP) xây dựng Thành Nam, Đảng bộ Công ty TNHH sản xuất kinh doanh - xuất nhập khẩu Bình Minh (Bitexco), Chi bộ Công ty CP sữa quốc tế, Đảng bộ Công ty CP xây dựng Lạc Hồng, Đảng bộ Công ty CP Pu-zơ-lan, Chi bộ Công ty Phú Mỹ...
Đảng viên là chủ doanh nghiệp tư nhân của thành phố đã tạo điều kiện cho việc thành lập và hoạt động của tổ chức đảng và các đoàn thể; gương mẫu chấp hành nghiêm pháp luật, Điều lệ Đảng và Quy định số 15-QĐ/TW của Bộ Chính trị về đảng viên làm kinh tế tư nhân, đồng thời trực tiếp quản lý, điều hành sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp theo đúng Luật Doanh nghiệp, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của người lao động; quan tâm và tích cực ủng hộ các hoạt động văn hóa, phúc lợi xã hội, các hoạt động nhân đạo, từ thiện ở địa phương; hỗ trợ địa phương kinh phí, phương tiện để giải quyết các vấn đề xã hội như Công ty CP thực phẩm Minh Dương, Công ty TNHH Sông Công - Hà Đông…
3. Gắn công tác xây dựng đảng với nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh.
Hiệu quả hoạt động và vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng trong các DNTN phụ thuộc rất lớn vào ý thức chính trị của chủ doanh nghiệp. Nhìn chung, tổ chức đảng trong các DNTN đã lãnh đạo đảng viên, người lao động và tuyên truyền vận động chủ doanh nghiệp thực hiện đúng đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tích cực tham gia với ban lãnh đạo, chủ doanh nghiệp xây dựng chương trình công tác, kế hoạch sản xuất kinh doanh; động viên đảng viên và người lao động phấn đấu vì mục tiêu chung là thực hiện hiệu quả nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Nhiều cấp uỷ đã đề ra các biện pháp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, làm tốt công tác chính trị tư tưởng như Đảng ủy Công ty vang Thăng Long, Đảng uỷ Công ty CP khí cụ điện I, Đảng bộ Công ty CP Pu-zơ-lan,…Thông qua các buổi sinh hoạt chi bộ, các cuộc giao ban, cấp uỷ trong các DNTN đã tuyên truyền về việc chấp hành đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; trao đổi, phổ biến kinh nghiệm hoạt động của tổ chức đảng và các đoàn thể trong các doanh nghiệp khác; thông báo tin tức, thời sự…phê phán tư tưởng cầu an, thiếu ý thức tham gia xây dựng tổ chức đảng, đoàn thể. Bằng các hình thức khác nhau, tổ chức đảng đã nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và những đề xuất của đảng viên, quần chúng để kiến nghị chủ doanh nghiệp giải quyết, hạn chế các vụ tranh chấp giữa chủ doanh nghiệp với người lao động là cách làm ở Đảng ủy Công ty CP Ca-vi-cô Việt Nam, Đảng ủy Công ty TNHH xây dựng Hoàng Hà, Đảng bộ Công ty TNHH sản xuất kinh doanh - xuất nhập khẩu Bình Minh (Bitexco)…
Các cấp ủy đã phối hợp với ban quản trị, chủ nhiệm lãnh đạo xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, các quy chế, quy định của DN, thực hiện công khai về tài chính, bảo đảm dân chủ, công bằng về phân phối thu nhập. Bên cạnh đó, cấp ủy trong các DNTN đã tích cực tuyên truyền, giáo dục, làm cho các thành viên trong hội đồng quản trị nắm vững nguyên tắc tổ chức và hoạt động của DN, lãnh đạo đảng viên và những người lao động khác đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, xây dựng ý thức tổ chức kỷ luật, tình đoàn kết, hợp tác, tương trợ, giúp đỡ giữa các thành viên, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các thành viên để phối hợp với ban quản trị giải quyết những vấn đề phát sinh.
Đa số cấp uỷ trong các DNTN đã xây dựng được quy chế hoạt động, quy định rõ nội dung, phương thức lãnh đạo, mối quan hệ giữa cấp uỷ với Ban lãnh đạo, chủ doanh nghiệp và các đoàn thể trong doanh nghiệp. Trên cơ sở quy chế hoạt động, các cấp uỷ đã phối hợp với chủ doanh nghiệp thực hiện các mặt công tác nhằm phát triển doanh nghiệp; trao đổi những ý kiến của đảng viên, người lao động với ban lãnh đạo hoặc chủ doanh nghiệp về thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và thực hiện chính sách, chế độ đối với người lao động, đảng viên tích cực, gương sáng đảng viên trong lao động sản xuất từ đó nhân rộng điển hình tiên tiến trong doanh nghiệp.
Để tăng cường công tác xây dựng đảng nói chung, công tác xây dựng tổ chức đảng ở các DNTN nói riêng, các DNTN của TP. Hà Nội cần tiếp tục thực hiện một số giải pháp:
1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động, thuyết phục, tạo sự thống nhất trong nhận thức của cán bộ, đảng viên và chủ doanh nghiệp về công tác xây dựng tổ chức đảng, các đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp.
2. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp ủy đảng, nhất là cấp ủy cấp trên trực tiếp của TCCSĐ. Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện phương thức lãnh đạo của Đảng trong các DNTN.
3. Xây dựng và hoàn thiện mô hình tổ chức đảng, các đoàn thể nhân dân, bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng đối với các đoàn thể trong các doanh nghiệp.
4. Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của cấp uỷ, đảng bộ, chi bộ trong doanh nghiệp; tích cực xây dựng, phát triển tổ chức đảng, làm tốt công tác kết nạp đảng viên. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và quản lý đảng viên, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.
5. Củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng hoạt động của các đoàn thể nhân dân trong doanh nghiệp. Chăm lo xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp.
Phương Anh