Gần 40 năm làm phóng viên, biên tập viên của Tạp chí Xây dựng Đảng, tôi không nhớ đã cùng đồng nghiệp trong toà soạn có bao nhiêu chuyến đi nghiên cứu, viết về công tác tổ chức xây dựng đảng ở các ngành, địa phương và cơ sở. Chuyến đi tác nghiệp đầu tiên với Tổng Biên tập đã để lại trong tôi không chỉ là những kỷ niệm đáng nhớ, còn rút được những bài học kinh nghiệm về nghiệp vụ làm báo ở một tạp chí chuyên ngành, lại là chuyên ngành “Tổ chức xây dựng đảng”.
Trong bao nhiêu chuyến đi đó, có lẽ chuyến đi đầu tiên để lại trong tôi những ấn tượng mới mẻ, không thể quên là chuyến được cùng đi với đồng chí Tổng Biên tập Đặng Hồng Tinh, Phó Tổng Biên tập Vũ Văn và chuyên viên biên tập Bùi Hữu Thành về nghiên cứu kinh nghiệm lãnh đạo, chỉ đạo kiện toàn tổ chức và cán bộ của Tỉnh uỷ Nghệ Tĩnh sau hai năm sáp nhập hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Đây là dịp tôi được học từ thực tế cách tác nghiệp của phóng viên, biên tập viên làm Tạp chí, thấy được sự khác nhau giữa làm Tạp chí với làm báo ngày, báo tuần.
Khi đoàn về nghiên cứu kinh nghiệm lãnh đạo xây dựng tổ chức cơ sở đảng nhất là sự chỉ đạo giải quyết các cơ sở đảng yếu kém của Huyện uỷ Quỳnh Lưu, tôi được phân công viết về Quỳnh Thuận một đảng bộ kém nát kéo dài đã vươn lên trong sạch vững mạnh. Quỳnh Thuận là một xã lớn, có tiềm năng, được ví như một “con voi to”. Nhưng để đảng bộ kém nát kéo dài nên như nhân dân ca thán con voi to đã thành “con voi quệ”, tức là con voi đã ngã gục. Khi nghiên cứu viết về Quỳnh Thuận, có một kỷ niệm đáng nhớ với tôi. Trong quá trình làm việc với đảng uỷ xã, tôi có ý định ngoài việc viết chung về quá trình đấu tranh nội bộ và lãnh đạo nhân dân vượt lên khó khăn để “vực voi quệ đứng dậy” của đảng bộ, sẽ viết nêu gương một bí thư chi bộ. Vì thế, khi làm việc, tôi vừa chú ý khai thác tài liệu cho bài chung, vừa quan tâm tìm hiểu kỹ về đồng chí bí thư chi bộ, nhất là những đánh giá của đảng uỷ về đồng chí đó.
Về huyện, tôi lại tranh thủ làm việc với đồng chí huyện uỷ viên, chánh văn phòng huyện uỷ. Từng là phái viên huyện uỷ phụ trách xã Quỳnh Thuận nên đồng chí nắm khá rõ tình hình đảng bộ và đội ngũ cán bộ từ xã, đến thôn ở đây. Đồng chí đã cung cấp khá nhiều nội dung thể hiện rõ vai trò của đảng uỷ và các chi uỷ trong quá trình lãnh đạo đưa Đảng bộ xã Quỳnh Thuận từ kém nát trở thành đảng bộ trong sạch vững mạnh; kể khá nhiều câu chuyện và những nhận xét của mình về đồng chí bí thư chi bộ mà tôi định viết nêu gương. Khi báo cáo với Tổng Biên tập, riêng về gương bí thư chi bộ, đồng chí hỏi tôi: “Cậu đã gặp đồng chí bí thư chi bộ đó chưa?”. Tôi trả lời: “Chưa, nhưng tôi đã có đủ tài liệu để viết”. Đồng chí Tổng Biên tập nói ngay: “Sẽ tốt hơn nếu cậu xuống gặp và làm việc trực tiếp với đồng chí bí thư chi bộ đó”. Tôi chợt nhớ, ngày đầu về nhận nhiệm vụ ở Tạp chí, các anh trong Ban Biên tập bảo tôi: Các phóng viên, biên tập viên về làm Tạp chí Xây dựng Đảng phải vừa là một nhà báo tinh thông nghiệp vụ báo chí, lại vừa là một cán bộ tổ chức có kiến thức và hiểu biết sâu về “Nghề Tổ chức xây dựng đảng”. Có như vậy, viết về xây dựng Đảng mới chuẩn xác và đúng đắn”.
Tôi xuống lại Quỳnh Thuận, trực tiếp làm việc với đồng chí bí thư chi bộ. Gặp, trò chuyện cởi mở, nghe đồng chí tâm sự về những suy nghĩ, nỗi gian truân, những tối họp bàn, đấu tranh trong chi bộ, những đêm trằn trọc không ngủ tìm cách lãnh đạo chi bộ, vận động, thuyết phục gia đình, đảng viên và nhân dân trong thôn thực hiện chủ trương của đảng bộ: rời nhà lên đồi lập làng mới, dành đất bằng để khai phá thành ruộng nước trồng lúa (đây là một cuộc vận động lớn của cả huyện Quỳnh Lưu luc bấy giờ), tôi nhận ra đây là một con người mạnh mẽ, sôi nổi, nhiệt huyết với công việc của dân, của xã. Tự nhiên, tôi có cảm nhận, những tài liệu mình thu thập được trước đây về đồng chí này như có hồn hơn, có đời sống thực hơn. Cho nên, khi Tổng Biên tập nhắc nhở tôi: “Sẽ là tốt hơn nếu cậu xuống gặp và làm việc trực tiếp với đồng chí bí thư…” thì không chỉ là lời khuyên còn là yêu cầu, sự nhắc nhở “gặp trực tiếp, làm việc trực tiếp” với đối tượng mà mình nghiên cứu - một khâu nghiệp vụ không thể bỏ qua đối với cả người làm công tác tổ chức cán bộ và người làm báo.
Với tôi, từ một phóng viên làm việc ở tờ báo của cấp uỷ địa phương miền núi, nay về làm tại một tạp chí của ban đảng Trung ương, lại là chuyến đi tác nghiệp đầu tiên với Tổng Biên tập đã để lại trong tôi không chỉ là những kỷ niệm đáng nhớ, còn rút được những bài học kinh nghiệm về nghiệp vụ làm báo ở một tạp chí chuyên ngành, lại là chuyên ngành “Tổ chức xây dựng đảng”.
Nguyễn Đức Duân
Nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí