Không thể không suy nghĩ, khi hiện nay, trên các trang báo hoặc ngoài xã hội người dân lúc nói chuyện với nhau, mỗi khi nhắc đến đảng viên, cán bộ nhà nước, lãnh đạo ở các cấp, nhất là cấp quận huyện, xã phường… đã dùng những từ chỉ có trong thời phong kiến hay chế độ cũ, như “các quan”, cụ thể hơn là “quan huyện” rồi “quan xã” và phổ biến hơn là “quan chức nhà nước”.
Công bộc, là từ chỉ các quan niệm khác nhau về trách nhiệm và nghĩa vụ của viên chức nhà nước. Bác Hồ có lẽ là người đầu tiên đưa ra quan niệm riêng này. Trong thư gửi “Uỷ ban Nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng” được đăng trên báo Cứu Quốc số ra ngày 17-10-1945, Bác đã viết: Chúng ta phải hiểu rằng, các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh vác việc chung cho dân chứ không phải để đè đầu dân như dưới quyền thống trị của Pháp, Nhật. Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân ta phải hết sức tránh. Chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta, kính ta. Lời dạy của Bác đã nhắc nhở những người làm trong các cơ quan công quyền luôn phải tự nhìn nhận lại bản thân để xem đã xứng đáng với vai trò, vị trí công bộc của một nhà nước “của dân, do dân và vì dân” hay chưa?
Không thể không suy nghĩ, khi hiện nay, trên các trang báo hoặc ngoài xã hội người dân lúc nói chuyện với nhau, mỗi khi nhắc đến đảng viên, cán bộ nhà nước, lãnh đạo ở các cấp, nhất là cấp quận huyện, xã phường… đã dùng những từ chỉ có trong thời phong kiến hay chế độ cũ, như “các quan”, cụ thể hơn là “quan huyện” rồi “quan xã” và phổ biến hơn là “quan chức nhà nước”.
Trong những năm tháng gian khổ của hai cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc biết bao tấm gương cán bộ, đảng viên đã quên mình vì nước vì dân, để lại tiếng thơm mãi cho đời sau. Đó thật sự là những con người từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ. Và cũng chính vì vậy, họ được nhân dân đùm bọc, tin yêu, che chở, giúp đỡ vượt qua năm tháng ác liệt của hai cuộc chiến tranh, góp phần đưa đất nước đến thống nhất, độc lập, tự do. Nếu so với những năm tháng khó khăn, gian khổ của đội ngũ cán bộ, đảng viên thời chiến tranh thì ngày nay, đội ngũ cán bộ công quyền được sống trong hoà bình, có nhiều điều kiện thuận lợi để học tập, mở mang kiến thức hơn cha anh họ… nhưng họ luôn phải đối mặt với những cám dỗ vật chất ”ngọt ngào”!
Thật đau lòng khi có cán bộ, đảng viên không giữ được lập trường, không thắng được sự cám dỗ của vật chất tầm thường, để rồi làm những việc trái với luật pháp, vi phạm những điều cấm không được làm đối với đảng viên và Pháp lệnh công chức, làm mất lòng tin của nhân dân. Cũng không thể vui khi có những “công bộc” hách dịch, vòi vĩnh, nhũng nhiễu, hành dân hơn là phục vụ dân. Bên cạnh đó, cũng có những người tiếp tay cho dân làm chuyện sai trái để mình hưởng lợi, bòn rút tiền của nhà nước. Chẳng hạn, có cán bộ quận, phường, xã ký xác nhận cho hộ dân lui lại thời điểm xây dựng nhà trước thời điểm quy hoạch để những người này được hưởng tiền đến bù bất chính hoặc làm lơ để dân xây dựng nhà trái phép trong khu quy hoạch.
Một chính quyền của dân, vì dân không thể chấp nhận trong bộ máy những người có lòng “thương dân” được thể hiện bằng cách dung túng cho dân làm điều sai trái, vi phạm kỷ cương phép nước, luật pháp. Bản thân biết sai mà vẫn làm, vẫn tiếp tay là có tội, là hại dân chứ không phải vì dân. Chỉ có xử nghiêm, đúng lý, đúng tình mới làm yên dân. Người có công đóng góp, cống hiến càng nhiều thì lại càng phải gương mẫu, càng phải liêm chính chứ không thể sau khi sai phạm nghiêm trọng, lại vin vào cống hiến đó để mong được giảm tội, thậm chí miễn tội. Bên cạnh đó, để xảy ra tình trạng “giơ cao đánh khẽ”, né tránh trách nhiệm đối với các hành vi sai phạm, biến chất, thoái hoá của cán bộ cơ quan công quyền thì sẽ khó làm cho dân tin, dân phục, vô hình trung làm ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với chế độ.
Xã hội ngày càng tiến lên văn minh, hiện đại, đời sống vật chất, tinh thần được nâng cao, thì tính chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm đối với nhân dân càng cần được cơ quan đảng, nhà nước từ trung ương đến địa phương lấy làm tiêu chí đánh giá cán bộ.
Khách quan nhìn nhận đội ngũ cán bộ công chức hiện nay, bên cạnh những mặt mạnh vẫn còn hạn chế về trình độ, kỹ năng quản lý, chậm đổi mới tư duy và phong cách làm việc để thích ứng với tình hình mới. Điều đáng quan tâm là vẫn còn một bộ phận cán bộ, công chức bị sa sút về phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm kém, quan liêu, hách dịch và tham nhũng. Đây là những nguyên nhân làm chậm tiến trình đổi mới của đất nước.
Vì vậy, nâng cao phẩm chất và năng lực đội ngũ công bộc của nhân dân là yêu cầu bức thiết hiện nay. Để dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, trước hết phải có những công bộc thật sự thấy lợi cho dân thì hết sức làm, thấy hại cho dân thì hết sức tránh như lời Bác Hồ đã dặn. Có vậy, nước ta mới sớm vươn mình để có thể sánh vai cùng các cường quốc năm châu như Bác Hồ lúc sinh thời hằng mong muốn.
Diệp Dân Hùng
Văn phòng UBND TP.Đà Nẵng